E. Kiram

mü, bu keflflere dayanmaz. fieyh Muhyiddîn-i Arabî “rahime-hullahü
teâlâ”, Allahü teâlâya yaklafld›ran fleyleri say›yor. Bunlardan
en yüksek olan S›ddîkiyyet derecesinin hazret-i Ebû Bekre, Muhaddisiyyet
derecesinin hazret-i Ömere, Uhuvvet derecesinin de
hazret-i Alîye mahsûs oldu¤unu bildiriyor. Havâriyyet derecesinin
Zübeyre, Emânet derecesinin de Ebû Ubeydeye verildi¤ini yaz›-
yor. Böyle dahâ nice dereceler bildiriyor. Bunlar, fadl-› küllîyi göstermez.
(Fütûhât) kitâb›n›n birçok yerinde, Eshâb-› kirâm›n, vilâyet
derecelerinden baflka, Peygamberlere benzetdi¤i derecelerini
de bildiriyor. Resûlullahdan “sallallahü aleyhi ve sellem” sonra bu
derecelerin devâm etdi¤ini, ancak peygamber olmad›klar›n› uzun
yaz›yor. Bizim anlad›¤›m›z üstünlük de, iflte bu Peygamberlere “aleyhimüsselâm”
benziyen üstünlükdür. fieyhayn›n “rad›yallahü anhümâ”
üstünlü¤ü buradan gelmekdedir. Bu üstünlü¤e (Fadl-› küllî)
denir. (Fütûhât) kitâb›n›n birçok yerinde, bu üstünlük anlat›lmakdad›r.
Altm›fldokuzuncu bâb›n›n sonunda diyor ki, (Allahümme
salli alâ) okurken, Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem”, ‹brâhîm
aleyhisselâma benzetiliyor. Hâlbuki, Ondan dahâ üstündür.
Bunun inceli¤ini, sahîfelerle aç›klarken S›ddîkl›k derecesinin üstünlü¤ünü
uzun anlat›yor.
Allahü teâlâ, husûsî feyzlerini, seçdi¤i, çok sevdi¤i kullar›na
çeflidli sebeblerle, vâs›talarla göndermekdedir. Önce o kullar›n›
bu feyzlere müste’id, elveriflli yaratmakdad›r. Hazret-i Alînin bedenindeki
toprak maddelerini de, Resûlullah›n “sallallahü teâlâ
aleyhi ve sellem” toprak maddeleri gibi, nübüvvet feyzlerini alma-
¤a müste’id yaratm›fld›r. Fekat, bu üstünlük, fadl-› küllî de¤ildir.
Fadl-› cüz’îdir. Vilâyet derecesinin üstünlü¤ünü göstermekdedir.
Peygamberli¤e benzemek de¤ildir.
Süâl: Tesavvuf büyükleri, hazret-i Alînin “rad›yallahü teâlâ
anh” üstünlü¤ünü gösteren rü’yâ gördüklerini bildiriyorlar. Hadîs-i
flerîfde (Mü’minin rü’yâs›, peygamberli¤in k›rkalt› k›sm›ndan biridir)
buyuruldu. Bu da, hazret-i Alînin dahâ üstün oldu¤unu göstermez
mi
Cevâb: Dînin hiçbir hükmü rü’yâ ile bildirilmifl de¤ildir. Peygamberimiz
“sallallahü aleyhi ve sellem”, (Allahü teâlâya hamd
olsun ki, beni, Ebû Bekr ile ve Ömer ile kuvvetlendirdi) buyurdu.
Bir hadîs-i flerîfde, (Ebû Bekr ve Ömer, benim kula¤›m ve gözüm
gibidirler) buyuruldu. Fadl-› küllî böyle olur. Peygamberlerin “aleyhimüssalevâtü
vetteslîmât” halîfesinin, onun gibi olmas› lâz›md›r.
Bu fakîre göre, fieyhayn “rad›yallahü anhümâ”, günefl etrâf›ndaki
›fl›k saçan tabaka gibidir. Hazret-i Alî “rad›yallahü anh”, bu
›fl›klar› al›p aks etdiren kamer [ay] gibidir. fieyhayn “rad›yallahü
– 215 –