E. Kiram

aleyhi ve sellem” kendisini siper etmifl ve sallallahü aleyhi ve sellem
efendimizi ok ya¤muru alt›nda s›rt›na alarak kayaya ç›karm›fld›.
Resûlullah›n “sallallahü aleyhi ve sellem” (Talha ve Zübeyr
Cennetde benim komflular›md›r) buyurdu¤unu, hazret-i Alî “rad›-
yallahü anh” söyliyor. Zübeyr bin Avvâm “rad›yallahü anh” da,
Hadîcet-ül-kübrân›n “rad›yallahü anhâ” birâderi o¤ludur ve sallallahü
aleyhi ve sellem efendimizin halas› Safiyyenin o¤lu olup, islâmiyyetin
ilk günlerinde, onbefl yafl›nda iken müslimân olmufldur.
Allahü teâlân›n yolunda ilk k›l›nc çeken budur. Ya’nî, islâm subaylar›n›n
birincisidir. Birçok gazâlarda ve en tehlükeli ânlarda, Resûlullah›n
önünde çarp›flarak çok yerinden yaralanm›fld›. Peygamber
“sallallahü aleyhi ve sellem” efendimiz (Her Peygamberin havârîsi
vard›r. Benim havârim Zübeyrdir) buyurmufldur. Ömer “rad›-
yallahü anh” vefât edece¤i zemân, halîfe olmaya lây›k gördü¤ü alt›
kifliden biri Talha, biri de Zübeyrdir. Zübeyr çok zengin olup,
bütün servetini Resûlullah u¤runda fedâ etmifldi.
‹flte bu büyük zâtlar, k›sâs›n hemen yap›lmas›na ictihâd edip,
fliddetle istediler. O zemân, Eshâb-› kirâm›n “rad›yallahü teâlâ anhüm
ecma’în” ictihâd› üç dürlü idi. Bir k›sm›, halîfe gibi ictihâd etmifldi.
Bir k›sm› da, karfl› taraf gibi ictihâd etmifldi. Üçüncü k›sm
ise, susmay› uygun görmüfldü. Bunlardan her birinin, baflkas›na uymay›p
kendi ictihâd› ile hareket etmesi lâz›m idi. Birinci ve ikinci
k›smda olanlar ço¤ald›. Abdüllah bin Sebe’ ad›ndaki yehûdî, ifle
kar›flarak, ifl muhârebeye sürüklendi ve Basra ve Cemel vak’alar›
meydâna geldi.
Mu’âviye “rad›yallahü anh”, o zemân fiâmda vâlî idi. Üçüncü
k›sm ictihâd›nda olup, idâresindeki müslimânlar› bu muhârebelere
kar›fld›rmam›fld›. Hepsinin râhat ve sükûnetle yaflamas›n› te’mîn
etmifldi. Fekat, Alî “rad›yallahü anh” fiâml›lar› da ça¤›r›nca,
Mu’âviye “rad›yallahü anh”, birçok hadîs-i flerîfleri düflünerek,
karfl› taraf gibi ictihâd etdi. Halîfe fiâml›larla anlaflmak üzere iken,
araya siyonizm, yehûdî parma¤› kar›flarak, S›ffîn muhârebesi meydâna
geldi.
Bu muhârebelerde, Eshâb-› kirâm “rad›yallahü teâlâ anhüm
ecma’în” birbirlerini incitme¤i, intikâm alma¤›, hilâfete, saltanata,
rütbe ve servete kavuflma¤› aslâ düflünmemifl, yaln›z ictihâdlar›
farkl› oldu¤undan, dînin emrini yerine getirme¤e u¤raflm›fllard›r.
Muhârebe zemân›nda bile, birbirleri ile mektûblafld›klar›, nasîhat
verdikleri, sevifldikleri çok misâllerle meydândad›r. Meselâ, S›ffîn
muhârebesi s›ralar›nda, ‹stanbul imperatoru ikinci Kostantin, hu-
– 14 –