E. Kiram

kurtulaca¤› gibi, Hanefî mezhebinde bulunan kimse, difllerini zarûretsiz
kaplatsa veyâ doldurtsa, gusl abdesti kabûl olm›yaca¤›ndan,
fiâfi’î mezhebini taklîd ederek cenâbetlikden kurtulur. Nikâh, talâk
ve zekâtda ise, fiâfi’î mezhebinde karfl›lafl›lan güçlükler, Hanefîyi
taklîd ederek hafîfletilir. Su mes’elelerinde Hanefî ve fiâfi’îlerin
karfl›lafld›klar› s›k›nt› da, Mâlikî mezhebinin ictihâd›n› taklîd
ederek kolaylafld›r›l›r. Bunlar gibi, dahâ birçok misâller, meselâ
yolculukda ö¤le ile ikindi ve akflam ile yats› nemâzlar›n› birlikde
k›lmak sûretiyle Hanefîlerin, fiâfi’î mezhebini taklîd etmeleri gibi
kolayl›klar vard›r. Çünki, vapurda, trende, gö¤üs k›bleden dönünce,
Hanefî mezhebinde olan›n farz nemâzlar› kabûl olmaz. Mezheb
taklîdi hakk›nda, din âlimlerinin sözleri, Tâm ilmihâl (Se’âdet-i
Ebediyye) kitâb›nda uzun yaz›l›d›r.
Eshâb-› kirâm› “aleyhimürr›dvân” sevmek, onlara ba¤l› olmak,
insanlar içinden be¤enilmifl, süzülüp ayr›lm›fl olan bu çok k›ymetli
tabakan›n hayât tarzlar›na imrenip onlar gibi olma¤a özenmek,
Allahü teâlân›n en büyük ni’metidir. Hadîs-i flerîfde, (Kifli sevdi¤i
ile berâberdir) buyuruldu¤undan onlar› sevenler, onlar iledir. Cennetde
onlar›n makâmlar›nda, yak›nlar›ndad›r.
Ehl-i sünnet âlimleri “rahime-hümullahü teâlâ”, ellerine geçen
delîller ile, imâm-› Alînin “rad›yallahü anh” hakl› oldu¤unu, karfl›
tarafdakilerin ise, ictihâdda yan›ld›klar›n› anlad›lar. Hatâ, ictihâdda
oldu¤u için, kimsenin birfley söyleme¤e hakk› yokdur. Bunlara
kabâhatli, mel’ûn denilebilir mi ‹ctihâd emrini yerine getirdiler.
Cehd edip u¤rafld›lar. Hakîkati böyle gördüler. Bunlar›n uyuflmamas›,
din âlimlerinin mezheblere ayr›lmas› gibidir. ‹mâm-› Alînin
“rad›yallahü anh” (Kardefllerimiz bize uymad›. Onlar kâfir de¤ildir.
Günâha da girmediler. Zîrâ, onlar› küfrden, günâhdan koruyan
ictihâdlar›, bulufllar› vard›r.) buyurdu¤unu yukar›da bildirmifldik.
Ba’z› kimseler, imâm-› Alî “rad›yallahü anh” ile harb edenleri
kötüliyor. Âlimler ise, imâm-› Alînin “rad›yallahü anh” hakl› oldu¤unu
söylemekle berâber, karfl› tarafdakilerin ictihâdlar›na,
te’vîllerine hatâ demiyor. Hiçbirine dil uzatm›yor, kötülemiyorlar.
Hayrülbefler “sallallahü aleyhi ve sellem” efendimiz, (Eshâb›m i-
çin birfley söylerken, Allahü teâlâdan korkunuz!) buyurdu ve
ehemmiyyetini bildirmek için birkaç kerre tekrâr söyledi. Bir kerre
de buyurdu ki, (Eshâb›m›n her biri gökdeki y›ld›zlar gibidir.
Hangisine uyarsan›z selâmete kavuflursunuz). Sahâbîlerin her birinin
k›ymetini, büyüklü¤ünü, yüksekli¤ini bildiren hadîs-i flerîfler
pek çokdur. O hâlde hepsini k›ymetli ve yüksek tutup, yanl›fl hareketlerinin
iyi sebeblerle, güzel niyyetlerle yap›ld›¤›n› bilmelidir. ‹flte
Ehl-i sünnet mezhebi budur.
– 35 –