Dergi_89

Ali Babacan
Avrupa Birliği’nde biliyorsunuz tüm ülkelerde ortak limitler yükseltildi, hatta bazı ülkeler
sınırsız garanti vermek zorunda kaldı ki, güven bir miktar oluşabilsin diye. İşte böylesine
önemli testten geçmiş, güvenilir bir bankacılık sektörünün yanında aynı zamanda güvenilir bir
kamu maliyesi de şu anda Türkiye ekonomisinin dayandığı en önemli istikrar unsurları.
Sağlam bir bankacılık sektörü ve sağlam bir kamu maliyesi.
Biraz önceki sunuşta da vardı, bankalarımızın artık bilançosunda Hazine kağıtlarının
payı oldukça düşmüş durumda. Niye Çünkü kamunun borçlanma ihtiyacı azaldı. Devlet
bütçesine çeki, düzen verince aşağı yukarı 11 yıldır, 12 yıldır Hazine’nin borç çevirme oranı
hep yüzde 100’ün altında seyrediyordu. Çoğu yıllar yüzde 80 civarında, bazen biraz
yükseliyor, biraz azalıyor ama işte 80’lerde bir borç çevirme oranı. Bu ne demek Anapara,
artı faiz Hazine 100 lira borç ödediyse yerine piyasadan 80 lira civarında borç aldı.
Dolayısıyla o kaynakta sürekli bankaların elinde kredi verilmeye uygun bir kaynak haline
döndü. Bilançolardaki krediler bu kadar çok arttıysa bunun en önemli sebeplerinden bir
tanesi de Hazine kağıtlarının azalması. Dolayısıyla kamu maliyesinin sağlam oluşu da
aslında bankacılık sektörü için çok büyük bir destek. Hele hele ülkenin genel kredibilitesi
dönüp dolaşıp devletin kredibilitesine dayandığına göre, o ülkenin devletin, Hazinesinin
kredibilitesi tüm finans sistemi için bir baz, bir temel teşkil ediyorsa, zaten sağlam bir kamu
maliyesinin olmadığı bir ülkede bankacılık sistemi kendi başına ne yaparsa yapsın tek başına
güveni oluşturması çok zor. Yani hem zemin sağlam olacak kamu maliyesi, devlete güven
sağlam olacak onun üzerinde sağlam bir finans sektörünü inşa edebileceksiniz. İkisi bir arada
olduktan sonra da zaten işlem kolaylaşıyor. Zaten bu son krizde Türkiye çok şükür az
etkilendiyse ve krizden çıkışımız çok hızlı olduysa bunun en önemli sebepleri bu iki konudur
sağlam bankacılık, sağlam kamu bankası.
Değerli Konuklar, Değerli Katılımcılar,
Bankacılık sektöründe güvenin sağlanabilmesi için düzenlemeler son derece önemli ve
biz uluslararası düzenlemelere kuşkusuz bakıyoruz ama bazı alanlarda uluslararası
düzenlemelerden de daha ileri taleplerde bulunuyoruz. Çünkü uluslararası düzenlemeler
müzakereler sonucunda ortaya çıkıyor. Bu Basel dediğimiz düzenlemeler dahi çok yoğun
pazarlıklar sonucunda ortaya çıkıyor. Avrupa’da en zayıf ve düzeltilmesi en zor olan bankayı
da dikkate alıyorlar ki bu Basel üçü getirdiğimizde arkamızda 8-10 tane büyük bankayı
devirmeyelim diye yani en zor durumda olup da en büyük olan bankaları da dikkate alan
düzenlemeler bunlar. Çok uzun geçiş süreçleri varsa işte onlara ayak uydurabilsin diye bu
uzun geçiş süreçleri veriliyor dolayısıyla müzakereler sürecinde ortaya çıkmış ortalama
düzenlemeler bunlar. Oysa biz daha iyi bir durumda olduğumuz için, daha ihtiyatlı olma
lüksümüz var. Dolayısıyla bankalarımızın çoğu zaten Basel 3’ten de ileri bir sağlamlığa sahip
olduğu için biz Basel 2’den, Basel 3’ten daha ileri bazı alanlarda adımlar atabiliyoruz, doğru
olanı korkmadan yapabiliyoruz ve daha erken yapabiliyoruz. Avrupa’da durum öyle değil.
Çünkü düzenleme çerçevesi öyle bir şey ki mevcut durumu da dikkate almanız gerekiyor.
Önce etki analizleri yapılıyor yani bunu yaparsak hangi bankanın başına ne gelir, hangi
banka uyabilir, hangi banka uyamaz. Gerçekçi olmayan çok dar bir gömlek giydirirseniz o bir
yerlerinden yırtılacaktır, bir yerlerinden bir şeyler patlayacaktır dolayısıyla bir yandan da
bunun zorluğunu çekerek o düzenlemeler yapılıyor. Biz Basel Komitesinde sürekli Merkez
Bankamız tarafından temsil ediliyoruz. Yine FSB’de G-20 bu krizden sonra kurulan G-20
bünyesinde oluşturulan ama G-20’lerde şimdi biraz daha ayrışıp kendi başına kredibilite
oluşan FSB dediğimiz Finansal İstikrar Kurulu’nda da Türkiye’nin artık daimi sandalyesi var.
Çoğu zaman Merkez Bankamız oturuyor orada, bazen konusu gereği BDDK oturuyor ama
Türkiye’nin orada artık daimi sandalyesi var ve bu düzenlemenin nasıl oluştuğunu, alt
yapısını da bildiğimiz için kendimize dönüp, kendimiz için düzenleme yaparken çok daha
akılcı, çok daha rasyonel düzenlemeleri yapma imkanına da çok şükür sahibiz.
20