E. Kiram

âh›ret için, hazret-i Ebû Bekri hazret-i Alîden üstün tutsa, günâh
olmaz. Çünki, dünyâ muhabbeti, insan›n elinde de¤ildir.
Ehl-i sünnetin temel kitâblar›ndan biri olan (fierh-i Akâid) kitâb›nda,
Sa’deddîn-i Teftâzânî buyuruyor ki, (Eshâb-› kirâm aras›ndaki
ayr›l›klar›n, muhârebelerin iyi sebeblerle, güzel niyyetlerle
yap›ld›¤›na inanmam›z lâz›md›r. Eshâb-› kirâmdan birini sö¤mek,
kötülemek câiz de¤ildir. Hazret-i Âifle gibi nass ile üstünlü-
¤ü bilinen bir sahâbîyi kötülemek küfrdür. Nass ile bildirilmemifl
bir sahâbîyi kötülemek ise, bid’atd›r ve büyük günâhd›r). (Mevâhib-i
ledünniyye) kitâb›nda yaz›l› bir hadîs-i flerîfde, (Eshâb›m
an›ld›¤› zemân, dilinizi tutunuz! Onlar›n flânlar›na lây›k olm›yan
birfley söylemeyiniz!) buyuruldu. Bir hadîs-i flerîfde, (Eshâb›mdan
birini sö¤eni dövünüz) ve Taberânî ile Münâvînin bildirdikleri hadîs-i
flerîfde, (Peygamberleri sö¤en öldürülür ve Eshâb›m› sö¤en
dövülür) buyuruldu. Celâleddîn-i Süyûtî hazretlerinin (Câmi’ussagîr)
kitâb›ndaki hadîs-i flerîfde, (Eshâb›m›n kusûrlar›, yanl›fl hareketleri
olacakd›r. Allahü teâlâ, onlar› bana ba¤›fll›yacak, kusûrlar›-
n› afv edecekdir) buyuruldu. (Hülâsa-tül-fetâvâ) kitâb›nda diyor
ki, (Hazret-i Ebû Bekri ve hazret-i Ömeri sö¤mek küfrdür. Fekat
hazret-i Alîyi onlardan üstün sanmak, küfr de¤ildir. Bid’atdir ve
dalâletdir). ‹mâm-› a’zam Ebû Hanîfe hazretlerine, (Ehl-i sünnet
ve cemâ’at) mezhebi nedir diye soruldukda, (Hazret-i Ebû Bekr
ile hazret-i Ömerin en üstün olduklar›na inanmak ve Resûlullah›n
“sallallahü aleyhi ve sellem” iki dâmâd›n› sevmek ve abdest al›rken
ayaklardaki iki mest üzerine mesh etmek ve iyi, kötü her müslimân›n
arkas›nda nemâz k›lmakd›r) cevâb›n› verdi. (Âdâb-ül-menâzil)
kitâb›nda, bir sahâbîyi bir kerre sö¤mek küfr de¤ildir, dalâletdir.
Bir veyâ iki veyâ üç kerre sö¤en, döverek ta’zîr olunur. Üçden
fazla sö¤en, katl olunur denilmekdedir.
Ehl-i sünnet âlimleri, Eshâb-› kirâm›n “rad›yallahü teâlâ anhüm
ecma’în” üstünlük s›ras›n› üçe ay›rm›fld›r.
1 — Muhâcirler: Mekke flehri al›nmadan önce, Mekkeden veyâ
baflka yerlerden, vatanlar›n›, memleketlerini terk ederek, Medîne
flehrine hicret edenlerdir. Bunlar, Resûlullah›n “sallallahü teâlâ
aleyhi ve sellem” yan›na îmân ile gelmifl veyâ gelince îmân etmifllerdir.
Amr ibni Âs hazretleri bunlardand›r.
2 — Ensâr: Medîne flehrinde veyâ bu flehre yak›n yerlerde ve
Evs ve Hazrec ad›ndaki iki arab kabîlesinde bulunan müslimânlara
(Ensâr) denir “r›dvânullahi teâlâ aleyhim ecma’în”. Çünki Resûlullah
“sallallahü aleyhi ve sellem” efendimize her dürlü yard›mda
ve fedâkârl›kda bulunacaklar›na söz vermifller ve sözlerin-
– 249 –