Yrd. Doç. Dr. Haşmet Sarıgül 4.2. Araştırmanın Sınırlılıkları Dünya Bankasının işaret ettiği ve çalışmada esas alınan coğrafi ve nüfusa dayalı göstergelerin hesaplanmasında nüfus dağılımı dikkate alınmamaktadır. Oysaki banka şubeleri ve ATM’ler kentlerde yoğunlaşmıştır ve gerçekte daha çok kentlerde yaşayanlar için erişilebilir durumdadırlar. Dünya Bankası tarafından finansal kullanımın yaygınlık göstergeleri olarak ise 1.000 kişi başına düşen mevduat ve kredi adetleri dikkate alınmaktadır. Ülkemizde sadece mevduat adetlerinin illere göre raporlanmasından dolayı çalışmamızda finansal kullanımın yaygınlık göstergesi olarak 1.000 kişi başına düşen mevduat sayısı kullanılmıştır. Karşılanabilirlik göstergelerinde de TÜİK’in 2001 yılından sonra illerin milli gelirden aldıkları payları yayınlamaması nedeniyle GSYH bilgilerine ulaşılamamış ve bu nedenlerle kullanım ile ilgili göstergeler olarak, illerin ortalama mevduat ve kişi başına düşen nakdi kredi tutarlarının kişi başına gayrisafi katma değerlerine (GSKD) oranları kullanılmıştır. GSKD verilerinin TÜİK tarafından il bazında değil istatistiki bölge sınıflandırmasındaki 26 bölgeye kadar yayınlanması çalışmanın bir diğer sınırlılığıdır. Diğer taraftan finansal erişim ve kullanımı etkileyebilecek olan; bir hesap açmak için gerekli olan evrak sayısı ve en az bakiye, ücretler ve komisyonlar, fiyat uygunluğu, prosedürler, sosyal, kültürel ve dini faktörler gibi engeller, sınırlar ve dışlanma nedenleri de araştırmanın kapsamı dışındadır. 4.3. Veriler Bankacılık sistemine coğrafi erişimin hesaplanmasında 1.000 km² ye düşen şube ile ATM sayıları ve demografik erişimin hesaplanmasında ise 100.000 kişi başına düşen şube ve ATM sayıları kullanılmıştır. Demografik ve coğrafi olarak yüksek şube ve ATM yoğunluğu bireyler ve işletmeler için finansal hizmetlere daha fazla erişimi ifade etmektedir. Bankacılık hizmetlerine coğrafi ve demografik erişimle ilgili göstergeler Tablo 1’de verilmiştir. Ülke genelinde 2011-2012 döneminde bankacılık hizmetlerine erişimin yaygınlaşmakta olduğu görülmektedir. Ödemeler sisteminin en önemli unsurlarından biri olan ATM sayısındaki artış oranı şube sayısındaki artıştan yüksektir. Ayrıca ATM ile birlikte diğer şubesiz bankacılık kanallarının gelişmesinin de finansal hizmetlere erişimi artırabildiği göz ardı edilmemelidir. Tablo 1: İllere Göre Coğrafi ve Demografik Bankacılık Hizmetlerine Erişim Göstergeleri 1.000 km² ye düşen şube sayısı 1.000 km² ye düşen ATM sayısı 100.000 Kişi başına düşen şube sayısı 100.000 Kişi başına düşen ATM sayısı 2010 2011 2012 2013 2010 2011 2012 2010 2011 2012 2013 2010 2011 2012 Adana 16,73 17,23 18,30 20,08 42,58 49,77 54,32 11,27 11,48 12,09 13,12 28,68 33,15 35,90 Adıyaman 4,60 4,60 4,86 5,52 10,65 