E. Kiram

teâlân›n yapaca¤› azâb ile siz azâb yapmay›n›z!) buyurdu dedi.
Hazret-i Alî bunu iflitince, Abdüllah ibni Abbâs do¤ru söyliyor buyurdu.
Hazret-i Alînin “rad›yallahü teâlâ anh” ma’sûm olmad›¤›n›,
yan›ld›¤›n› gösteren böyle haberler, Müslimde ve baflka kitâblarda
yaz›l›d›r.
Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” hazret-i Alîyi övdü¤ü
gibi, Eshâb-› kirâmdan ço¤unu da senâ buyurmufldur. fieyhayn
için, (Benden sonra Ebû Bekre ve Ömere itâ’at ediniz!) ve (Cennetdeki
adamlar›n en üstünü, Ebû Bekr ve Ömerdir) hadîs-i flerîfleri
meflhûrdur. (Ömerin geçdi¤i yoldan fleytân kaçar) hadîs-i flerîfi
ve gömlek rü’yâs›n› ve süt rü’yâs›n› söyliyerek, ilm ve din ile
ta’bîr buyurmas›, hazret-i Ömeri müjdelemifldir. Ubeyy bin Kâ’b
için de, (Kur’ân-› kerîmi en iyi okuyan›n›z Ubeyy bin Kâ’bd›r) buyuruldu.
(‹bni Ümm-i Abdin râz› oldu¤u kimseden ben de râz›-
y›m) ve (Halâli ve harâm› ençok bileniniz Mu’âzd›r!) ve (Her ümmetin
emîni vard›. Bu ümmetin emîni Ebû Ubeydedir) ve (Her
Peygamberin havârîsi vard›. Benim havârim Zübeyrdir) ve (‹lmin
dörtde birini Âifleden ö¤reniniz!) hadîs-i flerîfleri, çeflidli Sahâbîleri
bir üstünlükle övmekdedir. ‹nsâf ile düflünülürse, bu üstünlükleri
içinde, en üstün olan›, itâ’at olunmak ve Cennet adamlar›n›n en
üstünü olmakd›r. Hazret-i Alî de, bunu bildirerek, (Benim size vezîr
[ya’nî müflâvir] olmam, size emîr olmamdan dahâ iyidir) buyurmufldur.
Âlimlerin ilmleri ondan geldi¤i gibi, fieyhaynden de gelmekdedir.
Din âlimleri, k›râet, f›kh, hadîs, tefsîr, üsûl, tesavvuf, kelâm ve
lisan âlimleridir. K›râet âlimlerinden yedisi meflhûrdur. Bunlar›n
hepsinin ilmi, hazret-i Osmân›n yazd›rd›¤› Kur’ân-› kerîmden al›nm›fld›r.
Bu Kur’ân-› kerîmi ise, fieyhayn “rad›yallahü teâlâ anhümâ”
toplad›. Bunu da, hazret-i Ömerin gönderdi¤i âlimler, her yere
ulafld›rd›. Hazret-i Alîden “rad›yallahü teâlâ anh” ise, yaln›z iki
rivâyet gelmifldir. F›kh âlimlerinden, Hanefî, fiâfi’î ve Mâlikî mezheblerinin
temelleri, hazret-i Ömerin yapd›¤› icmâ’ bilgilerine dayanmakdad›r.
Bunlar›n ana kitâblar›nda, hazret-i Alîden gelme rivâyet
pek azd›r. Hadîs âlimlerine gelince, bunlar›n bildirdikleri hadîs-i
flerîflerin ço¤unu, Ebû Hüreyre ve Abdüllah ibni Ömer ve Âifle
ve Abdüllah bin Mes’ûd ve Abdüllah bin Abbâs ve Enes bin
Mâlik ve Ebû Sa’îd-i Hudrî ve Câbir bin Abdüllah “rad›yallahü teâlâ
anhüm” haber vermifllerdir. Bunlar›n da ço¤u fieyhaynden rivâyet
etmekdedir. Medîne, fiâm, Yemen ve M›sr âlimlerinin hazret-i
Alîden rivâyetleri azd›r. Kûfelilerin rivâyeti çok ise de, bunlar›n
hâlleri bilinmemekdedir.
Üsûl ilmini imâm-› fiâfi’î “rahmetullahi teâlâ aleyh” kurdu.
– 185 –