E. Kiram

lel-mezhebîn, ulûm-i hikemiyye, ya’nî hikmet-i tabî’iyye [fizik, biyoloji],
hikmet-i ilâhiyye, riyâziyye, ya’nî hesâb ve hendese ve
hey’et [astronomi] gibi ulûm-i zâhiriyyeyi, allâme seyyid Fehîmden
“kuddise sirruh” me’zûn oldu¤u gibi, yine onlardan tesavvufun
Müceddidî, Kâdirî, Kübrevî, Sühreverdî, Çefltî k›smlar›ndan dahî
me’zûn olmufldur. Babas›n›n babas›, seyyid Muhyiddîndir. Bunun
babas›, seyyid Muhammeddir. Bunun babas› olan seyyid Abdürrahmân,
seyyid Fehîmin babas›n›n babas›d›r “rahmetullahi aleyhim
ecma’în”. Dedelerinin oniki imâmdan, Alî R›zâ bin Mûsâ Kâz›ma
“rahime-hümullahü teâlâ” dayand›¤›, Irakdaki mahkeme-i
fler’›yye kaydlar›nda yaz›l› oldu¤u gibi, seyyid Abdülkâdir-i Geylânînin
“rad›yallahü anh” torunu seyyid Abdürrezzâk›n “kuddise
sirruh” mubârek eli ile de tasdîklidir.
Binüçyüzotuziki 1332 [m. 1914] senesi Receb-i flerîfi birinci günü,
Rus askeri Baflkal’aya bir sâat mesâfeye yaklafld›kda bafll›yan
ermenilerin yapd›¤› zulm ve katl-i âmdan halâs bulup, kad›n, çocuk
yetmifl kiflilik yak›nlar› ile, hicret ederek, Revand›z, Erbil, Mûsul,
Adana, Eskiflehir ve nihâyet binüçyüzotuzyedi 1337 [m. 1919]
senesinin flevvâli ibtidâlar›nda ‹stanbulda Eyyûb Sultân nâhiyesine
geldiler. Önce çarfl› içindeki (Yaz›l› medrese) ye yerlefldirildiler.
Sonra, Gümüflsuyunda ‹dris köflkü civâr›ndaki Mürtezâ efendi
mescidinin imâml›¤›na ta’yîn olundu. Bu hicretinden evvel iki
def’a hac etmifldir. Risâle büyüklü¤ünde müteaddid mektûblar›
vard›r. Mevlid okunmas›n›n ve tesbîh kullanman›n bafllang›c› ve
meflrû’iyyeti ve (Râb›tay› flerîfe) risâlesi ve islâm halîfelerinin sonuncusu
olan sultân Vahîdeddîn hân zemân›nda (Medrese-i mütehass›sîn)
denilen islâm üniversitesinde tesavvuf müderrisi [profesörü]
iken yazd›klar› (Erriyâz-ut-tesavvufiyye) kitâb› ve (Sahâbe-i
kirâm) ve (Ecdâd-› Peygamberî) risâleleri ve islâm hukûku ismli
eserleri, Arabî, Fârisî ve Türkçe fli’rleri pek k›ymetlidir. Siyâsete
hiç kar›flmam›fl, siyâsî f›rkalara ba¤lanmam›fld›r. Bölücülü¤e, tarîkatç›l›¤a
karfl› idi. Tekkelerin la¤v› kanûnu ç›kd›kdan sonra, fleyhlik,
mürîdlik üzerinde konufldu¤u iflitilmemifldir. Kanûnlara uymakda
çok titiz davran›r, konuflmalar›nda da bunu tavsiye ederdi.
Dîni dünyâ ç›karlar›na âlet eden yobazlara karfl› Eyyûb Sultân,
Fâtih, Bâyezîd, Bak›rköy, Kad›köy, Beyo¤lunda A¤a câmi’i flerîfleri
kürsîlerindeki konuflmalar›, bunlar›n iftirâlar›na sebeb oldu.
Bunlar›n tahrîki ile [1362] Ramezân›n›n onsekizinci ve [1943]
Eylülünün onsekizinci Cumartesi günü ‹stanbuldan ‹zmire götürüldü.
Meserret otelinde, sonra bir evde kald›. Zilka’denin onuncu
Pazartesi günü Ankaraya hareket ederek, Sal› günü Ankarada,
Hâc› Bayram-› Velî civâr›nda, birâder zâdeleri seyyid Fârûk
– 158 –