You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Bankacılar <strong>Dergi</strong>si<br />
“Tüketici Koruma Kuruluşları” başlığının 2. maddesinde “Sektöre özgü finans<br />
kuruluşları için davranış kuralları, sektör meslek birliği tarafından (mümkünse, finansal<br />
denetleme kurumlarıyla ve tüketici dernekleriyle konsültasyon yoluyla) geliştirilir ve belirlenir”<br />
denilmektedir. Bankacılık Kanunu’nun 76. maddesi ikinci fıkrasında ise, bankalar ile bireysel<br />
müşterileri arasında akdedilecek sözleşmelerin şekil ve içeriğinde yer alması gereken asgarî<br />
hususlar ile tip sözleşmelerin uygulanacağı işlemler Kurulun uygun görüşü alınarak Kuruluş<br />
Birlikleri tarafından belirlenir. hükmü yer almaktadır.<br />
Bankacılık Kanunu’nun 80. maddesinde Türkiye Bankalar Birliği’ne (TBB) “Üyelerin ilân<br />
ve reklamlarında uyacakları esas ve şartları tür, şekil, nitelik ve miktarları itibarıyla Kurumun<br />
uygun görüşünü alarak tespit etmek” görevi verilerek, finans kuruluşlarının tüketicileri<br />
aldatacak şekilde ilan ve reklama yapmaları engellenmek istenmiştir. Bankacılık Kanunu’nun<br />
anılan hükmüne göre, bankalar tüketicileri yanıltıcı ve aldatıcı reklam yapmalarını önleyecek<br />
tedbirleri alacaktır. Bu açıdan, finans kuruluşları için bu konuda davranış kurallarını belirleme<br />
göre kuruluş birliklerine verilmiştir. Bunun gibi, aynı maddenin (i) bendinde kuruluş birliklerine<br />
“Müşteri haklarına dair hükümlerde öngörülen sözleşmelerin şekil ve içeriklerine ilişkin usul<br />
ve esasları belirlemek” görevi tevdi edilerek, bankalar ile bireysel müşteriler arasında<br />
akdedilecek sözleşmelerin şekil ve içeriğine ilişkin hususları belirleme görevi verilmiştir.<br />
Bankalar İçin Davranış Kuralları<br />
İyi uygulamalarda dört madde halinde bankalar için muhtelif davranış kuralları<br />
getirilmiştir. Bu kurallar şu şekilde sıralanabilir: (a) Mümkünse, finansal denetleme kurumu ve<br />
tüketici dernekleriyle danışma halinde bankaların tümü veya bankacılık derneği tarafından<br />
geliştirilmiş, bankalar için prensiplere dayanan bir davranış kuralları bütünü bulunmalıdır.<br />
Tüm sektör kuruluşları, yasal kurumların ya da etkin özdenetim kuruluşlarının izledikleri ve<br />
denetledikleri bu davranış kurallarına uymalıdırlar. (b) Bir prensiplere dayanan davranış<br />
kuralları seti mevcutsa, bu set, kamuoyuna ilân edilmeli ve yayımlanmalıdır.(c) Prensipleredayanan<br />
davranış kuralları, tüketicilerin cari hesaplarının kolay değiştirilmesini sağlamak ve<br />
bankacılık sektöründe bankaların ücretleri, hizmetleri ve ürünlerinin tanımlanması için ortak<br />
bir terminoloji oluşturmak gibi meseleler hakkında bankaların kendilerinin düzenledikleri<br />
gönüllü davranış kurallarıyla büyütülmeli ve güçlendirilmelidir. (d) Bu gönüllü davranış<br />
kurallarının her biri de aynı şekilde kamuoyuna ilân edilmeli ve yayımlanmalıdır. Bu ilkeler<br />
dahilinde ülkemizdeki uygulamalar dikkate alındığında henüz bu hususların bütüncül bir<br />
şekilde uygulaması bulunmamaktadır.<br />
Bununla birlikte, Türkiye Bankalar Birliği tarafından 5411 sayılı Bankacılık Kanunu'nun<br />
75'inci maddesinin ikinci fıkrası, 80’inci maddesinin (c) ve (e) bentleri ile 81'inci maddesinin<br />
üçüncü fıkrası hükümlerine dayanılarak Bankacılık Etik İlkeleri hazırlanmıştır. Tasarruf<br />
sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması, mali piyasalarda güven ve istikrarın<br />
sağlanması, ekonomik kalkınmanın gereklerini de dikkate alarak, mevduat ve kredi<br />
sistemlerinin etkin şekilde çalışmasının sağlanması, ekonomide önemli zararlar<br />
doğurabilecek işlem ve uygulamaların önlenmesinin yanı sıra toplumsal yararın gözetilmesi<br />
ve çevrenin korunması amacıyla bankaların bu etik ilkeler doğrultusunda faaliyet göstermesi<br />
gerekmektir.<br />
Diğer Kurumsal Düzenlemeler<br />
Bu bölümde “Adli sistem, bir finansal ürün veya hizmetle ilgili tüketici koruması<br />
ihtilâflarının kesin olarak çözümlenmesi sürecinin maliyetinin uygun ve makul olmasını, bu<br />
hizmetin zamanında verilmesini ve profesyonel bir tarzda uygulanmasını garanti etmektedir”<br />
denilmektedir. Buna göre, TKHK’nun 66. maddesinde basit ve ucuz bir başvuru imkanına<br />
olanak veren tüketici hakem heyetleri kurumuna yer verilmiştir. Kanununun 68. maddesinde<br />
özellikle küçük miktarlı uyuşmazlıkların hakem heyetleri 8 nezdinde çözümlenmesine imkan<br />
97
Change language