E. Kiram

Cevâb: Allahü teâlân›n feyzleri, ni’metleri, fark gözetmeksizin
herkese gelmekdedir. Fekat, Allahü teâlân›n âdeti flöyledir ki,
feyzlerini, ni’metlerini bir sebeble, bir kimse ile gönderir. Bu sebebin,
o ni’mete vâs›ta olabilmesi lâz›md›r. ‹yili¤e sebeb olan›n iyi oldu¤u,
felâkete, azâba sebeb olan›n iyi olmad›¤› anlafl›laca¤› gibi,
iyiler aras›ndaki üstünlük dereceleri de, buradan anlafl›l›r. ‹lk halîfe
zemân›nda, câhil ve sap›k, bozuk kimseler yokdur demek do¤ru
de¤ildir. Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” vefât eder etmez,
Arabistân halk›n›n ço¤u irtidâd etdi. Eshâb-› kirâmdan “rad›yallahü
teâlâ anhüm ecma’în” kendilerine vazîfe ile gelmifl olanlar› flehîd
etdiler. ‹ki halîfenin tedbîr ve gayretleri, büyük bir felâketi önledi.
Akl› olan kimse, bu hâdiselere tesâdüf diyemez. Takdîr-i ilâhî
böyle imifl diyerek, hizmetleri inkâra kalk›flmak da, Emr-i
ma’rûfü ve Nehy-i münkeri inkâr etmek olur. Hazret-i Alînin üstünlü¤ünü
inkâr etme¤e de yol açar.
Süâl: Hazret-i Alînin “rad›yallahü teâlâ anh” müslimânlarla
harb etmesi, hakk› savunmak idi. Bât›l› yok etmek için idi. Bunun
için, bu harbleri de cihâd say›lmaz m›
Cevâb: Hazret-i Alînin “rad›yallahü teâlâ anh” hak için, iyilik
için u¤rafld›¤› ortadad›r. Bunun için ona bir leke sürülemez. Fekat,
bu savafllar› Resûlullah›n emri ile yapd› demek do¤ru de¤ildir.
Çünki, onun fitneleri basd›rmas› takdîr edilmifl olsayd›, Resûlullah
“sallallahü aleyhi ve sellem” ona emr ederdi. O da, bu hayrl› ifle sebeb
olurdu.
Bilindi¤i gibi, fiâm›n ve Irâk›n feth olunaca¤›n› haber vermifldi.
Bunun için, iki halîfenin bu çal›flmalar› meyveli oldu. Bu fesâdlar
ise, kald›r›lamad›. Alînin “rad›yallahü teâlâ anh” söndürmek için
ald›¤› tedbîrler, fitneyi dahâ da körükledi. Allahü teâlâdan Resûlüne
va’d edilmifl olmad›¤› anlafl›lmakdad›r. Hazret-i Alînin hâricîlerle
harb etmesi, öyle de¤ildir. Resûlullah “sallallahü aleyhi ve
sellem”, bu muhârebesini bildirmifl ve zafer kazanaca¤›n› müjdelemifldi.
fieyhayn zemân›nda “rad›yallahü teâlâ anhümâ” f›kh bilgilerine
uymakda ve ihsân ve tarîkat denilen ma’rifetleri almakda müslimânlar
birlik hâlinde idi. Kusûru olanlar› halîfe cezâland›r›rd›.
Hâlbuki, kendileri gibi, onlar›n ço¤u da, Resûlullah›n “sallallahü
teâlâ aleyhi ve sellem” sohbetinde bulunmufllard›. Sa’d ibni Ebî
Vakkâs “rad›yallahü teâlâ anh” evinin kap›s›n› acemler gibi yapd›-
r›nca, hazret-i Ömer “rad›yallahü teâlâ anh” y›kd›rd›. Hâlid bin
Velid gibi ünlü bir kumandan› azl eyledi. M›sr vâlîsi Amr ibni Âs›
paylad›. Hazret-i Alî “rad›yallahü teâlâ anh” zemân›nda, halîfeyi
kabûl etmekde bile ayr›l›klar oldu. Hazret-i Osmân›n “rad›yallahü
– 180 –