Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Bankacılar <strong>Dergi</strong>si, Sayı <strong>89</strong>, 2014<br />
Küresel Bir Ödeşme Sistemi<br />
Hasan Yaşar Şababoğlu *<br />
Özet<br />
Özellikle son elli yılda emtia ve finansal ürünler piyasalarında, art arda meydana gelen krizler ve<br />
bu krizlerin yayılma hızlarının ivmelenmesi, denetim mekanizmalarının iyileştirilmesi, risk yönetiminin<br />
etkinleştirilmesi ve şeffaflığın artırılması çalışmalarını da beraberinde getirerek piyasaları daha güvenli<br />
hale getirecek yeni düzenlemelerin ağırlık kazanmasına sebebiyet vermiştir. Bu amaçla, zaman içinde<br />
düzenleme, denetim ve risk yönetimiyle ilgili pek çok uluslararası kurum ve kuruluş oluşturulmuş, yasal<br />
düzenlemeler yapılmış ve yeni finansal mekanizmalar üretilmiştir. Bahse konu mekanizmalardan biri<br />
de uluslararası döviz piyasalarında, “ödeme karşılığı ödeme” prensibiyle gerçekleştirilen işlemlere ait,<br />
“ödeşme” riskinin asgari seviyeye çekilmesi için oluşturulan Continuous Linked Settlement (CLS)<br />
Sistemi’dir. CLS Sistemi üzerinden başlangıçta sadece gelişmiş ülke para birimleri ve en büyük<br />
küresel bankaların işlemleri gerçekleşmekteydi. Zamanla, sağladığı faydaların görülmesi ve sisteme<br />
katılım koşullarının esnetilmesiyle, gelişmekte olan ülkeler ve ulusal ölçekteki bankalarca da<br />
kullanılmaya başlanmıştır. Bu çalışmayla, CLS Sistemi, işleyiş mantığı, sistemin kullanıcıları hakkında<br />
bilgi verilmesi ve Ülkemizin durumunun analiz edilmesi amaçlanmıştır.<br />
Anahtar Kelimeler: CLS, Karşı Taraf Riski, Ödeme.<br />
JEL Sınıflaması: D53, F31, G15, G32.<br />
Abstract<br />
Continuous Linked Settlement (CLS), A Global Settlement System<br />
Especially in the last fifty years, crises that occurred one after the other in commodity and<br />
financial markets and acceleration of spreading of these crises caused improvements on monitoring<br />
mechanisms, more effective risk management and enhancement of transparency and led to new<br />
regulations that can make the markets more secure. For this purpose, regarding regulation,<br />
supervision and risk management new legal arrangements, many international organizations and<br />
institutions have been formed in the course of time and new financial mechanisms have been created.<br />
One of the mechanisms created in international foreign exchange markets is Continuous Linked<br />
Settlement (CLS) System which has been formed in order to minimize settlement risk for payment<br />
versus payment transactions. Through the CLS System, initially only currencies of developed<br />
countries and operations of the largest global banks have been realized. In the course of time, with the<br />
realization of the benefits and with the increase in flexibility of participation conditions developing<br />
countries and the banks on national scale started to use the system as well. The aim of this study is to<br />
provide information on CLS system, the logic behind its operation and the system’s users as well as to<br />
analyze our country’s current status.<br />
Keywords: CLS, Counterparty Credit Risk, Payment.<br />
JEL Classification: D53, F31, G15, G32.<br />
Giriş<br />
26 Haziran 1974 tarihinde uluslararası döviz piyasası işlemlerinden kaynaklanan Alman<br />
Mark’ı (DEM) karşılığı Amerikan Doları (ABD DOLARI) ödeme yükümlülüklerinin bir kısmını<br />
yerine getiremeyen Bankhaus Herstatt, Alman resmi makamlarınca kapatılmıştır. Bu tarihten<br />
*<br />
Akbank T.A.Ş. Hazine ve Sermaye Piyasaları Operasyon Bölüm Yöneticisi.<br />
118
Change language