11,18 11,70 5,92 5,<strong>89</strong> 6,22 7,03 13,71 14,31 14,95 Afyonkarahisar 5,16 5,30 5,57 5,77 12,16 13,93 14,61 10,90 11,16 11,65 12,02 25,66 29,34 30,54 Ağrı 1,91 2,17 2,17 2,52 4,44 5,04 5,04 4,06 4,50 4,53 5,26 9,41 10,44 10,50 Aksaray 3,39 3,77 3,<strong>89</strong> 4,14 9,42 11,17 12,30 7,15 7,92 8,16 8,62 19,87 23,49 25,80 Amasya 6,66 6,66 6,84 7,36 17,01 18,06 19,64 11,35 11,76 12,10 13,04 28,97 31,88 34,75 Ankara 38,<strong>89</strong> 40,67 42,67 45,63 99,83 111,88 119,75 20,71 21,12 21,83 22,97 53,15 58,11 61,26 Antalya 19,29 20,06 20,97 22,70 58,63 63,11 70,46 20,27 20,41 20,84 21,87 61,62 64,20 70,01 Ardahan 2,01 2,21 2,21 2,62 4,03 4,63 4,63 9,48 10,24 10,31 12,65 18,97 21,40 21,57 Artvin 4,07 4,34 4,48 4,62 8,28 10,04 10,99 18,21 19,23 19,75 20,08 37,02 44,47 48,48 Aydın 16,45 17,21 17,46 18,85 55,92 63,26 68,95 13,13 13,61 13,71 14,59 44,65 50,04 54,15 Balıkesir 9,40 9,81 10,43 11,26 34,27 38,49 41,25 11,80 12,30 13,01 14,02 43,04 48,25 51,43 Bartın 10,09 10,58 11,06 11,54 27,40 28,36 29,80 11,18 11,75 12,21 12,69 30,36 31,50 32,90 Batman 5,58 6,01 6,22 7,08 12,45 15,24 15,88 5,10 5,34 5,43 6,03 11,37 13,54 13,85 Bayburt 2,14 2,14 2,41 2,67 4,28 4,81 5,35 10,75 10,43 11,87 13,22 21,50 23,46 26,39 Bilecik 6,50 6,73 6,97 7,43 15,56 20,67 22,06 12,42 14,23 14,70 15,32 29,73 43,66 46,54 Bingöl 1,45 1,58 1,58 1,70 4,24 4,60 4,85 4,70 4,96 4,95 5,27 13,72 14,49 15,24 Bitlis 2,40 2,96 3,10 3,24 5,92 6,91 6,91 5,17 6,24 6,52 6,82 12,78 14,56 14,53 Bolu 4,57 4,69 4,81 5,29 12,01 14,90 17,78 14,01 14,10 14,23 15,52 36,87 44,85 52,65 Burdur 5,19 5,33 5,47 5,47 12,33 14,02 15,00 14,29 15,17 15,33 15,16 33,99 39,92 42,07 Bursa 32,98 34,63 36,56 39,22 93,14 108,67 121,62 13,78 14,22 14,81 15,58 38,92 44,61 49,25 Çanakkale 6,93 6,83 7,14 7,84 19,60 23,62 25,73 14,07 13,98 14,38 15,53 39,76 48,31 51,85 48
Bankacılar <strong>Dergi</strong>si Tablo 1: İllere Göre Coğrafi ve Demografik Bankacılık Hizmetlerine Erişim Göstergeleri (Devamı) Çankırı 3,20 3,34 3,47 3,74 6,54 6,81 7,47 13,40 14,11 14,10 14,67 27,36 28,78 30,37 Çorum 4,45 5,00 5,24 5,39 10,00 11,96 12,50 10,65 11,97 12,64 12,97 23,91 28,62 30,19 Denizli 10,08 10,42 11,01 12,88 26,26 31,01 32,45 12,77 13,05 13,68 15,78 33,27 38,84 40,29 Diyarbakır 5,39 5,59 5,72 6,64 15,06 15,85 16,90 5,36 5,41 5,46 6,28 14,98 15,34 16,14 Düzce 12,73 12,34 13,88 15,81 38,57 45,12 52,06 9,76 9,35 10,39 11,66 29,57 34,20 38,96 Edirne 10,00 9,84 10,33 10,99 28,04 30,83 34,77 15,62 15,03 15,76 16,81 43,80 47,08 53,04 Elazığ 4,53 4,53 5,17 5,49 12,07 12,71 14,33 7,60 7,52 8,53 8,98 20,27 21,13 23,64 Erzincan 2,30 2,22 2,22 2,22 5,71 5,97 6,31 12,00 12,08 11,93 11,82 29,78 32,52 33,96 Erzurum 2,25 2,45 2,53 2,72 7,11 8,17 8,53 7,41 7,94 8,22 9,00 23,40 26,51 