Madde kullanımı ve eÅlik eden psikiyatrik durumlar - Kültegin Ãgel
Madde kullanımı ve eÅlik eden psikiyatrik durumlar - Kültegin Ãgel
Madde kullanımı ve eÅlik eden psikiyatrik durumlar - Kültegin Ãgel
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
2. DEPRESYON VE ALKOL-MADDE KULLANIM BOZUKLUKLARI<br />
Depresyon <strong>ve</strong> alkol/madde baımlılıı, her ikisi de sık görülen hastalıklar olup birlikte de<br />
görülebilmektedirler. Birbirlerine elik ettikleri <strong>durumlar</strong>da hastalıın iddeti aırlamakta,<br />
gidi <strong>ve</strong> sonlanı özellikleri kötülemekte <strong>ve</strong> daha aır salık sorunları domaktadır. Bu<br />
n<strong>eden</strong>le hem birinci basamakta hem de psikiyatri <strong>ve</strong> baımlılık tedavi birimlerinde bu iki<br />
rahatsızlıın birlikte bulunduu <strong>durumlar</strong>da doru tanı konulabilmesi <strong>ve</strong> tedavi olanaklarının<br />
arttırılması önem taımaktadır.<br />
Alkol <strong>ve</strong> madde kullanımı ile depresyon arasında dorudan somut bir iliki saptanamamıtır.<br />
Ancak madde kullanımının dönemsel depresif ataklar yaratabildii gösterilmitir. Alkol <strong>ve</strong>ya<br />
madde kullanımını bıraktıktan sonraki günlerde youn depresif belirtiler gözlenebilmektedir.<br />
Ancak bu depresif atakların baımsız depresif ataklar olup olmadıı tartımalıdır. Bu tip<br />
depresyon geçiren vakalarda depresyon fenomonolojisinde önemli bir fark görülmemektedir.<br />
Öte yandan bu vakaların aile öykülerinde depresyon görülme sıklıı genel popülasyondan<br />
farklı deildir. Benzer ekilde alkolik ebe<strong>ve</strong>ynlerin çocuklarında da depresyon görülme sıklıı<br />
farklı deildir. Ancak madde kullanımına balı olmadıı düünülen depresyon geçiren<br />
vakalarda, aile öyküsü pozitif olarak saptanmaktadır.<br />
Youn alkol kullanılan dönemlerde depresyon belirtilerinin olabilecei gösterilmitir. Aynı<br />
ekilde madde kullanımı sırasında da (özellikle uyarıcı <strong>ve</strong> hallüsinojen maddeler) depresyon<br />
belirtileri saptanabilmektedir. Alkol <strong>ve</strong>ya madde bırakıldıı taktirde bu depresif belirtilerin<br />
iyileebildii gözlenmitir. Bu vakaların birkaç haftadan birkaç aya kadar geçen bir süreç<br />
sonunda çok azında depresyonun devam ettii gösterilmitir. Depresyon, akut<br />
entoksikasyonun bir belirtisi olarak kabul edilebilir bu vakalarda. Akut entoksikasyon, uyku<br />
bozukluklarına, enerji <strong>ve</strong> aktivite deiikliklerine, örenme <strong>ve</strong> konsantrasyon bozukluu gibi<br />
bilisel sorunlara yol açabilir.<br />
Aynı ekilde yoksunluk döneminde de depresyona benzer belirtilerin görülme sıklıı oldukça<br />
yüksektir. Yoksunluk döneminin sonunda depresif belirtilerin kaybolabilecei ileri<br />
sürülmektedir. Alkol yoksunluk döneminde depresif belirtilerin sık görüldüü ancak bu<br />
belirtilerin üç-dört hafta için kaybolabilecei bildirilmitir. Uyarıcı maddelerin yoksunluk<br />
dönemi de depresyonla karıabilir. Örnein kokain yoksunluk döneminde gözlenen enerji<br />
azlıı, rahatlayamama, hiçbir eyden zevk alamam gibi belirtiler depresyonla karıtırılabilir.<br />
Bu n<strong>eden</strong>le depresyon tanısı konarken, madde kullanımının özellii de göz önüne alınmalıdır.<br />
Ektanının yaygınlıı<br />
Alkol kullanım bozukluu olan kiilerde depresyonun görülme sıklıı klinik çalımalarda %<br />
30-60 olarak <strong>ve</strong>rilmektedir. Alkol baımlısı kadın <strong>ve</strong> erkeklerin yaklaık % 80'inde depresif<br />
semptomlar saptanmı <strong>ve</strong> bu hastaların en az üçte birinde major depresif epizod kriterleri<br />
bulunmutur (Berglund, 1987). Alkol baımlılıında majör depresif bozukluk görülme<br />
yaygınlıı %17 olarak da bildirilmektedir. Majör depresyonlu vakaların aynı zamanda alkol<br />
baımlısı olma riskinin dört kat daha fazla olduu, tedavi arayıı içindeki olguların önemli bir<br />
Bu bölüm Berna Uluğ ile birlikte yazılmıştır.<br />
303
Change language