E. Kiram

yaz›lanlar, baflkumandanlar› Midhat pâfla lehine yürüyüfller yap›-
yorlar. ‹stanbulda huzûru bozuyorlard›. Yeniçeri oca¤› hortluyordu.
Midhad pâfla, milliyetçili¤e uym›yan hareketlerde de bulundu.
Bosnada, Türk bayra¤›ndaki ayy›ld›z yan›na bir haç eklenmesini
emr etdi. Devlet bayra¤›n›n, bir eyâletde olsa bile, sadr-› a’zam
emri ile de¤ifldirilmesi de, onun demokrasi anlay›fl›na parlak bir örnekdir.
Bu haçl› Türk bayra¤›n› tafl›yan bir tabura ‹stanbulda geçid
resmi bile yapd›rd›. Bütün bu sap›kl›klar›, ikinci Abdülhamîd hân›n
sabr›n› tafl›rarak, 5 fiubat 1877 de, onu sadr-› a’zaml›kdan azl
etdi. Kendi arzûsu üzerine ‹zzeddîn vapuruna bindirilerek ‹talyaya
gönderildi. Eline de beflyüz alt›n verildi. Bir sene, sekiz ay çeflidli
flehrleri gezdi. ‹ngilizlerle halîfeye karfl› anlaflmalar yapmas› üzerine,
yurda ça¤r›ld›. ‹ki ay Giritde, Hanyada oturdukdan sonra
1295 [m. 1878] son ay›nda Sûriye vâlîsi, 4 A¤ustos 1297 [m. 1880]
de Ayd›n vâlîsi yap›ld›. Burada iken, 16 May›s 1298 [m. 1881] de,
Y›ld›zda muhâkeme edilmek için tevkif emri verildi. Frans›z konsoloslu¤una
s›¤›narak kendisini lekeledi. Frans›z sefîrinin emri ile
halîfeye teslîm edildi. Mahkemenin i’dâm karâr›n› halîfe, müebbed
habse çevirip, 28 Temmuzda ‹zzeddîn vapuru ile Rüfldü, Mahmûd
ve Nûri pâflalarla ve Hasen Hayrullah efendi ile birlikde Tâife götürülüp
habs edildiler. 6 May›s 1301 [m. 1883] de Mahmûd Celâleddîn
pâfla ile, askerler taraf›ndan bo¤ulup öldürüldüler. ‹ngiltere
onu kurtarma¤a karâr verdi. K›z›ldenizdeki bir harb gemisine bu
vazîfeyi verdi. Pâflalar›n, ‹ngilizler taraf›ndan kaç›r›laca¤›n› anl›yan
hicâz vâlîsi müflîr Osmân Nûrî pâflan›n emri ile öldürüldü¤ü san›lmakdad›r).
(Yeni Türkiye Târîhi)nin yaz›s› temâm oldu. 283, 286,
287, 361, 369, 370, 374, 377, 385.
10 — ABDÜLKÂD‹R GEYLÂNÎ: Muhyiddîn Ebû Muhammed
bin Ebû Sâlih Mûsâ, 471 [m. 1077] de Îrânda tevellüd, 561
[m. 1166] de Ba¤dâdda vefât etmifldir. Babas›, hazret-i Hasenin
torunu Abdüllah bin Hasen-i müsennâ soyundand›r. Abdüllah›n
annesi, Fât›ma, hazret-i Hüseynin k›z›d›r. Bunun için hem seyyid,
hem flerîfdir. Hanbelîdir. Kâdirî tarîkatinin reîsi ve bütün tarîkatlerin
menba-› feyzidir. Mürflid, müderris ve müftî idi. Pek büyük
âlimdir. 32, 61, 117, 144, 155, 158, 176, 199, 342, 391, 392.
11 — ABDÜLLAH B‹N ABBÂS: Resûlullah›n amcas› Abbâs›n
o¤lu olup, çok âlim idi. Annesi Lübâde, Hâlid bin Velîdin teyzesi
idi. Hicretden üç y›l önce Mekkede do¤du. Çok hadîs-i flerîf bilirdi.
Halîfe Ömerin müflkillerini çözerdi. S›ffînde imâm-› Alînin
kumandanlar›ndan idi. Abdüllah bin Zübeyrin hilâfetini kabûl etmedi.
Tefsîrde çok ileri idi. Müfessirlerin flâh›d›r. 68 y›l›nda, Tâif-
– 302 –