27,76 Eskişehir 6,55 6,91 7,48 8,42 23,45 26,69 30,36 11,90 12,29 13,17 14,63 42,64 47,49 53,43 Gaziantep 21,91 22,64 25,27 27,61 48,07 54,49 62,09 8,82 8,84 9,61 10,25 19,34 21,27 23,62 Giresun 6,88 7,17 7,47 7,76 16,54 20,05 20,64 11,21 11,68 12,16 12,47 26,95 32,66 33,61 Gümüşhane 2,17 2,33 2,33 3,11 4,82 5,28 6,06 10,80 11,33 11,09 14,14 23,92 25,68 28,84 Hakkari 1,39 1,39 1,67 1,81 4,74 5,71 6,13 3,98 3,67 4,29 4,76 13,53 15,06 15,72 Hatay 18,69 19,38 20,92 23,15 49,05 58,99 65,85 7,36 7,67 8,22 8,98 19,32 23,33 25,88 Iğdır 3,34 3,34 3,62 3,90 6,97 7,80 8,92 6,51 6,35 6,83 7,35 13,56 14,83 16,81 Isparta 6,31 6,20 6,20 6,65 17,47 19,28 19,28 12,49 13,37 13,20 14,12 34,58 41,58 41,04 İçel 11,09 11,67 12,31 13,67 28,82 33,46 37,84 10,44 10,85 11,35 12,43 27,13 31,12 34,88 İstanbul 563,28 585,48 615,58 656,97 1.350,81 1.519,19 1.694,72 22,59 22,84 23,62 24,66 54,17 59,27 65,02 İzmir 59,76 62,25 64,25 68,74 165,45 185,43 204,07 18,18 18,86 19,27 20,34 50,34 56,19 61,22 K.Maraş 4,22 4,36 4,77 5,60 11,34 13,00 14,80 5,84 5,98 6,49 7,53 15,70 17,83 20,13 Karabük 7,06 7,06 7,54 7,79 18,25 21,66 26,53 12,74 13,20 13,77 13,90 32,95 40,50 48,41 Karaman 2,48 2,59 2,71 3,50 5,52 6,54 6,99 9,46 9,83 10,19 13,03 21,06 24,79 26,34 Kars 2,17 2,27 2,37 2,47 5,62 6,11 6,11 7,29 7,52 7,87 8,31 18,<strong>89</strong> 20,28 20,34 Kastamonu 3,80 3,88 3,88 4,03 7,98 8,74 9,96 13,84 14,18 14,17 14,40 29,07 31,97 36,41 Kayseri 8,01 8,47 9,00 10,17 20,16 23,38 25,72 11,10 11,55 12,08 13,43 27,94 31,86 34,51 Kırıkkale 5,91 6,13 6,56 7,00 19,26 19,48 20,35 9,76 10,18 10,92 11,65 31,81 32,36 33,85 Kırklareli 7,30 7,30 7,30 7,94 21,43 25,56 28,41 13,82 13,52 13,48 14,68 40,57 47,33 52,46 Kırşehir 3,22 3,37 3,83 4,29 8,12 9,49 10,41 9,46 9,95 11,30 12,53 23,<strong>89</strong> 28,05 30,74 Kilis 7,00 7,00 7,00 7,70 16,11 16,81 19,61 8,12 8,04 8,04 8,55 18,68 19,28 22,52 Kocaeli 54,62 59,31 63,99 71,44 211,02 249,08 275,84 12,69 13,42 14,19 15,45 49,03 56,38 61,17 Konya 5,12 5,59 6,15 6,62 11,07 12,77 14,24 10,38 11,18 12,23 12,99 22,44 25,56 28,31 Kütahya 4,58 4,58 4,91 5,33 12,49 14,98 16,31 9,31 9,75 10,29 11,19 25,40 31,90 34,18 Malatya 3,80 4,30 4,79 5,54 12,56 15,95 17,02 6,21 6,86 7,61 8,79 20,52 25,46 27,02 Manisa 11,19 11,04 11,41 12,55 29,33 33,79 37,34 10,73 10,<strong>89</strong> 11,22 12,21 28,13 33,36 36,70 Mardin 4,54 4,88 5,34 6,13 9,31 10,11 11,92 5,37 5,63 6,08 6,93 11,01 11,65 13,58 Muğla 13,36 13,82 13,98 14,90 54,91 59,08 63,17 21,16 21,35 21,27 22,27 86,97 91,25 96,11 Muş 1,49 1,49 1,74 1,74 4,71 5,21 5,83 2,95 2,<strong>89</strong> 3,39 3,39 9,34 10,13 11,37 Nevşehir 6,86 7,05 7,23 8,16 16,51 18,92 22,44 13,10 13,42 13,68 15,41 31,52 36,01 42,43 Niğde 3,26 3,67 3,67 4,21 9,78 10,45 10,86 7,10 8,00 7,93 