E. Kiram

celeri Efl’arî oldu. Mezhebi dünyâya yay›ld›. Ellibefl kadar kitâb›
vard›r. Tefsîri yetmifl cilddir. Mu’tezileye, Hâricîlere ve flî’îlere
karfl› kitâblar› vard›r “rahime-hullahü teâlâ”. 18, 21, 79, 89, 204,
223.
80 — EBÜL HASEN-‹ HARKÂNÎ: Alî bin Ca’fer zemân›n›n
kutbu idi. Bâyezîd-i Bistâmînin rûhâniyyeti ile kemâle geldi. Harkandan
Bistâma, hocas›n›n türbesini ziyârete gelirken, yolda bir
hatm okurdu. Ebû Alî ibni Sînâ, üstâd›n› ziyâret için Harkana gelir.
Ebül-Hasen ormana gitdi¤inden, hâtûnundan sorar. Hâtûnu
üstâd›n büyüklü¤üne inanmad›¤› için, uygunsuz sözler söyler. ‹bni
Sînâ ormana giderken, üstâd›n bir arslana odun yüklemifl, gelmekde
oldu¤unu görür. (Bu ne hâldir) diye sorunca, (Evimdeki kurdun
belâ yükünü tafl›d›¤›m için, bu arslan da, bizim yükümüzü çekiyor)
buyurur. (Kalblerin en nûrlusu, içinde mahlûk tasas› olm›-
yand›r. Ni’metlerin en iyisi, çal›flarak kazan›land›r. Arkadafllar›n
en iyisi, Allahü teâlây› hât›rlatand›r) buyururdu. Tesavvufu anlatan
(Esrâr-› sülûk) kitâb› vard›r. Cesed-i flerîfinin, üstâd›n›n cism-i
pâkinden yukar›da bulunmas› edebsizlik olur diye, kabrinin dahâ
derin kaz›lmas›n› vas›yyet etmifldi. 425 [m. 1034] y›l›, Muharremin
onuncu sal› günü vefât etdi. (Tezkiret-ül-evliyâ) ve (Reflehât) kitâblar›nda
sözleri ve kerâmetleri uzun anlat›lmakdad›r “rahimehullahü
teâlâ”. 146, 410.
81 — EBÜL HÜSEYN B‹N SEM’ÛN: Nât›k-ül-hikme Muhammed,
387 de vefât etdi. 270.
82 — EBÛ MENSÛR MÂ-TÜRÎDÎ: Muhammed bin Mahmûd
Mâ-türîdî, Ehl-i sünnetin iki i’tikâd imâmlar›ndan birincisidir.
Ehl-i sünneti, mu’tezileye karfl› pek mükemmel müdâfe’a etmifldir.
Mâveraünnehrde yaflad›. 333 [m. 944] de Semerkandda vefât etdi.
Îmân üzerinde çok kitâb› vard›r “rahime-hullahü teâlâ”. 90, 92.
83 — EBÛ NU’AYM: Ahmed bin Abdüllah ‹sfehânî, hadîs ve
f›kh âlimi idi. Tesavvufda yüksek derecede bir Velî idi. Hâf›z-› ‹sfehânî
de denir. [Hâf›z, hadîs âlimi demekdir.] Çok kitâb yazd›. (Hilye-tül-evliyâ)
kitâb›ndaki hadîs-i flerîfde, (Ho-parlörle okunan ezân›n
müezzinin sesi olmad›¤›, bu çalg› sesine (fieytân ezân›) denildi-
¤i) yaz›l›d›r. Bu kitâb, Berlinde bas›lm›fld›r. 336 da ‹sfehânda tevellüd,
430 [m. 1039] da vefât etdi “rahime-hullahü teâlâ”. 30, 255.
84 — EBÛ SA’ÎD RÂZÎ: ‹smâ’îl bin Alî bin Hüseyn Râzî, Rey
flehrinde, mu’tezile âlimi idi. Râzî, Rey flehrinden demekdir. Çok
kitâb yazm›fld›r. (Elmuvâfekatü beyne ehlibeyti vessahâbe) kitâb›
– 327 –