Dergi_89

Bankacılar Dergisi
14
15
16
17
18
19
20
21
sahiplerine artırılan sermaye üzerinden kâr payı verileceği açıkça belirtilmişse, bu hüküm geçerli
olacaktır. Şirket, bu yöndeki bir hükmü tek taraflı olarak kaldıramaz.
13/1/2011 tarihli Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurul Toplantı Tutanağı, 22/02/2014 tarihinde
http://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/Tutanak_B_SD.birlesim_baslangicP4=20839&P5=H&PAG
E1=1&PAGE2=124 adresinden erişildi.
Tekinalp “intifa senedinin vereceği hakları, içerik ve kapsamlarını belirlemeyen bir esas sözleşme
hükmünün yeterliliğinden söz edilemeyeceği” görüşündedir. Bkz. Tekinalp, 2010, s.618; Gene,
Tekinalp’e göre; intifa senedinin vereceği hakların sadece ve zorunlu olarak genel kurul kararı ve
esas sözleşmede öngörülerek oluşturulabilmelerinin nedeni, bunların, yalnız pay sahiplerine
tanınan, anonim şirketin malvarlığından kaynaklanan bazı hakları pay sahiplerinin zararına
azaltması; ona yabancıları iştirak ettirmesidir. Genel kurul, hakların tanınması sırasında pay
sahiplerinin korunması amacı ile yetkiyi elinde tutmaktadır. Bkz. Tekinalp, 2010, s.613.
Tekrar belirtelim ki, adi intifa senedi çıkarılabilmesi için genel kurulun karar almış olması tek
başına yeterli değildir. İntifa senedi çıkarılabileceğine dair şirket esas sözleşmesinde açık bir
hükmün bulunması, bulunmaması durumunda ise genel kurulun öncelikle esas sözleşme
değişikliğine gidip bu yönde bir hüküm tesis etmesi gerekir.
Esas sermayenin azaltılması halinde, bedeli itfa edilen payların sahiplerine verilen intifa
senetleridir. Bu kişiler, payları itfa edildiğinden dolayı pay sahibi değildirler. “Şirket sermayesinin
azaltılması yoluna gidildiği takdirde, şirket piyasadan bir kısım hisse senetlerini toplayabileceği
gibi, kur’a çekmek suretiyle de bir kısım payları itfa edebilir. Kendisine kur’a isabet eden pay
sahibi, şirketteki ortaklık hissesini kaybeder. Bu dengesizliği önlemek amacıyla, bu gibi kimseler
lehine intifa hakkı veren senetler çıkarılır.” Bkz. Bozer, 1996, s.247.
“Şirket alacaklılarına ve benzer sebeplerle şirketle ilgili olanlara intifa senedi verilmesinin altında
yatan düşünce, bu kişilerin şirket ile ilişkilerinde yarar görülmesidir.” Bkz. Tekinalp, 2010, s.684;
“Genel olarak kollektif alacaklı mahiyetinde bulunan tahvil sahipleri için, tasfiye kalıntısına katılma,
sermaye artırılmasında rüçhan hakkı ve şirket kazancından pay alma hakları tanınabilir. Bu
haklar, tahvil senedine yazılabileceği gibi, intifa senedi mahiyetindeki senetlerde de
şekillendirilebilir.” Bkz. Bozer, 1996, s.247-248.
ETK’nın 402’nci maddesinin birinci fıkrasında da yer alan TTK’nın 502’nci maddesinin birinci
fıkrasındaki ‘bunlara benzer bir sebeple şirketle ilgili olanlar’ ibaresi, lehine intifa senedi
çıkarılabilecek kişiler çevresini biraz genişletiyor görünüyorsa da, “bunlara benzer sebeplerle”
ibaresi gene de ilgili olabilecek şahısların yukardaki sebeplere benzer olmasını arayarak, kişiler
çevresini belli bir yönde sınırlandırmaktadır. Yararlanacak kimseler çevresinin ‘kapalı’ niteliğinin
bazı durumlarda aşılıp aşılmayacağı, özellikle intifa senedinin bedelsiz değil de nakit karşılığı
olarak çıkarılmasının mümkün olup olamayacağı kaynak (1991’den önceki) İsviçre Hukukunda
tartışılmış ve başlangıçta ileri sürülen bazı olumsuz görüşlere rağmen, soru olumlu
cevaplandırılmıştır. Nakit karşılığı intifa senedi çıkarılması İsviçre’de çok geniş bir uygulamaya
kavuşmuş ve doktriner faaliyet de bu yönde gelişmiştir.” Bkz. Tekinalp, age, s.619; Benzer bir
sebebe örnek olarak, şirket için değerli hatta hayati öneme sahip bir patentin yahut buluşun
şirkette bırakılması, şirkete belirli bir süre hizmeti ve emeği geçmiş yöneticilere ve işçilere mükafat
verilmesi halleri gösterilebilir.Bkz. Tekinalp, 2010, s.620; Benzer bir sebeple şirketle ilgili olanlar
kapsamına şirketin yöneticileri ve işçileri de dahil edilebilir. Ayrıca Bkz. Bozer, 1996, s.248.
14/7/1992 tarih ve 21284 sayılı mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. 07/07/2004 tarih ve
25515 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Seri :III, No:30 sayılı Katılma İntifa Senetleri İhracına
İlişkin Esaslar Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile adıgeçen Tebliğe bazı maddeler
ilave edilmiş, bazı maddeleri ise değiştirilmiştir.
Mülga Katılma İntifa Senetleri İhracına İlişkin Esaslar Tebliğin 4üncü maddesine göre, anonim
şirketler, “nakit karşılığı satılmak üzere, ortaklık haklarına sahip olmaksızın kârdan pay alma,
tasfiye bakiyesinden yararlanma, yeni pay alma ve Tebliğ'de belirlenen olanakların bir
bölümünden veya tamamından yararlanma haklarını sağlayan katılma intifa senedi”
çıkarabilirlerdi. KİS izahnamesi, satışın gerçekleşmesi ile birlikte, şirket ile KİS sahibi arasında
düzenlenmiş bir sözleşme hüviyeti kazanıyordu (Tebliğ, m.4/2). KİS, şirket esas sözleşmesinde
hüküm bulunması koşulu ile genel kurul tarafından süresiz olarak da çıkarılabilirdi (Tebliğ, m.4/3).
KİS, nama yazılı veya hamiline olarak düzenlenebilirdi (Tebliğ, m.4/4). Mülga Tebliğe göre,
KİS’lerde nominal değerin bulunması mecburiydi, nominal değer 1.- Kuruş ve katları olarak
serbestçe belirlenebilirdi. Şirket ana sözleşmesinde hüküm bulunması koşulu ile, KİS’ler primli
(agiolu) olarak da çıkarılabilirlerdi. Anonim şirketlerin çıkarabilecekleri KİS tutarı, ödenmiş
sermayeleri ile yedek akçeleri toplamından çok, bu toplamın altıda birinden az olamazdı. Bu
89