E. Kiram

H‹CRÎ KAMERÎ SENEY‹
MÎLÂDÎ SENEYE ÇEV‹RMEK
Hicrî kamerî sene, mîlâdî seneden 10,875 gün k›sad›r. Her hicrî
sene bafl›, bir evvelki hicrî sene bafl›n›n rast geldi¤i mîlâdî seneden
11 gün evvel bafllar. Takrîben 33 senede, bir mîlâdî sene içerisinde,
iki hicrî sene bafl› bulunur. Ya’nî 33,58 hicrî ve 32,58 mîlâdî
senede bir, birbirini ta’kîb eden iki hicrî seneden birincisinin bafl›,
Ocak ay›n›n ilk on gününe, ikincisinin bafl› ise, Aral›k ay›n›n son
on gününe ve ayn› mîlâdî seneye rastlar. Dahâ sonraki hicrî senelerin
sene bafllar›, mîlâdî 12. aydan birinci aya do¤ru giderek, mîlâdî
aylar›n her birine tesâdüf eder. 277. sahîfedeki cedvelde, ayn›
mîlâdî seneye rastlayan hicrî senelerden ikincisi, ya’nî Aral›k ay›-
n›n son on gününe rastlayan hicrî seneler yaz›l›d›r. Meselâ, 1330
hicrî senesi mîlâdî 1911 senesinin Aral›k ay›nda, 1329 hicrî senesi
de, yine mîlâdî 1911 senesinin Ocak ay›nda bafllamakdad›r.
Cedvelde yaz›l› olmayan herhangi bir hicrî senenin bafl› ile bunun
tesâdüf etdi¤i mîlâdî sene, cedvelde yaz›l› olan hicrî ve mîlâdî
senelerden ayn› mikdâr sene sonra olurlar.
Cedvelde yaz›l› olm›yan herhangi bir hicrî sene bafl›n›n mîlâdî
karfl›l›¤›n› bulmak için, kendinden küçük ve en yak›n hicrî sene ile
bunun karfl›s›nda yaz›l› olan mîlâdî sene cedvelden bulunur. Bu iki
hicrî senenin aralar›ndaki fark, cedvelde bulunan mîlâdî seneye
ilâve edilir. Bu hicrî sene bafl›n›n, mîlâdî hangi ayda bafllad›¤›n› anlamak
için, iki hicrî sene aras›nda fark›n aylar cedvelinde hangi aya
tesâdüf etdi¤ine bak›l›r. Meselâ, 1344 hicrî senenin bafl›na tesâdüf
eden mîlâdî sene, 1344-1330=14 oldu¤undan, 1911+14=1925 olur.
14 rakam› aylar cedvelinde Temmuz ay›na rastlar.
Bir hicrî sene içerisinde bulunan flemsî ay›n, hangi mîlâdî seneye
rastlad›¤› da flöyle bulunur: Bu flemsî ay, hicrî sene bafl›n›n rastlad›¤›
mîlâdî aydan önceki bir ay ise, hicrî sene bafl›n›n rastlad›¤›
mîlâdî seneden bir sonraki mîlâdî sene olur.
Tam ‹lmihâl (Se’âdet-i Ebediyye) kitâb›m›zda dahâ fazla bilgi
vard›r.
Hak tecellî eyleyince, her ifli âsân eder,
halk eder esbâb›n›, bir lahzada ihsân eder.
– 276 –