9,02 21,31 22,81 23,51 Ordu 10,92 10,92 11,59 12,60 24,53 29,57 33,10 9,04 9,10 9,31 10,25 20,30 24,64 26,57 Osmaniye 9,07 9,70 10,01 12,20 22,84 29,72 34,73 6,05 6,39 6,50 7,82 15,23 19,57 22,55 Rize 10,96 11,98 12,75 13,77 28,81 35,70 38,25 13,45 14,55 15,42 16,45 35,35 43,34 46,27 Sakarya 19,26 20,08 21,72 24,79 56,56 70,90 78,48 10,77 11,03 11,75 13,19 31,62 38,94 42,45 Samsun 13,24 13,67 14,31 15,81 35,99 41,65 46,35 9,90 10,23 10,71 11,73 26,90 31,16 34,67 Siirt 2,74 2,74 3,29 3,65 6,39 7,49 8,40 4,99 4,83 5,79 6,37 11,64 13,21 14,80 Sinop 4,30 4,30 4,30 4,81 9,28 10,66 11,52 12,33 12,31 12,42 13,69 26,64 30,54 33,28 Sivas 2,31 2,31 2,49 2,73 5,50 5,81 6,27 10,28 10,53 11,39 12,50 24,45 26,47 28,71 Şanlıurfa 3,00 3,21 3,88 4,29 7,45 9,21 10,55 3,49 3,61 4,26 4,61 8,66 10,37 11,58 Şırnak 2,80 2,94 3,08 3,64 7,13 8,25 9,09 4,65 4,59 4,71 5,47 11,86 12,88 13,92 Tekirdağ 16,40 17,03 17,97 21,76 59,60 68,90 75,52 13,03 13,01 13,38 15,78 47,36 52,66 56,20 Tokat 5,96 6,25 6,35 6,75 13,90 15,29 16,48 9,71 10,36 10,42 11,36 22,66 25,32 27,04 Trabzon 21,44 22,51 23,80 25,73 52,32 62,39 66,25 13,09 13,86 14,65 15,83 31,95 38,42 40,77 Tunceli 1,69 1,82 1,82 1,82 4,29 4,42 4,55 16,95 16,46 16,23 16,39 43,03 39,97 40,57 Uşak 6,53 7,27 7,46 8,39 16,59 20,70 22,00 10,35 11,48 11,69 12,99 26,33 32,67 34,48 Van 1,57 1,83 1,87 2,13 4,66 5,40 5,92 3,48 4,11 4,09 4,58 10,33 12,13 12,93 Yalova 30,57 31,75 32,92 34,10 101,12 111,70 131,69 12,76 13,07 13,22 13,17 42,21 46,00 52,88 Yozgat 3,13 3,13 3,48 3,77 6,11 6,96 7,39 9,24 9,45 10,81 11,93 18,06 21,04 22,95 Zonguldak 19,94 20,54 21,45 22,06 64,05 73,42 79,46 10,65 11,10 11,71 12,13 34,21 39,68 43,36 Kaynak: BDDK, TBB, TKBB Finansal kullanımın yaygınlık göstergeleri olarak Dünya Bankası’nın 1.000 kişi başına düşen kredi ve mevduat sayılarını esas almasına karşın ülkemizde kredi adetlerinin illere göre raporlanmaması nedeniyle araştırmamızda finansal kullanımın yaygınlık göstergesi 49
- Page 1 and 2: SAYI 89 HAZiRAN 2014 MAKALE Doç. D
- Page 3: Bankacılar Dergisi, Sayı 89, 2014
- Page 7 and 8: Bankacılar Dergisi, Sayı 89, 2014
- Page 9 and 10: Bankacılar Dergisi Bilançonun yü
- Page 11 and 12: Bankacılar Dergisi verilecektir. M
- Page 13 and 14: Bankacılar Dergisi Uluslararası i
- Page 15 and 16: Bankacılar Dergisi Bankacılık D
- Page 17 and 18: Bankacılar Dergisi etmek isteriz k
- Page 19 and 20: Bankacılar Dergisi Başbakan Yard
- Page 21 and 22: Bankacılar Dergisi ülkenin vatand
- Page 23 and 24: Bankacılar Dergisi BDDK biraz önc
- Page 25 and 26: Bankacılar Dergisi için riskler b
- Page 27 and 28: Bankacılar Dergisi zaman, o ilke p
- Page 29 and 30: Bankacılar Dergisi ekonomik sıkı
- Page 31 and 32: Bankacılar Dergisi Türkiye’de e
