Madde kullanımı ve eÅlik eden psikiyatrik durumlar - Kültegin Ãgel
Madde kullanımı ve eÅlik eden psikiyatrik durumlar - Kültegin Ãgel
Madde kullanımı ve eÅlik eden psikiyatrik durumlar - Kültegin Ãgel
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>ve</strong> bu n<strong>eden</strong>le tekrar kullanım arzusu kendini gösterebilmektedir (Wieder <strong>ve</strong> Kaplan, 1969).<br />
Bu maddelerin, derin içsel yaralanmalar karısında, ba etmek çok zor olduu için kaybı inkar<br />
edip bunu olmamı gibi geri sarma eilimi sonucunda daha sık kullanıldıı düünülebilir. Bu<br />
maddelerin yarattıı halüsinasyonlar <strong>ve</strong> delüzyonlar, gerçeklik ilkesinin askıya alındıı bir<br />
tablo ortaya çıkarmaktadır.<br />
Opium <strong>ve</strong> türevleri de dı gerçeklik üzerinde ciddi bir etkiye sahiptir. Bir uyuukluk hissi<br />
yaratarak dı gerçeklikten çekilmeyi beraberinde getirmekte, bir tamlık duygusuyla birlikte<br />
doygunluk hissi yaratmakta, tümgüçlü fantezilere yapılan yatırımları arttırarak büyüsel bir<br />
arzu doyumu <strong>ve</strong> kendini gerçekletirme hissini ortaya çıkarabilmektedir (Wieder <strong>ve</strong> Kaplan,<br />
1969).<br />
Amfetamin, metedrin <strong>ve</strong> kokain gibi maddeler ise dürtülerin farkındalıını arttırır, özsaygıyı<br />
belirgin biçimde iirir, engellenme <strong>ve</strong> hayal kırıklıına tahammül düzeyini yükseltir <strong>ve</strong><br />
bunların sonucunda kullanan kiiler daha giriken davranmaya balarlar. Bu kategorideki<br />
maddeler, yargılamayı ciddi biçimde bozar (Wieder <strong>ve</strong> Kaplan, 1969).<br />
<strong>Madde</strong>lerin bu özelliklerine bakıldıında, bir kez kullanılan maddenin n<strong>eden</strong> kullanılmaya<br />
devam ettiini anlamak <strong>ve</strong> bu davranıın da kiinin içsel dinamikleriyle balantısını<br />
kefetmeye çalımak mümkün olabilir. <strong>Madde</strong>nin kendi özellikleri kadar, kiinin madde<br />
kullanım örüntüsünü anlamak da çok önemlidir. Terapi sürecinde de, hem maddenin<br />
özelliklerinin hem de kiinin maddeyle iliki kurma biçiminin nelerden etkilendii <strong>ve</strong> kiinin<br />
yaamında nasıl bir rolü olduunu anlamak önemlidir. Kiinin yaam öyküsü içinde maddenin<br />
nasıl bir ilevi olduunu anlamak, özelde de madde kullanımının ihmal <strong>ve</strong> istismar<br />
yaantısının etkileriyle balantısını kefetmek oldukça yararlı olacaktır. Ancak, bir terapi<br />
sürecinin mümkün olabilmesi için madde kötüye kullanım <strong>ve</strong>ya baımlılıına yönelik ilk<br />
müdahalelerin yapılması çou zaman arttır..<br />
Tedavi<br />
<strong>Madde</strong> kullanımı n<strong>eden</strong>iyle bavuran kiileri deerlendirirken <strong>ve</strong> tedavi <strong>ve</strong>ya terapi sürecini<br />
planlarken, baka pek çok deikenin yanı sıra istismar <strong>ve</strong> ihmal yaantısına balı olarak<br />
gelien yapısal zorlukları da anlamak çok önemlidir. Bu, klinisyene daha geni bir kavrayı<br />
salarken, tedavinin yalnızca madde kullanımına odaklanmak ya da onu ortadan kaldırmakla<br />
sınırlı olmayacaını da görme fırsatı sunar. Gerçekten de, madde kullanım bozukluklarında<br />
uzun dönemli bir müdahale çou zaman gerekli olmakta <strong>ve</strong> bu süreçte kiiyi madde<br />
kullanmaya iten n<strong>eden</strong>leri anlamak <strong>ve</strong> deitirmek gerekmektedir. <strong>Madde</strong> kullanımını ortadan<br />
kaldırmak için yapılacak müdahalelerin yalnızca semptomlara odaklanmak yerine altta yatan<br />
dinamikleri de göz önünde bulundurması önemlidir. Çou zaman, madde kötüye kullanımı<br />
<strong>ve</strong>ya baımlılıını tedavi etmek yaamsal açıdan önceliklidir. Bu, aynı zamanda, altta yatan<br />
dinamiklere odaklanacak terapi sürecini balatmak açısından da önemli olacaktır. Aratırma<br />
sonuçlarının ııında, ergenlik döneminde erken tanı <strong>ve</strong> uzun süreli terapi sürecinin önemini<br />
vurgulamak da yerinde olur.<br />
340
Change language