You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Bankacılar <strong>Dergi</strong>si, Sayı <strong>89</strong>, 2014<br />
Dünya Bankası Finansal Tüketicinin Korunmasına<br />
İlişkin İyi Uygulama İlkelerinin İlgili Mevzuat<br />
Çerçevesinde Ana Hatlarıyla İncelenmesi *<br />
I. Giriş<br />
Pelin Ataman Erdönmez **<br />
Finans alanında “Tüketicinin Korunması”na dair düzenleme ve uygulamaların dünya<br />
genelinde oldukça yeni ancak hızla gelişmekte olan bir alan olduğu bilinmektedir. Geçmiş<br />
tecrübeler ve finansal hizmetlere dair tüketici davranışları hakkında gerçekleştirilen<br />
araştırmalar ışığında politika üretim süreçleri de değişime uğramakta ve yaşanmakta olan bu<br />
değişim ise yeni düzenlemeleri ve uygulamaları ard arda beraberinde getirmektedir. Finansal<br />
hizmetler sektöründe tüketicinin korunması konusunda iyi uygulama prensipleri uluslararası<br />
kuruluşların öncelikleri arasındadır. Bu çerçevede geliştirilen yeni araçlar ve en iyi uygulama<br />
örneklerinin ülkelerin bu alanda gerçekleştirdikleri yeni düzenlemelerde yer alması da giderek<br />
daha fazla öne çıkan bir eğilim olarak göze çarpmaktadır. Türkiye de dünya genelindeki bu<br />
gelişmeleri yakından takip etmekte ve yeni düzenlemeleri yürürlüğe koymaktadır. Bu<br />
çerçevedeki en yeni örneklerden biri de yeni 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında<br />
Kanun (TKHK)’dur.<br />
Bu çalışmada dünyadaki iyi uygulama ilkeleri ve örnekleri kapsamında Yeni Tüketici<br />
Kanunu karşılaştırmalı bir metodolojiyle incelenmektedir. Çalışmanın amacı mevcut ve<br />
bundan sonra gerçekleştirilecek olan düzenlemeler bakımından uluslararası vizyon ile ulusal<br />
vizyonun kesişme noktalarını incelemek ve vurgulamaktır. Çalışmanın ilk bölümünde Dünya<br />
Bankası, G-20 ve OECD gibi uluslararası kuruluşların çalışmaları ve bu çerçevede öne çıkan<br />
iyi uygulama ilkeleri sunulacaktır. İkinci bölümde söz konusu uluslararası iyi uygulama ilkeleri<br />
ile TKHK ve diğer bazı birincil mevzuatın hangi alanlarda örtüştüğü konusu karşılaştırmalı<br />
olarak tartışılacaktır. Sonuç bölümünde gerçekleştirilen karşılaştırmalı incelemenin sonuçları<br />
ve bunlara bağlı bazı önermeler sunulacaktır.<br />
II. Finans Sektöründe Tüketicinin Korunmasına Dair Uluslararası İyi Uygulama<br />
İlkeleri<br />
Dünya ölçeğinde her yıl ortalama olarak 150 milyon tüketicinin finansal hizmetler<br />
sektörüne dahil olduğu göz önüne alındığında, uluslararası alanda finansal hizmetler<br />
bakımından tüketicinin korunması yönündeki çabaların giderek artıyor olması hiç de şaşırtıcı<br />
değildir. Ayrıca, finansal piyasalarda tüketicinin korunmasına dair düzenlemeler esas<br />
itibarıyla sektörün sağlıklı gelişiminin de doğal bir parçasıdır. Finansal hizmetler sektöründe<br />
tüketicinin korunması etkinliğin, şeffaflığın ve finansal piyasaların sağlıklı olmasının anahtarı<br />
olarak da görülmektedir. Tüketicinin korunmasının gerekliliğinin temelinde yatan husus<br />
finansal hizmet sağlayıcıların tüketiciye kıyasla daha fazla sahip oldukları güç, bilgi ve<br />
kaynak avantajıdır. Ancak, tüketicinin korunması yönündeki düzenlemelerin her iki taraf için<br />
de sürdürülebilir bir dengeye oturtulabilmesi sistemin sağlıklı bir biçimde işlemesi için de<br />
* Dünya Bankası İyi Uygulamaları’nın tam metni (Orijinali Dünya Bankası internet sitesinde<br />
(www.worldbank.org) yer alan “Good Practices for Financial Consumer Protection”) çevirisi<br />
(www.tbb.org.tr) internet sitesinde yer almaktadır. Bu çalışmaya konu bölüm “Finansal Tüketici<br />
Koruması İçin Finans Sektörlerine Göre İyi Uygulamalar -Bankacılık Sektörü” (s. 21-53)’dür.<br />
**<br />
Türkiye Bankalar Birliği Araştırma-İstatistik Birimi.<br />
92
Change language