Dergi_89

Bankacılar Dergisi
B Bankası, CLS para yatırma tablosunu aldığında, CLS Bank nezdindeki hesabına
2.000 ABD DOLARI geleceğini ve CLS Bank’a SIC (İsviçre Frangı Ödeme Sistemi)
üzerinden CHF ödemesi yapılacağını görmektedir.
CHF Kısa Pozisyon Limiti 500 CHF
Son İşlem Süreleri 08:00 CET 09:00 CET 10:00 CET 11:00 CET 12:00 CET
Gerekli Toplam Tutar CHF 1.250 CHF 2.500 CHF 2.666 CHF 2.833 CHF 3.000
A ve B Bankaları elektronik simsar (broker) ya da başka bir araçla döviz değişimi
yaparak, karşılıklı pozisyonlarını ayarlayabilirler. A Bankasının elinde 3.000 CHF (İsviçre
Frangı) vardır. Fakat 2.000 ABD Doları’na ihtiyaç duymaktadır. B Bankası’nda ise tam aksine
fazladan 2.000 ABD Doları vardır ve 3,000 CHF’e ihtiyacı vardır. Buna göre döviz ödeşmeleri
aşağıdaki biçimde olacaktır:
A Bankası 2,000 ABD Doları alır ve 3,000 İsviçre Frangı B Bankası’na CLS Sistemi
üzerinden aynı gün valörüyle satar. Bu işlem ABD Doları için CHIPS (Amerikan Doları
Ödeme Sistemi) üzerinden, İsviçre Frangı için ise SIC üzerinden aynı gün valörüyle yapılır.
İşlem oranı 1.5 İsviçre Frangı/ABD Doları’dır.
Bu işlem için CLS Bank’a 00:00 ile 06:00 (CET) saatleri arasında bilgi ulaşırsa, aynı
gün valörle gerçekleşmesi sağlanmış olur. SIC ve CHIPS üzerinden yapılan döviz alım satım
işlemleri için ise normal (ödeme sistemlerinin kendi prosedürleri) prosedür uygulanabilir.
Yukarıdaki döviz alım satım işleminden sonra, A ve B Bankaları CLS Bank’tan yeni
para yatırma tablolarını alırlar. Böylece önceki duruma göre iki bankanın kısa pozisyonları ve
gün içi eksi bakiye baskısı azalmış olur.
6.3. Güncelleme ve Son Fonlama Gereksinimleri
CLS Bank, her gün saat 06.30’da (CET) Mutabakat Üyeleri’nin başlayan gün için son
nakit (her bir para birimi için) durumunu hesaplayarak üyelerine bildirir. Ardından üyeler
borçlandıkları tutarlar için, ödeme bölüm ya da nostro muhabirlerine, CLS Bank’a yapılacak
döviz işlemleri için ödeme emri verirler (SWIFT, s.125).
6.4. Sürekli Döviz Alım Satımı İşlem Süreci
CLS Bank para yatırma süresi 07:00 ile 12:00 (CET) arasındadır. Üyeler bu süre
zarfında, para yatırma tablolarında görülen kısa pozisyonlarını kapsayacak ödeme emirlerini
CLS Bank’a göndermelidir. Üyelerin eksi bakiyeli alt hesap pozisyonları için yaptıkları
ödemeler CLS Sistemi’ne ulaştıktan sonra saat 07:00’de (CET) gerçekleşmeye başlar
(SWIFT, s.125).
Döviz alım satım işlem süreci üç ayrı aşamadan oluşur:
1) Ödemelere Ulaşmak: Ulusal ödeme sistemi aracılığıyla CLS’e ödeme yapıldığında, CLS
Sistemi ilgili üyenin aynı para birimindeki alt hesaplarını ilişkilendirir.
2) Döviz İşlemlerinin Gerçekleştirilmesi: Döviz işlemleri sıraya sokulur ve mümkün olan en
kısa süre içinde işlemlerin gerçekleşmesi sağlanır.
3) Para Yatırma ve Mevcut Fonlar: CLS üyeleri uzun bakiyelerine bakarak başlayan yeni
günde, hangi tutarda döviz işlemi yapabileceklerini hesaplarlar.
129