E. Kiram

nasslardan hükm ç›karmakdaki ve süâllere cevâb vermekdeki
sür’atine kimsenin bir diyece¤i yokdur. Resûlullah “sallallahü
aleyhi ve sellem” de, bunu bildirerek: (Hükm vermekde en ileride
olan›n›z, Alîdir) buyurmufldur. Hazret-i Ömer, Eshâb-› kirâm›n
üstünlüklerini sayarken (Hükm etmekde en üstünümüz Alîdir)
demifldir. Fekat, bu üstünlü¤ü, fieyhaynden önce halîfe olmas›na
sebeb göstermek do¤ru olamaz. Çünki, hazret-i Ebû Bekr halîfe
olunca, arablar› mürted olmakdan vazgeçirmek için neler
hükm etdi ise, hepsi fâideli oldu. Îrâna ve Rumlarla yap›lan cihâdlarda
hazret-i Ömerin düflünceleri ve emrleri hep zafer sa¤lad›.
Hazret-i Alî halîfe iken, yapd›klar› zararl› oldu. Meflveret edilenlerin
re’ylerini be¤enmezdi. Abdüllah ibni Abbâs bunu aç›kca bildiriyor.
Hazret-i Osmân flehîd edilince, hazret-i Alîye, o¤lu hazret-i
Hasenin söyledikleri, kitâblarda yaz›l›d›r. Re’yin, ictihâd›n
do¤ru olmas› demek, fâideli sonuçlar getirmesi demekdir. Bu da,
yaln›z fieyhayn›n re’y ve ictihâdlar›nda tâm olarak hâs›l olmufldur.
Süâl 9: Hazret-i Alî “rad›yallahü teâlâ anh”, Allahü teâlân›n
emrlerinin yap›lmas› için ençok u¤raflan de¤il midir
Cevâb 9: Allahü teâlân›n emrlerinin yap›lmas› ve islâmiyyetin
yay›lmas› için fieyhayn›n da, hazret-i Alînin de “rad›yallahü teâlâ
anhüm ecma’în” var kuvvetle çal›fld›klar› flübhesizdir “rad›yallahü
teâlâ anhüm ecma’în”. Fekat, nass ile aç›kca bildirilmemifl ifllerde
acele etmemek, meflveret etmek, icmâ’ elde etmek lâz›md›r.
Böyle yerlerde acele etmek hatâd›r. Had cezâlar›nda böyle yap›lmazsa,
fitne uyan›r. fieyhayn, her emrlerinde, Resûlullah›n bu
sünnetini gözetirlerdi. Bunu, Ömer bin Abdül’azîz çok güzel haber
vermekdedir. Hazret-i Alî böyle yapmad›. Hattâ bir gece,
Mugîre bin fiu’be ile konuflurken, (Anlaflmazl›k ve fitne korkusu
olunca, zânîyi hemen recm ederim) demifl, Mugîre de, o gece kaçarak,
hazret-i Mu’âviyenin yan›na gitmifldir. Denilebilir ki, hazret-i
Alî zemân›ndaki kar›fl›kl›klara k›smen acelesi sebeb olmufldur.
Hazret-i Alîde sekr ve acele çokdu. fieyhaynde ise, Sahv, teennî
ve uza¤› görmek çokdu. Böyle oldu¤unu, Abdüllah ibni Abbâs,
aç›k olarak bildirmifl, (Hazret-i Ömer, ileriyi görür, yavafl hareket
ederdi. Hazret-i Alî, istedi¤ini hemen yapabilecek san›r, harekete
geçerdi. Ço¤u yap›lamazd›) demifldir.
Süâl 10: Kur’ân-› kerîmi en iyi ezberliyen hazret-i Alî “rad›yallahü
teâlâ anh” de¤il midir
Cevâb 10: Kur’ân-› kerîmi ezberlemek flerefi, yaln›z hazret-i
Alîye mahsûs de¤ildir. fieyhayn ve Zinnûreyn ve Abdüllah ibni
Mes’ûd ve Ubeyy bin Kâ’b “rad›yallahü teâlâ anhüm ecma’în” da,
Kur’ân-› kerîmin hepsini ezberlemifllerdi. fieyhayn halîfe iken,
– 189 –