E. Kiram

da k›rkbin kifli bar›n›yordu. Hazret-i Ömer onlar› vatanlar›ndan ç›-
kard›. Hazret-i Alîye gelip, flefâ’at etmesini yalvard›lar. Bunlar›
kovdu. (Ömerin her ifli do¤rudur) dedi. Hazret-i Alî, hazret-i Ömeri
kötüleyici olsayd›, Necrânl›lara karfl›l›k olarak söylerdi. Hâlbuki
söylemedi. Onu övdü. Ebû Ya’lân›n haber verdi¤i rü’yâ ta’bîrinde,
hazret-i Hasen, hazret-i Ömeri medh etmifldir. Hâkim, kitâb›nda
diyor ki, Abdüllah bin Ca’fer-i Tayyâr, (Ebû Bekr bize vâlî oldu¤u
zemân, onu insanlar›n en iyisi ve en merhametlisi bulduk) derdi.
Zeyd-i fiehîd, savafla giderken, (Babalar›m, fieyhayn› çok severlerdi)
demifldir. Hâkimin kitâb›nda, Abdüllah ibni Abbâs›n hazret-i
Ömeri öven sözleri uzun yaz›l›d›r. ‹mâm-› Ahmedin Müsnedinde,
Hasen bin Zeyd diyor ki, babam Zeyd, babas› Hasenden ifliterek
dedi ki, babam hazret-i Alîden iflitdim. Dedi ki, Resûlullah ile oturuyordum.
Ebû Bekr ile Ömer geldiler “rad›yallahü teâlâ anhümâ”.
Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem”, (Yâ Alî! Bu ikisi, Cennetde
bulunanlar›n en üstünleridir. Peygamberlerden baflka, bunlardan
üstün kimse yokdur!) buyurdu.
Bir kimsenin baflkas›ndan efdal olmas› demek, birçok iyiliklerde
ortak olup, birincisinde baflka iyiliklerin de bulunmas› demekdir.
Bütün kemâlât›n kayna¤›, Resûlullah›n sohbetidir. Eshâb-› kirâm›n
hepsi, bu sohbetde bulunmakla flereflendiler. Böylece, bütün
ümmetden üstün oldular “rad›yallahü teâlâ anhüm ecma’în”.
Ebû Bekr-i S›ddîk, sohbetde hepsinden çok bulundu. Hepsinden
üstün oldu. fieyhaynde ayr›ca, hakk› anlamak ve bildirmek üstünlü¤ü
de herkesden çok idi. Abdüllah bin Mes’ûd diyor ki, Arabistân
halk›n›n bilgileri terâzînin bir kefesine, Ömerin ilmi de öteki
kefesine konsa, Ömerin bilgisi a¤›r gelir. Bugün bilinen hadîs-i flerîflerin
hemen hepsinde fieyhayn›n rivâyetleri vard›r. fieyhayn›n
bildirdi¤i hadîsleri, yaln›z râvîleri aras›nda fieyhayn›n ismleri bulunan
hadîsler sanmamal›d›r. Kitâblarda bulunan Merfû’ hadîslerin
hepsini fieyhayn rivâyet etmifl olup, bunlar› baflka Sahâbîler irsâl
eylemifldir. fieyhayn “rad›yallahü anhümâ”, Eshâb-› kirâm›,
feth olunan memleketlere gönderdiler. Hadîs-i flerîfleri yaymalar›n›
emr eylediler. Hâkimin kitâb›nda, Mûsâ bin Alî bin Rebâh
haber veriyor: Hazret-i Ömer, hutbede dedi ki, (Kur’ân-› kerîmde
müflkili olan, Ubeyy bin Kâ’ba sorsun. Halâl› harâm› Mu’âzdan,
Ferâiz bilgisini Zeyd bin Sâbitden, mal kazanmak yollar›n› da
benden sorup ö¤reniniz!). (‹stî’âb) kitâb›nda diyor ki: Filistine ilk
ta’yîn edilen kâdî [ya’nî hâkim] Ubâde bin Sâmitdir. Filistin vâlîsi
olan Mu’âviye, kâdînin bir hükmünü be¤enmedi. Be¤enece¤i gibi
hükm etmesi için, s›k›fld›rd›. Ubâde, böyle yerde adâlet yap›lamaz
diyerek, Medîneye geldi. Halîfe Ömer, isti’fâs›n› kabûl etmeyip,
geri gönderdi. (Senin ve senin gibi emîn hâkimlerin bulunmad›¤›
– 168 –