E. Kiram

edildi. O¤ullar› da yan›ndad›r. Bu mescidin ilk imâm› olan Abdüllah-i
Kaflgarîden sonra o¤lu Ubeydullah efendi on sene imâm oldu.
Sonra imâm olan Îsâ efendi [1206] da vefât etdi. Selîm hân buna
bir türbe yapd›. Sonra Abdüllah efendinin dâmâd› çelebî Ubeydullah
efendi [1208] de vefât etdi. Nihâyet, zâhirî ve bât›nî ilmler
hazînesi olan seyyid Abdülhakîm Efendi imâm, hatîb ta’yîn edilip,
1362 [m. 1943] senesinde vefât edinceye kadar burada ve birçok
câmi’lerde ve mekteblerde islâmiyyeti yayd›. Memleketin her taraf›ndan
ve yabanc› milletlerden uyan›k, merâkl› kimseler gelip, ilmden,
fenden çok fleyler sorarlar ve cevâblar›n› al›rlard›. Bu arada
dünyâl›k için ve hattâ düflmanl›k için gelen afla¤› alçaklar da bulunurdu.
Keskin görüflleriyle, karfl›s›ndakilerin niyyetlerini hemen
anlard›. Fekat, halîm ve flefkatli ve ileriyi görüfllü oldu¤u için, dostu
düflman› ay›rmaz, hepsini tevâdu’ ve mudâra ile karfl›lard›. ‹slâm
âlimlerine Allah için, temiz kalb ile gidip feyz alanlar, onlar›n yolunda
gitmekde, islâmiyyetin ahkâm›na uymakdad›rlar. O kap›dan
feyz ald›¤›n› söyleyip de, ibâdetlerden kaç›nan, harâmlara dalan
kimselerin de, münâf›k olduklar› anlafl›lmakdad›r.
Ad› geçen ‹drîs köflkünü, ‹drîs hakîm bin Hüsâmeddîn yapd›rm›fld›r.
Bâyezîd ve Yâvuz zemân›nda derin âlim olan bu zât, Îrân
hudûdundaki yirmibefl kabîlenin Osmânl›lara itâ’at etmesine sebeb
olmufl, böylece Çald›ran zaferine büyük hizmetde bulunmufldur.
Bülbül deresi civâr›nda yapd›rd›¤› çeflmenin yan›nda bir sed üzerinde
medfûndur. [932] de vefât etmifldir. Zevcesi Zeyneb hâtun, kendi
ad› ile, ‹drîs köflkü yan›nda bir mescid yapd›rm›fld›r. Mescidin yan›nda
(Karya¤d› tekkesi) vard›r. Bunun yan›nda bir evde niyyet kuyusu
vard›r. Arkas›nda Gümüflsuyu çeflmesi vard›r. Karya¤d› tekkesine
(Çolak Hüseyn tekkesi) de denir. Üçüncü Mustafâ hân taraf›ndan
yapd›r›lm›fld›r. Bu tekkenin arkas›nda [1230] senesinde Dolanc›
dervîfl Muhammed mevlevîhâne yapd›rm›fld›r.
Seyyid Abdülhakîm efendi din bilgilerinde ve tesavvufun ince
ma’rifetlerinde derin deryâ idi. (Râb›ta-i flerîfe) ve (Er-riyâdut-tesavvufiyye)
kitâblar› bas›lm›fld›r. Va’zlar›ndan tutulan bilgiler ve
ba’z› mektûblar› 1404 [m. 1983] de befl cild hâlinde toplanm›fld›r.
Üniversite mensûblar›, fen ve devlet adamlar›, çözülemez sand›klar›
güç bilgileri sorma¤a gelir, sohbetinde, dersinde, bir sâat kadar
oturunca, cevâb›n› al›r, sorma¤a lüzûm kalmadan, o bilgi ile
doymufl olarak geri dönerdi. Teveccühünü, sevgisini kazananlar,
say›s›z kerâmetler görürdü. Çok mütevâz›’, pek alçak gönüllü idi.
Ben dedi¤i iflitilmemifldi. (Bizler hesâba dâhil de¤iliz. O büyüklerin
yaz›lar›n› anl›yamay›z. Ancak bereketlenmek için okuruz) bu-
– 293 –