E. Kiram

dahâ üstündürler. Bunun için, halîfe seçilmekde, Resûlullah›n
ehemmiyyet verdi¤i ilmde, ahlâkda ve ifllerde en üstün olmak lâz›md›r.
Hattâ, bu üçü aras›nda, ifle dahâ çok bak›l›r. Çünki, ümmet
aras›nda, istidlâl ederek [arafld›rarak] veyâ ilhâm olunarak, yeni
bilgilere kavuflanlar bulunabilir. Fekat, bu bilgiler, Peygamberin ilmi
kadar k›ymetli olmaz. Peygamberlik ilmi, islâmiyyeti yayma¤a,
bunlardan ahkâm ç›karma¤a, bunlar› aç›klama¤a, flübheye düflülenler
aras›nda, sa¤lam›n› seçme¤e, sözbirli¤i elde etme¤e yar›yan
ilmdir. Üstün olan ifl ise, ümmet aras›nda râhat, düzen ve huzûr
sa¤l›yan ifldir. Dört halîfenin zemânlar› iyi incelenirse, hazret-i Alînin,
peygamberlik bilgilerinde ve ifllerinde fieyhaynden dahâ üstün
oldu¤u aslâ görülemez. Hazret-i Alînin ilmi, çabuk cevâb vermekde
üstün oldu¤u gibi, fieyhayn›n ilmleri de, sabr ve arafld›rarak,
sözbirli¤i yaparak cevâb vermekde dahâ üstündür. Hazret-i Alînin
zühdü çok oldu¤u gibi, fieyhayn›n zühdü de çokdu. fieyhayn›n kerem
ve ihsânlar›, hazret-i Alînin ihsân›ndan kat-kat çokdu. Nemâzda
yüzü¤ünü vermesi ve iftârl›¤›n› vermesi de sa¤lam olarak bildirilmifl
de¤ildir. Sa¤lam dersek de, hazret-i Ebû Bekrin sadakalar›
ve ihsânlar› ve âyet-i kerîmelerle medh olunmalar› yan›nda dahâ
üstün olmad›¤› meydândad›r. Hazret-i Alînin bilek kuvveti üstün
ise de, fieyhayn›n mürtedlerle, Îrân ve Rum devletlerine meydân
okumalar›ndaki kuvvetleri dahâ üstündür. fieyhayn›n bütün ümmeti
râz› etmeleri ve geçimsizlikleri gidermekdeki güzel ahlâk›,
katkat dahâ çokdu. Hazret-i Alî, soydan çok yak›n ise de, fieyhayn
kabrde, mahflerde ve Cennete giderlerken, Resûlullaha dahâ yak›nd›rlar.
Hazret-i Alî, hazret-i Fât›man›n zevci olmakla flereflendi¤i
gibi, hazret-i Ebû Bekr de, Resûlullah›n sevgili zevcesi ve
Cennetdeki arkadafl› olan hazret-i Âiflenin babas› olmakla flereflenmifldir.
Kur’ân-› kerîmde on âyet, hazret-i Âifleyi medh etmekdedir.
F›kh ilminin dörtde biri ondan ö¤renilmifldir. Hazret-i
Ömerin k›z› hazret-i Hafsa da, Resûlullah›n dünyâda ve Cennetde
zevcesidir ve Cebrâîl aleyhisselâm, onu (çok nemâz k›l›c› ve
çok oruç tutucu) diye övmüfldür. Hazret-i Alînin çocuklar› aras›nda,
insanlar›n en iyileri bulundu¤u gibi, islâmiyyete çok zarar verenleri
de vard›r. (‹smâ’îliyye), (Zeydiyye) ve (‹mâmiyye) sap›k
f›rkalar›, onun çocuklar›ndan hâs›l oldu. Etrâf›na câhilleri topl›yarak,
say›s›z müslimân› yoldan ç›karan yüze yak›n torununun kanl›
mâcerâlar›, târîh kitâblar›nda uzun yaz›l›d›r. fieyhayn›n çocuklar›
aras›nda böyle din y›k›c›lar› hiç görülmedi. Abdüllah bin Ömer,
hazret-i Âifle, Sâlim, Kâs›m ve Ubeydüllah bin Ömer Ömerî ve
baflka evlâdlar›, insanlar› hidâyete, se’âdete kavufldurdular. Oniki
imâmdan sonra gelen fiihâbüddîn-i Sühreverdî ve Fahrüddîn-i
Sühreverdî gibi tesavvufcular ve Fahrüddîn-i Râzî Veliyüddîn gibi
– 196 –