E. Kiram

›ca yazd›¤› (Redd-i revâf›d) risâlesi, mezhebsizleri red etmekde,
câhil, ahmak ve alçak olduklar›n› anlatmakdad›r. ‹mâm-› Rabbânî
bu risâlesini Buhârâda bulunan en büyük Özbek hân› Abdüllah-›
Cengizî hâna yollam›fld›. (Bunu Îrânda flâh Abbâs-› Safevîye gösterin!
Kabûl ederse ne iyi, etmezse onunla harb câiz olur) demifldi.
Kabûl etmedi. Harb oldu. Abdüllah hân, Hirât› ve Horasandaki
flehrleri ald›. Buralar›n› yüz sene evvel Safevîler alm›fld›. ‹flte bundan
sonra, Hindistândaki mezhebsizler elele verdiler, ‹mâm›n, üstâd›na
yazm›fl oldu¤u, birinci cildin onbirinci mektûbunu sultâna
göndererek (O kendini herkesden, hattâ Ebû Bekrden “rad›yallahü
anh” dahâ yüksek biliyor ve iddi’â ediyor) dediler. Selîm Cihângir
fiâh, o¤lu fiâh Cihân› gönderip, ‹mâm› ve evlâd›n› ve yetifldirdi-
¤i büyükleri da’vet etdi. Hepsini öldürme¤e karar verdi. fiâh Cihân,
bir müftî ile ‹mâm-› Rabbânîye gitdi. Sultâna secde câiz oldu-
¤unu gösteren bir fetvây› da götürdü. ‹mâm-› Rabbânînin hâlis oldu¤unu
biliyordu. Babama secde edersen, seni kurtarabilirim, dedi.
‹mâm, bu fetvân›n, zarûret zemân›nda izn oldu¤unu, azîmet ve
din bütünlü¤ünün secde etmemek oldu¤unu, ecel gelince, ölümden
hiçbir fleyin kurtaramayaca¤›n› söyledi. Evlâd›n› ve eshâb›n›
b›rak›p yaln›z geldi. Sultân, onbirinci mektûbu gösterip ma’nâs›n›
sordu. O kadar güzel ve doyurucu cevâb verdi ki, Sultân, yüksek
hakîkatleri ve esrâr› anl›yabilecek birisi olmad›¤› hâlde, nefl’elendi
ve serbest b›rak›p afv diledi. Hasedciler, sultân›n hofl, kendi u¤raflmalar›n›n
bofl oldu¤unu görünce, sultâna, bunun adamlar› çokdur.
Sözleri bütün memleketde yürürlükdedir. Bunu serbest b›rak›rsak
bir kar›fl›kl›k ç›kabilir. Ne kadar kendini be¤enmifl ki, sizi bile küçük
görüp, secde ile sayg› göstermedi. Hattâ, selâm bile vermedi,
dediler. ‹mâm, içeri girince, sultân›, serhofl, k›zg›n, azg›n, ya’nî hurmet
ve de¤erden kendini s›y›rm›fl görerek, selâm vermemifldi.
Meclisde uzun konuflmadan sonra, Güvalyar kal’as›nda hapsini
emr etdi. Bu kal’a, memleketin en sa¤lam ve korkunç kal’as› idi.
Bülbüllerin, afla¤› insanlar›n kafesine sokulmas› gibi, ‹mâm›n “rad›yallahü
anh” mubârek günefl yüzü, müslimânlar›n nazar›ndan
perdelendi. Ay›n ondördü, siyâh bulutla örtüldü. Hindin meflhûr
edîbi, Âzâd ismi ile an›lan seyyid gulâm Alî, o gecenin karar›fl›n›,
gâyet güzel fli’rleri ile hât›rlatmakdad›r.
28 — ‹mâm-› Rabbânî “kaddesallahü teâlâ sirrehül’azîz” dahâ
önceleri, (Yetifldi¤im derecelerin üstünde, çok dahâ makâmlar
var. Oralara yükselmek, Celâl ile, sert terbiye edilmekle olabilir.
fiimdiye kadar Cemâl ile, okflanarak terbiye edildim) buyurmufldu.
Eshâb›ndan ba’z›s›na, (Elli ile altm›fl aras›nda üzerime derdler,
belâlar ya¤acak) demifldi. ‹flte dedi¤i gibi oldu. O makâmlara
– 151 –