Dergi_89

Ali Babacan
Buna rağmen Türkiye’de içeride çok şükür güven noktasında ciddi bir erozyon henüz
oluşmadı. Halkımız geleceğe hala umutla bakıyor, reel kesim güven endeksi biliyorsunuz son
birkaç yılın en yüksek noktalarında dolaşıyor ve bunun içindir ki Türkiye’de istihdam artıyor,
bunun içindir ki şirketlerimiz eleman almaya devam ediyor. Ama bu dış algının da düzelmesi
önemli çünkü bu ilelebet böyle gitmez yani sürekli sürekli hadi 1 yıl dayandık, hadi 3 ay, 6 ay,
1 yıl daha ama bunun içinde mutlaka adımlar atmak gerekiyor ve derinlere inip sorgulamak
gerekiyor. Hem kendi politikalarımızı, hem bunun iletişimini mutlaka bu olumsuzluğu da
dikkate alarak ele almamız gerekiyor. Aksi halde orta uzun vadede bunun etkisi olmaya
başlayabilir Türkiye üzerinde ve son derece dikkatli olmamız gerekiyor.
Ve nihayetinde bütün yine bu olumsuz tabloda kredi hacmi bu kadar artmasına rağmen,
kredilerde artık yaşlanma olmasına rağmen çünkü işte son 4-5 yıldır bakıyorsunuz bu kadar
hızlı kredi artışında yaşlanan kredi miktarı da artıyor. Böyle olmasına rağmen yine yüzde
2.8’lik bir takibe geçme oranı aslında fena değil. Gerçi bu yüzde 2.8’in şimdi BDDK’mız bir
çalışma yapıyor ya bunun ölçüm metodunu biraz daha rafine etmekte de fayda görüyoruz.
Süreçlerden değil de gerçekten kredinin ve teminatın kalitesinden yola çıkan bir anlayışta
belki gerekecek, ama nereden bakarsak bakalım bu alan çok şükür ciddi bir sorun alanı değil
Türkiye’de.
Bir başka önemli gelişme bankacılık sektörümüzde geçtiğimiz yıldan bu yana şöyle son
1 yıla baktığımızda artık mevduat ve krediye baktığımızda kredinin toplamı mevduatı geçti.
Toplam aktifler ekonomimizin büyüklüğünü geçti, kredilerde mevduatı geçti. Bu da ilk defa
oluyor ve bu ne demek, demek ki bankalarımız artık mevduatın tamamını kredi olarak
kullandırdığı gibi yabancı başka yeni tür kaynaklardan da artık kredi kullandırmaya başladı.
Bu noktada tabii biraz ölçülü olmak gerekiyor yani kendi halkımızın mevduatı başka,
dışarıdan gelen ve vadesi belli olan kaynak başka, yani ikisine aynı kalitede ve aynı güvenle
bakamayız. Bunu da belki önümüzdeki dönemde düzenlemelerde biraz dikkate almak
gerekecek. 1 yıl vadeli, 2 yıl vadeli, 3 yıl vadeli bir sendikasyon kredisi, 2 yıl vadeli bir tahvil
ve özellikle yurt dışındansa bu. Biz hep söylüyoruz elden gelen öğün olmaz, o da vaktinde
bulunmaz. Likidite bolken, işler iyiyken gayet mutluyuz bankalarımız bir tahvil ihracı için
çıkıyor, iki misli, üç misli talep geliyor. Hazine bir tahvil ihracına çıkıyor 7 misli, 8 misli talep
geliyor gayet güzel. Ama öyle konjonktürler gelebilir ki onların vadesi dolduğunda tekrar roll
etmeye çalıştığınızda o kadar kolay olmayabilir. Onun için dikkatli gitmek lazım ve mevduatın
daha kaliteli bir kaynak olduğunu ama yurt dışından borçlanmaların da çok öyle sırtımızı
dayayabileceğimiz bir kaynak olmadığını dikkate almamamız lazım.
Değerli Konuklar,
Son küresel kriz pek çok belki ders verdi bize ama özellikle politika yapıcılar açısından
finansal istikrarın korunmasının her zaman en öncelikli amaçlardan birisi olduğunu da bize
öğretti. Sadece mikro ölçekte bankalarımızı kapsayan düzenlemeler yeterli olmayabiliyor.
Makro finansal risklerin de değerlendirilmesi ve bunlara ilişkin makro ihtiyati tedbirlerinde
uygulanması finansal istikrarını sürdürebilmesi açısından elzem. Ve Türkiye şu anda aslında
bu konuda pek çok ülkeye göre şöyle G-20’ye bile baktığımızda pek çok ülkeye göre oldukça
ileri bir aşamada. Yani makro ihtiyati tedbirleri uygulamada ve sonuç almada artık örnek
alınan bir ülke haline geldik. Türkiye’de şöyle bir trendlere baktığımızda tasarruf oranımızın
düşük olduğu bir gerçek. Tüketim, hele hele ithalata dayanan tüketim, özellikle kolay kredi
şartlarıyla da destekleniyorsa, belki bugün için herkesin mutlu olduğu bir tablo görüyoruz,
ama orta uzun vadede riskler birikiyor. Tüketim, ithalata dayanan tüketim, hele lüks tüketim,
insanlar tabii bunu yapabildikçe, o güce ulaşınca mutlu oluyor. Bankalarımız tüketici kredisi
kullandırıyor, marjlar diğer kredilere göre daha iyi, bankalarımız mutlu oluyor. Sonuçta
bakıyorsunuz hane halkı harcamasının büyüme geliyor, istihdam oluşuyor, biz Hükümet
olarak bak yüksek büyüdük diyoruz, iyi bir büyüme oranı yakaladık diyoruz, Hükümet mutlu
oluyor, dolayısıyla herkesin mutlu olduğu bir tablo çıkıyor bugün için. Ama orta-uzun vade
22