E. Kiram

yazmas›, bildirmesi imkâns›zd›r.
Hak teâlây›, bilen kimsenin dili söylemez olur. Kelime bulamaz
ki, anlatabilsin. fiaflar kal›r. Dünyâdan ve insanlardan haberi
olmaz. Zikr olunan, Allahü teâlâ oldu¤u gibi, zikr eden de ancak
Odur. Kendisini yine ancak kendisi zikr edebilir. Mahlûklar›n, O-
nu zikr etmek haddine mi düflmüfldür Ancak s›fât-› ilâhiyyesi ile
s›fatlanmas› için, yaratm›fl oldu¤u insana kendisini zikr etmesini
emr etmifldir. Herkes, yarat›l›fl›ndaki kâbiliyyeti kadar, o nihâyetsiz
ve dalgal› denizden birfley ile tesellî bulur. Veysel Karânî, o
deryân›n bir damlas› ile tesellî bulmufldur. Cüneyd-i Ba¤dâdî, o
denizden bir avuç mikdâr› ile doymufl, kanm›fld›r. Abdülkâdir-i
Geylânî, ancak o denizin kenâr›na varm›fld›r. Muhyiddîn-i Arabî
ise, bunun dibinden ç›kar›lm›fl bir cevher ile övünmekdedir. ‹-
mâm-› Rabbânî, ondan büyük pay alm›fld›r “rahime-hümullahü
teâlâ”.
(Allah) kelime-i celîlesini teflkîle hizmet eden elif, lâm ve he
harfleri, bu mu’azzam kelimenin iflâret etdi¤i, hiçbirfleye benzemiyen
zât› anlatma¤a, âlet ve vâs›tad›rlar. Bunlar› söylemek zikr de-
¤ildir. Zikr, bu kelimenin netîcesi, semeresi olan bir hâl ve keyfiyyetdir.
Bu kelimeye zikr denmesi mecâzd›r. Hakîkî ma’nâ ile de¤ildir.
Bunun gibi kelime-i tevhîd de zikr de¤ildir. Ancak söylemek ve
ma’nâs› bak›m›ndan zikre âletdir. Zikr, bu kelimenin ve bu ibârenin
kalb ile tekrâr›ndan hâs›l olan bir hâldir. Bu hâlin husûle gelmesi,
bu kelime ve ibâreye ba¤l›d›r.)
Çok uzun olan bu mektûbun yukarda yaz›l› k›sm›nda, imâm-›
Rabbânînin “kaddesallahü teâlâ sirrehul’azîz” medh-u senâs› ne
kadar vecîz, k›sa, fekat genifl ve câmi’dir.
Seyyid Abdülhakîm efendi “kuddise sirruh” mektûblar›nda ve
derslerinde: (Ba’de kitâbillah ve ba’de kitâb-› Resûlillah, efdal-i
kütüb, Mektûbâtest) buyururlard›. Ya’nî, Allahü teâlân›n kitâb›
olan Kur’ân-› kerîmden sonra ve Resûlullah›n “sallallahü aleyhi ve
sellem” hadîs-i flerîflerinin toplanmas› ile meydâna gelmifl olan Buhârî
kitâb›ndan sonra, dîn-i islâmda yaz›lm›fl kitâblar›n en üstünü
Mektûbâtd›r. [Evliyâ-y› kirâm›n vilâyetlerinin kemâlât›n›n ma’rifetlerini
bildiren kitâblar›n en k›ymetlisi, Celâleddîn-i Rûmînin
(Mesnevî)si oldu¤u gibi, hem vilâyet kemâlât›n›n ma’rifetlerini
hem de nübüvvet kemâlât›n›n ma’rifetlerini ve inceliklerini bildiren
kitâblar›n en k›ymetlisi ve en üstünü, ‹mâm-› Rabbânî Ahmed
Fârûkînin (Mektûbât) kitâb›d›r.]
Bir mektûbunda, (Din ve dünyâya en ziyâde yar›yan ve dîn-i
– 155 –