E. Kiram

her yerde rezîl ve perîflan eyledi. Onlar ancak, kitâb okum›yan,
va’z, nasîhat dinleme¤e gitmiyen câhilleri aldatabildi. 6, 14, 27, 30,
36, 77, 120, 121, 136, 220, 233, 365.
20 — ABDÜLLAH B‹N UREYKIT: Benî Veyl kabîlesinden
bir kâfir idi. Emîn idi. S›r saklay›c› idi. 99.
21 — ABDÜLLAH B‹N YESR: fiâmda en son vefât eden sahâbîdir.
Seksensekiz senesinde vefât etdi. 19, 252.
22 — ABDÜLLAH B‹N ZÜBEYR: Zübeyr bin Avvâm›n o¤ludur.
Annesi Esmâ binti Ebî Bekr S›ddîkd›r. Hicretden yirmi ay
sonra tevellüd etdi. ‹smini Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem”
koydu ve düâ etdi. Cesûr, kuvvetli, kahraman idi. Geceleri ibâdet
eder, gündüzleri oruc tutard›. Tunus harbinde, yüzyirmibin düflman
askeri ile yirmi bin islâm mücâhidi savafl›rken, düflman kumandan›
Cercîri öldürerek zafere sebeb oldu. Cemel vak’as›nda,
Alîye “rad›yallahü anh” karfl› idi. Yezîde bî’at etmedi. Dokuz sene
Mekkede halîfe oldu. Yemen, Irak ve Horasan elinde idi. Abdülmelikin
kumandan› Haccac bin Yûsüf, 72 y›l›nda Mekkeyi muhâsara
ve manc›n›k ile flehri tahrîb etdi. Abdüllah, 73 [m. 692] de aln›na
gelen manc›n›k tafl› ile yaraland› ve flehîd edildi “rad›yallahü
teâlâ anh”. Vâlidesi Haccac›n karfl›s›na ç›k›p ac› ve do¤ru sözler
söyledi. Harâb olan Kâ’beyi ve ayr›ca türbe-i nebevîyi ta’mîr etdi.
fiehîd edildikden sonra, Abdülmelik bin Mervân, Kâ’benin bir d›-
vâr›n› y›kd›r›p, Hacer-i esvedi eski yerine koydurdu. Bugünkü
Kâ’benin üç d›vâr› Abdüllah, bir d›vâr› Abdülmelik yap›s›d›r. 65,
106, 170, 211, 259, 302, 304, 330, 339, 350, 354, 359.
23 — ABDÜLLAH-‹ CENG‹ZÎ HÂN: Mâverâünnehrdeki özbek
hânlar›ndand›r. ‹skender hân›n o¤ludur. 939 da tevellüd, 1005
[m. 1596] de vefât etdi. 990 da hükmdâr oldu. 993 de Hirat› ald›
“rahime-hullahü teâlâ”. 151.
24 — ABDÜLLAH-‹ ENSÂRÎ: Babas› Ebû Mensûr Muhammed
bin Alîdir. 396 da Hiratda tevellüd, 481 [m. 1088] de orada vefât
etdi. fieyh-ül-islâm idi. Hanbelî idi. Evliyân›n büyüklerinden
idi. Hadîs âlimi idi. (Menâzilüssâ’irîn) ve tefsîr kitâblar› meflhûrdur.
Tesavvufda (Te’arrüf) kitâb›n› flerh etmifldir. (Münâcât) ‹stanbulda
bas›lm›fld›r. 84, 146, 212, 270, 319, 409.
25 — ABDÜLMECÎD HÂN: Osmânl› pâdiflâhlar›n›n otuzbirincisi
ve islâm halîfelerinin doksanalt›nc›s›d›r. Sultân ikinci Mahmûdun
o¤ludur. Sekiz o¤lundan dördü pâdiflâh oldu. 1237 [m.
1821] de tevellüd etdi. 1255 [m. 1839] de pâdiflâh oldu. 24 Hazîran
– 305 – Eshâb-› Kirâm - F:20