Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Pelin Ataman Erdönmez<br />
toplanacak verilerin özelliklerini, verilere dair tüketicilerin haklarını ve gizlilik sınırlarını<br />
tanımlamalıdır. Hukuk dışı veri toplanmasının önüne geçilmesi önemli olduğu kadar,<br />
yargının da tüketicilerin şikayet süreçlerinin ve tazminat mekanizmalarının erişilebilir,<br />
ekonomik, bağımsız, adil, hesap verebilir, zamanında ve etkin şekilde işlemesini sağlaması<br />
gerekir. Bu tür mekanizmalar tüketiciye ek masraf, gecikme ve yük getirmemelidir. Finansal<br />
hizmetler alanında ulusal ve uluslararası piyasaları desteklemek, tüketicilere daha fazla<br />
seçenek sunmak ve dolayısıyla sektörde rekabet baskısını artırma, yenilikçilik ve yüksek<br />
hizmet kalitesi sağlamak ve bunları sürdürülebilir kılmak bakımından önemlidir.<br />
Yukarıda özetlenen bu ilkeler ve kapsamları daha sonra Haziran 2012’de hazırlanan bir<br />
Eylem Planı ile daha ileriye taşınmıştır. Bu Eylem Planı’na esas olan üç öncelikli ilke<br />
aşağıdaki gibidir ve bu ilkelere bağlı olarak uygulamada etkin yaklaşımlar oluşturulması<br />
gündeme gelmiş ve bu konuda bir Çalışma Grubu kurulmuştur:<br />
Aydınlatma ve Şeffaflık (4. İlke)<br />
Finansal Hizmetler Sağlayıcıları ve Yetkili Acentaların Sorumlu İş Yapma Kuralları<br />
(6. İlke)<br />
Şikayetlerin İşleme Alınması ve Tazminatlar (9. İlke)<br />
G-20/OECD Çalışma Grubu’nun elde ettiği etkin yaklaşımlara dair sonuçlar ise Eylül<br />
2013’de ayrıntılı bir raporla açıklanmıştır. 2 Diğer yandan finansal hizmetler sektöründe<br />
tüketicinin korunması yönünde Dünya Bankası nezdinde önemli çalışmalar yapılmakta ve<br />
dünyadaki iyi uygulama örnekleri ülkeler bazında incelenmektedir. Bu çerçevede<br />
gerçekleştirilen çalışmalar arasında öne çıkanlardan biri de Dünya Bankası’nın 2008 yılında<br />
yayınladığı iyi uygulama örneklerine dair ortak noktaların bir araya getirildiği bir diagnostik<br />
araçtır. 3 Söz konusu araç özellikle Avrupa ve Orta Asya’ya yönelik olarak hazırlanmıştır.<br />
Dünya Bankası tarafından bu çerçevede gerçekleştirilen çalışmaların en güncel<br />
sonuçlarından birini de Temmuz 2012 yayınlanan rapor oluşturmaktadır. 4 Bu raporda öne<br />
çıkan sekiz temel iyi uygulama ilkesi yukarda belirtilen G-20 iyi uygulama ilkeleri ile de birebir<br />
örtüşmektedir. Dünya Bankası tarafından belirlenmiş olan sekiz temel uygulama ilkesi ve bu<br />
ilkelerin özet olarak açılımları ise aşağıdaki gibidir:<br />
a. Tüketiciyi Koruma Kurumları (Tüketicinin Korunmasına Dair Kurumsal Yapı):<br />
Hukuki düzenlemeler ve kanunlar finansal ürünlerin ve hizmetlerin sunumunda<br />
tüketicinin korunmasına dair açık ve yoruma yer bırakmayan kurallar içermelidir.<br />
İhtiyati denetim ile tüketicinin korunması arasındaki denge korunarak, ilgili sektörün<br />
ve ülkenin yapısına uygun bir kurumsallaşma süreci oluşturmalıdır. Finansal<br />
kurumlar için iyi uygulama ilkeleri temelinde düzenlemeler geliştirilmelidir. Bu<br />
düzenlemeler finansal kurumların kendi içlerinde gönüllü olarak iyi uygulamalar<br />
geliştirmesini de teşvik edebilmelidir. Yargı sistemi kuralların uygulanmasına dair<br />
gerekli güvenilirliği sağlayabilmeli ve tüketicinin korunmasını teşvik edecek<br />
niteliklere sahip olmalıdır.<br />
b. Bilgilendirme ve Satış Uygulamaları: Tüketiciler herhangi bir finansal ürünü satın<br />
almadan önce kendilerine ürün için gerekli genel koşulların yazılı olarak bildirilmesi<br />
gerekir. Tüketiciler tüm finansal ürünler için ayrı ayrı tek sayfalık anahtar terimleri ve<br />
bütün koşulları sade bir dille aktaran bir Temel Bilgiler Bildirimi almalıdır. Finansal<br />
hizmet sağlayıcıları bir finansal ürün veya hizmetin tüketiciye uygunluğunu<br />
tüketiciden alacakları bilgilere dayanarak en iyi şekilde denetlemelidirler. Tüketiciler<br />
bir ürünü almadan önce ön koşul olarak başka bir ürünü de almaları gerektiğinde<br />
istedikleri kurumu seçmekte özgürdürler.<br />
c. Müşteri Hesaplarının Tutulması ve Kayıtlar: Finansal kurumlar müşterileri için<br />
aylık tablolar ve bildirimler hazırlamalıdır. Tüketiciler faiz oranları ve ücretler<br />
bakımından vaktinde bilgilendirilmelidir. Finansal kurumlar tüketicilerin bilgilerini<br />
94
Change language