Madde kullanımı ve eşlik eden psikiyatrik durumlar - Kültegin Ögel

Aile içi ihmal ve cinsel istismar yaantısı riski sokakta yaayan kızlarda erkeklere oranla daha
fazladır. Madde kullanan ergenlerde cinsel tacize urama riski daha fazladır (Ögel, Yücel ve
Aksoy, 2004). Sokakta yaayan çocuk ve ergenlerle yapılan pek çok aratırma çocukluktaki
istismar yaantısıyla alkol-madde kullanımı arasında bir ba olduunu göstermektedir
(Banerjee, 2001). Sokakta yaayan 190 ergenle yapılan bir aratırmada ergenlerin cinsel
istismar yaantısı ile yüksek riskli cinsel davranılarda bulunma, madde kullanımı, duygusal
sıkıntı ve davranı problemleri arasında iliki olduu bulunmutur (Rotheram-Barus, Mahler,
Kopman ve Langabeer, 1996).
Kanada’da madde kullanan 14 ila 24 ya arasındaki gençlerle yapılan bir aratırmada, kızların
yarısı, erkeklerin de %10 civarı cinsel istismar öyküsü olduunu belirtmitir. Kızların yine
yarısı fiziksel istismara maruz kalmı olduunu belirtirken, erkeklerin dörtte biri fiziksel
istismar maduru olduunu bildirmitir. Hem kızlar hem de erkekler arasındaki bu oran, genel
popülasyonda görüldüünden daha fazladır. stismar yaantısı olan kızlar ve erkekler, bu
yaantının etkileriyle ba edebilmek için madde kullandıklarını belirtmilerdir; bu grup içinde
intihar giriimi riski de daha fazladır. Ancak yine de, madde kullanım davranıını
açıklayabilmek için dier faktörlerin de ele alınması gereklilii vurgulanmıtır (Ballon,
Courbasson ve Smith, 2001). Ergenlerle yapılan baka bir aratırmada, fiziksel ve cinsel
istismarın birlikte yaandıı durumlarda alkol-madde kullanımı olasılıının daha fazla olduu
bulunmutur (Bensley, Spieker, Van Eenwyk ve Schoder, 1998).
Alaska’da yapılan bir aratırmada, alkol ve madde kullanan 193 kadının %71.9’unun
çocukluunda fiziksel veya cinsel istismar yaantısı olduu görülmütür (Brems ve
Namyniuk, 2002). Alkol ve madde kullanımı ile dier psikiyatrik rahatsızlıklar arasındaki
ektanıya bakan baka bir aratırma da, çocuklukta cinsel istismar yaantısı olan kiilerin
çeitli psikiyatrik sorunlar ve madde kullanım bozuklukları yaama riskinin yüksek olduunu
göstermektedir (Martinez-Raga, Keaney, Marshall, Ball, Best ve Strang, 2002). Travma
sonrası stres bozukluunun madde kullanımı riskini arttırdıı yönünde de bulgular söz
konusudur (Epstein, Saunders, Kilpatrick ve Resnick, 1998).
Macaristan’da 15-24 ya arasındaki kadınlarla oldukça geni bir popülasyon kullanılarak
yapılan epidemiyolojik bir çalımada, fiziksel ve cinsel istismar yaantısı madde kullanımı
için bir risk faktörü olarak ele alınmı ve aralarındaki iliki incelenmitir. Kadınların % 30’u
yaamları boyunca herhangi bir istismar deneyimine maruz kaldıını bildirmitir. Maladaptif
baa çıkma yollarını kullanma davranıları açısından bakıldıında, fiziksel istismar yaantısı
olan kadınların özellikle sakinletirici kullanımına daha fazla bavurduu bulunmutur.
Kadınlar arasında sigara ve alkol kullanımı ve/veya madde kullanım deneyiminin, istismar
yaantısı ile yakından balantılı olduu görülmütür (Csoboth, Birkas ve Purebl, 2003).
Avustralya’da 13-15 ya arasındaki ergenlerle yapılan geni çaplı bir kesitsel aratırmada,
cinsel istismar yaantısı olan 13 ya grubu kızlarda ve 13-15 ya arası erkeklerde madde
kullanım riskinin daha fazla olduu bulunmutur. Cinsel istismar yaantısının, madde
kullanımının yanı sıra antisosyal davranılarla da balantılı olduu görülmütür (Bergen,
Martin, Richardson, Allison ve Roeger, 2004.
Avustralya’da kadın madde kullanıcıları ile yapılan bir çalımada, çocuklukta yaanan cinsel
istismarın, baımlılıın iddetinde belirleyici olmadıı görülmütür. Ancak cinsel istismar
öyküsü olan kadınlar, temel madde problemi olarak uyarıcı maddeleri (kokain ve
amfetaminler) daha fazla bildirmektedir. Uyarıcı maddelere daha fazla bavurmanın, dikkat
eksiklii tedavisinde olduu gibi, yarattıı aırı uyarılma üzerinde paradoksal bir etkiyi de
336