E. Kiram

karfl› (Delâil-i flerîf) okuyordu. Câhil k›l›kl›, siyâh sakall› birinin
Kâ’beye arka çevirip kendine bakd›¤›n› gördü. (Utanmadan,
Kâ’beye arkas›n› çevirmifl) diye düflünürken, (Mü’mine hurmet,
Kâ’beye hurmetden dahâ öncedir. Bunun için yüzümü sana çevirdim.
Niçin beni kötülüyorsun, Medînedeki zât›n nasîhat›n› unutdun
mu) dedi. Bunun büyük Velîlerden oldu¤unu anlad›. Afv diledi.
Beni irflâd et diye yalvard›. (Sen burada olgunlaflamazs›n) dedi,
eli ile Hindistân› gösterdi. (Senin iflin orada temâm olur) dedi
ve gitdi. Hacdan, memleketine gelip ders verme¤e bafllad›. Fekat,
gece gündüz Hindistân› düflünüyordu. Birgün, Hindistân›n kutbu
Abdüllah-i Dehlevînin talebesinden biri geldi. ‹kisi biryere kapand›.
Derse gelmez oldu. Talebe, Hindliye k›zma¤a bafllad›. 1224 [m.
1809] senesinde, ikisi Hind yolculu¤una ç›kd›lar. Herkes, talebe,
âlimler a¤lay›p, yalvar›p yoldan çevirmek için çok u¤rafld›. Fâide
vermedi. Tahrânda flî’î âlimi ‹smâ’îl Kâflîyi, talebesi aras›ndaki konuflmalarda
rezîl etdi. Vaktîle flî’î tefsîrlerinde, (Bedr esîrlerini sald›¤›n
için, Allahü teâlâ seni afv etdi âyeti, Ebû Bekri azarlamakdad›r)
diye, okumufldu. Kâflîye (Peygamberler günâh ifller mi) dedi.
Kâflî, (Hay›r, ifllemezler) dedi. (Allahü teâlâ seni afv etdi âyeti,
Peygamberlerin günâh iflledi¤ini gösteriyor) buyurdu. Kâflî, (Bu
âyet, Peygambere karfl› de¤ildir. Ebû Bekri azarlamakdad›r) dedi.
(O hâlde, Allahü teâlâ Ebû Bekri afv etdim buyuruyor da, siz niçin
afv etmiyorsunuz) dedi. Kâflî cevâb veremeyip mahcûb oldu.
Sonra, Bistam, Harkan, Semnân ve Niflâpûrdan geçdi. U¤rad›¤›
yerlerdeki Evliyây›, flî’rleri ile medh eyledi. Tûs flehrinde imâm-›
Alî R›zân›n türbesini ziyâretinde çok güzel kasîde okuyarak medh
eyledi. Câm ve H›ratdan geçdi. Her flehrden ayr›l›rken, âlimler,
ehâli âfl›k olup sâatlerce yola u¤urluyorlard›. Kandihâr, Kâbil, Piflâver
âlimlerinin süâllerine verdi¤i cevâblarla, hepsini hayrân b›-
rakd›. Lâhora ve tâm bir senede yürüyerek Dehlîye geldi. Orada
vâris-i ulûm-i rabbânî, câmi’î kemâl-i sûrî ve ma’nevî seyyid Abdüllah-i
Dehlevî [1158-1240] hazretlerinin kalbine yerlefldirdi¤i
zikre devâm ve dokuz ay çal›fl›p, huzûr ve müflâhede makâm›na
erifldi. Vilâyet-i kübrâ hâs›l oldu. Müceddidiyye, Kâdiriyye, Sühreverdiyye
ve Kübreviyye ve Çefltiyyede kemâle geldi. Abdüllah-i
Dehlevînin mubârek kalbindeki bütün esrâra mazhar oldu. 1226
da kendi vatan› olan Süleymâniyyeye geldi. Oradan, Ba¤dâddaki
Abdülkâdir-i Geylânî hânesine yerlefldiler. Sa’îd pâfla bin Süleymân
pâfla, Ba¤dâd vâlîsi idi.
Mevlânâ Hâlid, Mâ-türîdî i’tikâd›nda ve fiâfi’î mezhebinde idi.
Çok âlim, çok Velî yetifldirdi. Say›s›z kerâmetleri görüldü. Bunlardan
ço¤u türkçe (fiems-üfl-flümûs) ve (Mecd-i tâlid) kitâblar›nda
– 342 –