E. Kiram

hed denilmekdedir. Halîfe Me’mûn, kendisini çok sever ve sayard›
ve kendine dâmâd yapm›fld›. ‹mâm önce vefât etmeseydi, kendinden
sonra imâm› halîfe yapacakd›. 158, 342, 359.
39 — ÂM‹DÎ: Seyfeddîn Alî bin Muhammed, islâm âlimlerinin
büyüklerindendir. Âmid flehrinde ya’nî Diyârbekrde 551 de tevellüd,
631 [m. 1234] de fiâmda vefât etdi. fiâfi’î idi. M›srda, fiâmda
y›llarca müderrislik yapd›. Kelâm, f›kh, mant›k ve hikmetde, k›ymetli
eserleri vard›r. 75, 205.
40 — AMMÂR B‹N YÂSER: Anas› ve babas› ile en önce islâma
gelenlerdendir. Kâfirlerden çok iflkence çekdi. Annesi Sümeyye
han›m, iflkence edilirken flehîd oldu. ‹lk islâm flehîdi Sümeyyedir.
Ebû Cehlin süngüsü ile flehîd oldu. Ammâr “rad›yallahü anh”
hadîs-i flerîf ile medh olunmufldur. Her gazâda bulundu. (Mescid-i
Kubâ)n›n yap›c›s›d›r. Müseylemetülkezzâb ile muhârebede bir kula¤›
kesildi. Halîfe Ömer zemân›nda Kûfe vâlîsi oldu. 37 de S›ffîn
muhârebesinde, 94 yafl›nda flehîd oldu. Uzun boylu, bu¤day renkli,
ak sakall› idi “rad›yallahü teâlâ anh”. 28, 105, 113, 176.
41 — AMR ‹BN‹ ÂS: Eshâb-› kirâm›n meflhûrlar›ndand›r. Hicretin
sekizinci y›l›, Mekkenin fethinden, alt› ay önce Hâlid bin Velîd
ile Medîneye gelerek müslimân olmufllard›r. Resûlullah›n “sallallahü
aleyhi ve sellem” Ummânda vâlîsi olup, hiç azl buyurmad›.
Ebû Bekr taraf›ndan fiâm›n fethine gönderildi. Halîfe Ömer taraf›ndan
Filistin vâlîsi oldu. M›sr› feth etdi. M›sra vâlî yap›ld›. S›ffîn
muhârebesinde, ictihâd›, hazret-i Mu’âviyenin ictihâd›na uygun oldu.
Yeniden M›sra vâlî olup, ölünceye kadar bu vazîfede kald›. 43
de vefât etdi. Çok zekî, meflhûr dâhîlerden idi. K›sa boylu, cesûr,
edîb ve belîg idi “rad›yallahü teâlâ anh”. 19, 62, 65, 75 76, 105, 172,
180, 249, 251, 340, 358, 405.
42 — ÂZÂD: Emîr Gulâm-› Alî bin seyyid Nûh, Hindistân›n
meflhûr flâirlerindendir. Dört kasîdesi çok meflhûrdur. 1200 [m.
1786] de vefât etdi. 151.
43 — BÂBÜR fiÂH: Timûr Gürgân flâh›n o¤lu meflhûr Asterâbâd
fâtihi Mîrân flâh›n torunu olan sultân Ebû Sa’îdin torunudur.
888 [m. 1482] de tevellüd etdi. 933 [m. 1526] de Hindistân› al›p, büyük
bir islâm devleti kurdu. Bu devlet, 1274 [m. 1858] senesinde
‹ngilizlerin iflgâline kadar, 342 sene hükm sürdü. 937 [m. 1530] de
vefât etdi. Kâbildedir. Âlim, âdil ve edîb idi. Hayât›n› kendi yazd›.
(Tüzük Bâbürî) dedi¤i bu kitâb›, Ekber flâh zemân›nda Ça¤atay dilinden
fârisîye, sonra ‹ngilizceye terceme ve neflr edildi. Bâbürün
kurdu¤u (Timûr o¤ullar›) veyâ (Gürgâniyye) devletinin onyedi
hükmdâr› flunlard›r:
– 312 –