E. Kiram

dan (fieyhzâde flerhi), en k›ymetlisidir “rahime-hullahü teâlâ”. 86,
88, 97, 110, 111, 125, 130, 204, 274, 390.
51 — BEYHEKÎ: Ahmed bin Hüseyn Beyhekî, hadîs âlimidir.
fiâfi’î mezhebinde derin âlim idi. 384 [m. 994] de Niflâpûrun Beyhek
kazâs›nda tevellüd, 458 [m. 1066] de Niflâpûrda vefât etdi. (Sünen-i
kebîr) ve (Sünen-i sagîr) hadîs kitâblar› meflhûrdur “rahimehullahü
teâlâ”. 129, 205, 248.
52 — B‹LÂL B‹N REBÂH HABEfiÎ: Eshâb-› kirâmdand›r.
Resûlullah›n “sallallahü aleyhi ve sellem” müezzini idi. Önce müslimân
olanlardand›r. Ümmiyyetebni Halefin kölesi idi. Kâfirler ve
efendisi, kendisine çok eziyyet ve cefâ ederlerdi. Boynuna ip tak›p,
çocuklar›n ellerine verir, Mekke sokaklar›nda dolafld›r›rlard›. Bilâl
ise, Allah birdir, Allah birdir der, dîninden vazgeçmezdi. Birgün,
Bilâli soyup, bir don ile, s›cak kum üzerine yat›rd›lar. Üstüne büyük
tafl koydular. Yâ, Muhammedin dîninden ç›kars›n, yâhud ölünciye
kadar, burada böyle kal›rs›n dediler. Bilâl hazretleri, bu tafl›n alt›nda
(Allah birdir, Allah birdir) derdi. Resûlullah “sallallahü aleyhi
ve sellem” oradan geçerken, bunu gördü. (Allahü teâlân›n ismini
söylemek, seni kurtar›r) buyurdu. Evine geldi. Ebû Bekr gelince,
Bilâlin çekdi¤ini söyledi. (Çok üzüldüm) buyurdu. Ebû Bekr “rad›-
yallahü anh” kâfirlerin yan›na gitdi. (Bilâle böyle yapmakla elinize
ne geçer Bana sat›n›z!) dedi. Dünyâ dolusu alt›n versen satmay›z.
Fekat, senin kölen Âmir ile de¤ifliriz dediler. Âmir, Ebû Bekrin ticâret
ifllerini yapard›. Çok para kazan›rd›. Yan›nda maldan baflka,
onbin alt›n vard›. Ebû Bekrin her iflini görür, ya’nî onun eli-aya¤›
yerinde idi. Fekat, kâfir idi. Îmân etmiyordu. Ebû Bekr, Âmiri, bütün
mal› ve paralar› ile, Bilâl için size verdim buyurdu. Çok sevindiler.
Ebû Bekri aldatd›k dediler. Bilâli tafl alt›ndan ç›kar›p, elinden
tutup, Resûlullah›n “sallallahü aleyhi ve sellem” huzûruna getirdi.
(Yâ Resûlallah! Bilâli bugün, Allah için âzad eyledim) dedi. Resûlullah
“sallallahü aleyhi ve sellem” çok sevindi. Ebû Bekre çok düâ
buyurdu. O anda, Cebrâîl aleyhisselâm gelip, doksan ikinci sûre
olan (Velleyl) sûresinin, onyedinci âyetini getirdi. Cenâb-› Hak,
Ebû Bekrin Cehennemden uzak oldu¤unu müjdeledi.
En önce ezân okuyan budur. Bütün gazâlarda bulundu. Resûlullah›n
“sallallahü aleyhi ve sellem” vefât›ndan sonra, cihâd için
fiâma gitdi. Yirmi senesinde fiâmda vefât etdi. Bâbüssagîrde medfûndur.
Sesi çok güzel ve pek te’sîrli idi. Ezân okurken herkesi a¤lat›rd›.
Ömer “rad›yallahü anh” fiâma gelince, ezân okuyup, bütün
askeri a¤latm›fld›. Bundan sonra, Medîne-i münevvereye geldi¤inde,
hazret-i Hüseynin “rad›yallahü teâlâ anhümâ” zorlamas›
– 316 –