E. Kiram

de durmufllard›r.
3 — Di¤er Eshâb-› kirâm “r›dvânullahi teâlâ aleyhim ecma’în”:
Mekke flehri al›nd›¤› zemân ve dahâ sonra, Mekkede veyâ baflka
yerlerde îmâna gelenlerdir. Bunlara Muhâcir ve Ensâr denmez.
Yaln›z sahâbî denir. ‹bni Esîr ‹zzeddîn Alî Cezrînin (Câmi’) kitâb›nda,
Muhâcirler Ensârdan, Muhâcirlerin önce gelenleri, Ensâr›n
önce îmâna gelenlerinden ve Ensâr›n önce gelenleri, Muhâcirlerin
sonra gelenlerinden dahâ üstün oldu¤u ve fekat, sonra îmâna gelen
nice sahâbînin, önce îmâna gelenlerden üstün oldu¤u yaz›l›d›r.
Meselâ, hazret-i Ömer ve Bilâl-i Habeflî, kendilerinden önce îmâna
gelen nice Sahâbîden dahâ üstündürler. ‹mâm-› Süyûtînin (Târîh-ul-Hulefâ)
kitâb›nda diyor ki: Ehl-i sünnet âlimleri, söz birli¤i
ile bildirmifldir ki, Eshâb-› kirâm›n en üstünleri, Resûlullah›n dört
halîfesidir. Bunlardan sonra en üstünleri, Aflere-i mübeflflereden,
ya’nî Cennet ile müjdelenmifl olan on kifliden geri kalan alt›s› ile
hazret-i Hasen ve hazret-i Hüseyndir. Bunlardan sonra en üstünleri
bu oniki kifliden baflka, Bedr gazâs›nda bulunan üçyüzonüç (313)
Sahâbîdir. Bunlardan sonra üstün olan, Uhud gazâs›nda bulunan
yediyüz (700) kahramand›r. Bunlardan sonra üstün olan hicretin
alt›nc› senesinde, a¤aç alt›nda Resûlullaha, (Ölmek var, dönmek
yok) diye söz veren bindörtyüz (1400) kiflidir. Bu sözleflme¤e
(Bî’at-› R›dvân) denir.
(Bahr-ül-Ulûm) ad›ndaki tefsîrde bildirilen hadîs-i flerîflerde,
(Ümmetimin en merhametlisi Ebû Bekrdir. Dinde en kuvvetli
olan Ömerdir. Hayâs› en çok olan, Osmând›r. Ahkâm-› islâmiyyede
her süâli cevâbland›ran Alîdir. Halâl ve harâm olanlar› en iyi
bilen Mu’âzd›r. Kur’ân-› kerîmi en güzel okuyan Ubeyy bin
Kâ’bd›r. Münâf›klar› tan›yan, Huzeyfetibni Yemând›r. Îsâ aleyhisselâm›n
zühdünü görmek isteyen Ebû Zerin zühdüne baks›n! Cennet,
Selmân-› Fârisîye âfl›kd›r. Hâlid bin Velîd, Allah›n k›l›c›d›r.
Hamza, Allahü teâlân›n arslan›d›r. Hasen ve Hüseyn Cennet
gençlerinin en üstünüdür. Ca’fer bin Ebî Tâlib, Cennetde meleklerle
berâber uçar. Cennet kap›s›n› ilk açacak olan Bilâldir. Benim
Kevser havuzumdan ilk içecek olan Süheyb-i Rûmîdir. K›yâmet
günü melekler ilk önce Ebüdderdâ ile müsâfeha eder. Her Peygamberin
bir arkadafl› vard›r. Benim arkadafl›m Sa’d bin Mu’âzd›r.
Her Peygamberin Eshâb›ndan seçdikleri vard›r. Benim seçdiklerim,
Talha ve Zübeyrdir. Her Peygamberin mahrem ifllerini gören
yard›mc›s› vard›r. Benim yard›mc›m, Enes bin Mâlikdir. Her ümmetde
hakîm vard›r. Benim ümmetimde hikmeti çok söyliyen Ebû
Hüreyredir. Hassân bin Sâbitin sözleri Allah taraf›ndan te’sîrlidir.
Ebû Talhan›n harb meydân›ndaki sesi, bir f›rka askerden dahâ
– 250 –