- Page 33 and 34: Bankacılar Dergisi Yukarıdaki (1)
- Page 35 and 36: Bankacılar Dergisi 4. Türkiye’d
- Page 37 and 38: Bankacılar Dergisi Türkiye’de c
- Page 39 and 40: Bankacılar Dergisi Yıllar Tablo 3
- Page 41 and 42: Bankacılar Dergisi artışın cari
- Page 43 and 44: Bankacılar Dergisi, Sayı 89, 2014
- Page 45 and 46: Bankacılar Dergisi Clarke, Cull, P
- Page 47 and 48: Bankacılar Dergisi Diğer taraftan
- Page 49: Bankacılar Dergisi ayrıştırıc
- Page 53 and 54: Bankacılar Dergisi Tablo 2: İller
- Page 55 and 56: Bankacılar Dergisi Tablo 3: Finans
- Page 57 and 58: Bankacılar Dergisi 55 Şekil 2: Fi
- Page 59 and 60: Bankacılar Dergisi olup en fazla b
- Page 61 and 62: Bankacılar Dergisi Merton, R.C. ve
- Page 63 and 64: Bankacılar Dergisi Tablo 8: Küme-
- Page 65 and 66: Bankacılar Dergisi, Sayı 89, 2014
- Page 67 and 68: Bankacılar Dergisi 1. Altın Emane
- Page 69 and 70: Bankacılar Dergisi imkânlarının
- Page 71 and 72: Bankacılar Dergisi 31.12.2011 tari
- Page 73 and 74: Bankacılar Dergisi üniversite iş
- Page 75 and 76: Bankacılar Dergisi Verilen kredi n
- Page 77 and 78: Bankacılar Dergisi Geri satım vaa
- Page 79 and 80: Sermaye Şirketleri Tarafından İn
- Page 81 and 82: Bankacılar Dergisi haklarına ve k
- Page 83 and 84: Bankacılar Dergisi “Kurucular ar
- Page 85 and 86: Bankacılar Dergisi tasfiye sonucun
- Page 87 and 88: Bankacılar Dergisi senedi sahipler
- Page 89 and 90: Bankacılar Dergisi 7. Limited Şir
- Page 91 and 92: Bankacılar Dergisi 14 15 16 17 18
- Page 93 and 94: Bankacılar Dergisi 29 30 31 32 33
- Page 95 and 96: Bankacılar Dergisi gereklidir. Fin
- Page 97 and 98: Bankacılar Dergisi sürekli günce
- Page 99 and 100: Bankacılar Dergisi “Tüketici Ko
- Page 101 and 102:
Bankacılar Dergisi maddelerine bak
- Page 103 and 104:
Bankacılar Dergisi tüketici kredi
- Page 105 and 106:
Bankacılar Dergisi Ülkemizde kred
- Page 107 and 108:
Bankacılar Dergisi 6493 sayılı
- Page 109 and 110:
Bankacılar Dergisi hizmet bedeller
- Page 111 and 112:
Bankacılar Dergisi (b) bendiyle il
- Page 113 and 114:
Bankacılar Dergisi Ek 1: Dünya Ba
- Page 115 and 116:
Bankacılar Dergisi Dünya Bankası
- Page 117 and 118:
Bankacılar Dergisi Dünya Bankası
- Page 119 and 120:
Bankacılar Dergisi Dipnotlar: 1 2
- Page 121 and 122:
Bankacılar Dergisi sonra Herstatt
- Page 123 and 124:
Bankacılar Dergisi Aynı zamanda f
- Page 125 and 126:
Bankacılar Dergisi Mutabakat Üyes
- Page 127 and 128:
Bankacılar Dergisi 4.4. Dördünc
- Page 129 and 130:
Bankacılar Dergisi Mutabakat Üy
- Page 131 and 132:
Bankacılar Dergisi B Bankası, CLS
- Page 133 and 134:
Bankacılar Dergisi daha azdır. Fa
- Page 135 and 136:
Bankacılar Dergisi sahip olduğu i
- Page 137 and 138:
Bankacılar Dergisi Ek 2 Tarihçe
- Page 139 and 140:
Yazım Kuralları 1. Bankacılar de