E. Kiram

y›ld›¤›, bilhâssa vahdet-i vücûd taklîdcilerinin din âlimi tan›nd›¤›
bir zemânda, islâm dînini kuvvetlendirmek, bunlar› temizlemek
kolay m›d›r
25 — fiâh Ahmed Veliyyullah-› Dehlevînin 1176 [m. 1762] o¤lu
Mevlânâ flâh Abdül’azîz 1239 [m. 1824] “rahime-hümullahü teâlâ”
diyor ki: (Vahdet-i vücûd, müslimânlar aras›nda çeflidli flekllere sokuldu.
Câhiller, büyüklerin sözlerinin ma’nâlar›n› anlam›yarak zemânla
dinden ç›kd›. Bu yüksek ve k›ymetli bilgi, dînin y›k›lmas›na
yol açd›. Tekke fleyhleri, bu yüzden, z›nd›kl›¤a sapd›. Tutduklar›
yol, câhil halk aras›nda yay›ld›. [Bu hâl islâm düflmanlar›n›n ekmeklerine
ya¤ sürdü. Dinsizleri ve ahlâks›zlar› tesavvuf flâiri diye
tan›tma¤a, bunlar›n küfr dolu sözlerini, edebiyyât kitâblar›nda
gençlere okutma¤a bafllad›lar.] Allahü teâlâ, kullar›na ac›yarak,
‹mâm-› Rabbânî “rad›yallahü anh” gibi bir müceddid yaratd›. Ona
derin ilmler ihsân eyledi. Bununla, kullar›n›n zihnlerini temizledi.
Hakk› bât›ldan ay›r›p, bât›l› çok kalblerden kald›rd›.
‹flte, bunun için ba’z› kimselerin cefâs›na, oklar›na ve iftirâlar›-
na u¤rad›. Birçok âlimlerin, fâd›llar›n, kâmillerin kendi yollar›ndan
ayr›l›p, rehberlerini b›rak›p, ‹mâm›n etrâf›na ve hizmetine kofluflmalar›
da, hasedcileri artd›rd›. ‹mâm› tehlükeye düflürmek için,
hîlelere bafllad›lar. Meselâ, Cüneyd, Bâyezîd gibi büyük meflâyihi
afla¤› görüyor, diyerek, câhil tabakay› aldatd›lar. Yüksek meflâyihin
bildirdi¤i vahdet-i vücûdü inkâr ediyor, diyerek, görüflleri k›sa
olanlar›, ‹mâmdan so¤utma¤a bafllad›lar. Onu sevenlere de, meflâyih-i
izâm› inkâr ediyor, Allahü teâlân›n ma’rifetine vâs›tas›z olarak
kavufldum diyor, dediler. Nihâyet, hükûmeti tan›m›yor, kanûnlara
uymuyor diye siyâsî leke sürme¤e u¤rafld›lar. Bir müslimân›n
söyliyemiyece¤i iftirâlar› söylediler.
26 — Meflâyih-i kirâm› afla¤› görüyor sözü, temâmen iftirâ idi.
Mektûbâtda onlara nas›l hurmet ve ta’zîm etdi¤ini ve her asrda,
düflmanlar›n ele ald›klar› sözlerine ne güzel ma’nâlar verdi¤ini, iyi
ma’nâya çeviremediklerine de, bafllang›cda hatâ ile söylenmifl o-
lup, sonra yüksek derecelere yetiflerek bunlar› düzeltmifllerdir, dedi¤ini
okuyanlar, hemen anlar. Keflfdeki hatâlar›n, ictihâd hatâlar›
gibi afv olundu¤unu, belki sevâb verildi¤ini bildirmekdedir. Vahdet-i
vücûdü de inkâr de¤il, ne güzel îzâh etdi¤ini ve bu mes’elede
hem islâm dîninin nâmûsunu korudu¤unu ve hem büyüklerin hurmetlerini
gözetdi¤ini, Mektûbât› okuyanlar bilir.
27 — O zemân›n sultân› olan Selîm cihângir hân›n devlet
adamlar›, hattâ büyük vezîri ve bafl müftîsi ve hattâ haremi Ehl-i
sünnet de¤ildi. Hâlbuki imâm›n birçok mektûblar› ve bilhâssa ay-
– 150 –