E. Kiram

mahsûsdur. Peygamberimiz “sallallahü aleyhi ve sellem” buyuruyor
ki, (Eshâb›m› seven, beni sevdi¤i için sever. Onlara düflmanl›k
eden, bana düflmanl›k etmifl olur). O hâlde Ehl-i beyt sevilmez
mi Eshâb-› kirâm›n hepsi birbirlerini severlerdi ve Ehl-i beyti severlerdi.
Ehl-i sünnet, Ehl-i beytin sevgisini îmân›n parças› bilmifldir.
Son nefesde îmân ile gitme¤i bu sevginin kuvvetine ba¤l› k›lm›fld›r.
(Mir’ât-› kâinât) kitâb›n›n [327]. sahîfesinde diyor ki: Âlimlerimiz,
Eshâb-› kirâm› “rad›yallahü teâlâ anhüm ecma’în” üç k›sma
ay›rm›fld›r: Birinci k›sm, (Muhâcirîn) olup, Mekke al›n›ncaya kadar,
Mekkeden veyâ baflka yerlerden Medîne-i münevvereye hicret
eden müslimânlard›r. Talha ile Zübeyr “rad›yallahü anhümâ”,
Muhâcirînin büyüklerindendir.
‹kinci k›sm, (Ensâr-› kirâm) olup, bunlar, Medîne flehrinde ve
etrâf›nda bulunan müslimânlard›r ki, Resûlullah “sallallahü aleyhi
ve sellem” efendimize yard›m etdikleri için, Ensâr ismi ile flereflenmifllerdir.
(Hâlid ibni Zeyd ebâ Eyyûb-el Ensârî) “rad›yallahü
anh” Ensâr›n büyüklerindendir. ‹mâm-› Tirmüzînin bildirdi¤i bir
hadîs-i flerîfde, (K›yâmet günü eshâb›mdan herbiri, kabrlerinden
kalkarken, vefât etdi¤i memleketin bütün mü’minlerinin önlerine
düflerek ve onlara nûr ve ›fl›k saçarak Arasât meydân›na götürür)
buyurulmufldur. Bunun için, ‹stanbuldaki bütün mü’minler, hazret-i
Hâlidin “rad›yallahü anh” arkas›nda ve Onun ziyâs› alt›nda,
haflra geleceklerdir.
Üçüncü k›sm, Mekke al›nd›¤› zemân ve dahâ sonra, burada ve
baflka yerlerde îmâna gelenlerdir ki, bunlar Muhâcir ve Ensâr de-
¤ildir. Fekat sahâbîdirler. Mu’âviye ve Amr ibni Âs “rad›yallahü
anhümâ”, bu sahâbîlerin büyüklerindendirler.
‹mâm-› Vâk›dî diyor ki, Eshâb-› kirâmdan Kûfe (bugünkü Necef)
flehrinde en son vefât eden, Abdüllah ibni Ebî Evfâd›r. fiâmda
son vefât eden, Abdüllah bin Yesrdir. Medîne-i münevverede
son vefât eden, Sehl bin Sa’ddir. Doksanbefl yafl›nda vefât etdi.
Basrada son vefât eden, Enes bin Mâlikdir. Mekke-i mükerremede
son vefât eden Ebuttufeyl Âmirdir ki, hepsinden sonra, hicretin
yüzüncü y›l›nda vefât eden budur.
Resûlullah›n “sallallahü aleyhi ve sellem” birkaç yak›n akrabâs›ndan
baflka Eshâb-› kirâm›n hepsi “rad›yallahü teâlâ anhüm ecma’în”
yaflça Resûlullahdan küçük idiler. Resûlullah›n “sallallahü
aleyhi ve sellem” Eshâb›n›n adedi, iyi bilinmiyor ise de, Mekkeye
on bin kifli ile ve Tebük gazâs›na yetmifl bin kifli ile ve vedâ hacc›-
na doksanbin kifli ile gitmifldi. Vefâtlar› zemân›nda, yüzyirmidört-
– 19 –