Dergi_89

Bankacılar Dergisi
haklarına ve koruyucu haklara ne de ortaksal anlamda denetleme ve bilgi alma haklarına
sahiptir (Tekinalp, 2010, s.619; Eriş, 2013, s.3348). Ancak, intifa senedi sahibi, aynı
zamanda şirkette pay sahibi ise, intifa senedinden bağımsız olarak bu paylardan doğan pay
sahipliği hakkını kullanacağı tabidir.
- İntifa senedi, pay senedinin bir parçası değildir (Arslanlı, 1961, s.150). İntifa senedi
sahibinin, şirkette pay sahibi olup olmaması, intifa senedinden doğan haklara etki etmez.
Zira, pay sahiplerine verilen intifa senetleri, paydan bağımsız haklar taşır 9 . Diğer bir deyişle,
intifa senedinin içerdiği haklar, esas sözleşme ile tanınmış bulunmalarına ve onun
hükümlerine bağlı olmalarına rağmen, bunların sahipleri ile şirket arasında ortaksal bir ilişki
yoktur (Tekinalp, 2010, s.613; Pulaşlı, 2011, s.1573).
- İntifa senedi sahipleri, anonim şirketin dışında “müstakil akid” konumundadırlar
(Arslanlı, 1961, s.151). Bir başka deyişle, anonim şirket ile intifa senedi sahibi arasında,
ortaklık bağına dayanmayan bir sözleşme ilişkisi bulunmaktadır 10 . Yani, intifa senedi sahipleri
tamamıyla anonim şirketin dışında, anonim şirkete göre üçüncü kişi durumundadırlar. İlişkinin
doğal sonucu, bu yararlanma haklarının genel kurul kararlarına tabi olmamasıdır (Tekinalp,
2010, s.613-614). Dolayısıyla, sözleşmenin taraflarından biri, tek taraflı olarak alacağı
kararlarla, diğer tarafın haklarını etkileyemez. Bu manada, anonim şirket, intifa senedi
sahiplerinin onayını almadan, esas sözleşmeyi değiştirmek suretiyle intifa haklarını
kaldıramaz yahut değiştiremez (Tekinalp, 2010, s.613; Pulaşlı, 2011, s.1574). Bu genel
kuralın istisnasına ilerleyen bölümlerde değinilecektir.
- İntifa senetleri, sadece, Türk Ticaret Kanunu’nun 503’üncü maddesinde sayılan haller
için çıkarılabilir. Bir başka deyişle, intifa senedi sahiplerine, net kâra, tasfiye sonucunda kalan
tutara katılma veya yeni çıkarılacak payları alma hakkından başka menfaatler tanınamaz.
- İntifa senedi, sahibine, net kâra ve tasfiye sonucunda kalan tutara katılma veya yeni
çıkarılacak payları alma gibi malî nitelikte haklar sağlar; pay sahipliğinin yönetme haklarını
yani oy, iptal davası açabilme, organlara seçilebilme haklarını vermez. Sağlanan malî haklar
da sadece sayılanlarla sınırlıdır. Örneğin; intifa senedi sahiplerine hazırlık devresi faizi
tanınamaz (Tekinalp, 2010, s.620).
- İntifa senedi sahiplerinin, anonim şirket genel kurulunun esas sermaye artırımı,
azaltımı, şirketin iştigal konusunun değiştirilmesi, tür değişikliğine gidilmesi, birleşme kararı
alınması, hatta sona erme ve tasfiyeyi uygun görmesi gibi kararlarına engel olma hakları
yoktur. Ancak, ihlalin niteliğine göre, intifa senedi sahipleri edim, tespit ve tazminat davası
açabilirler 11 (Tekinalp, 2010, s.615).
- İntifa senedi sahipleri, şirket yönetimine müdahale edemezler, örneğin kötü yönetim
yüzünden şirket kâr elde edememişse talepte bulunamazlar (Arslanlı, 1961, s.154).
- İntifa senedi, sahibine “şarta bağlı talep hakkı” verir (Arslanlı, 1961, s.155). Bir başka
deyişle, şirket kâr elde etmedikçe veya tasfiye artığı ortaya çıkmadıkça veyahut sermaye
artırılarak yeni paylar çıkarılmadıkça, intifa senedi sahiplerinin talep hakkı doğmaz.
- İntifa senetlerinin tanıdığı haklar, özellikle kârdan pay talebi, anonim şirketin feshi ile
ortadan kalkar. Bununla birlikte, şirketin feshi, senet sahibinin tasfiye bakiyesi üzerindeki
talep hakkını muaccel kılar. Ancak, gerek kâra gerek tasfiye bakiyesine ve sermaye
artırımında çıkarılan yeni payları alma hakkı şirketin feshi ve nihai tasfiyesi ile sona erer
(Arslanlı, 1961, s.158).
- İntifa senedinden doğan haklar, esas sözleşmede belirli bir süre için kayıt altına
alınmışlarsa, sürenin geçmesi ile kendiliğinden sona erer.
79