Madde kullanımı ve eÅlik eden psikiyatrik durumlar - Kültegin Ãgel
Madde kullanımı ve eÅlik eden psikiyatrik durumlar - Kültegin Ãgel
Madde kullanımı ve eÅlik eden psikiyatrik durumlar - Kültegin Ãgel
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
10. ÇOCUKLUKTA YAANAN STSMAR/HMAL YAANTISI VE MADDE<br />
KULLANIMI<br />
Çocuklukta yaanan istismar <strong>ve</strong> ihmal yaantısının yetikinlik dönemini önemli derecede<br />
etkiledii <strong>ve</strong> bu çocukluk deneyimlerinin çeitli psikopatolojik <strong>durumlar</strong>ın ortaya çıkmasında<br />
belirleyici olduu bilinmektedir. stismar <strong>ve</strong> ihmal yaantısı ile çeitli ruhsal rahatsızlıklar<br />
arasındaki iliki pek çok çalımada gösterilmektedir. Bunlar arasında en sık görülen<br />
rahatsızlıklar, travma sonrası stres bozukluu <strong>ve</strong> dier kaygı bozuklukları, depresyon, yeme<br />
bozuklukları <strong>ve</strong> madde kullanım bozukluklarıdır. Genellikle, çeitli madde kullanıcıları ile<br />
yapılan aratırmalarda çocukluk istismar yaantısı sorgulanmakta <strong>ve</strong> bu grupta genel<br />
popülasyona göre istismar yaantısının daha fazla bildirildii bulunmaktadır. Bu çalımaların<br />
çou kadınlar arasında yapılmakta <strong>ve</strong> en sıklıkla da cinsel istismar sorgulanmaktadır. Yine<br />
yapılan aratırmaların çounda, istismar yaantısı balangıcı, iddeti <strong>ve</strong> sıklıı açısından<br />
nadiren ele alınmakta, bu deikenlere ek olarak istismarın etkisini belirleyen önemli<br />
deikenlerden bir dieri olan psikososyal destein varlıına da bakılmamaktadır. Ancak<br />
genel olarak söylemek gerekirse, daha erken yalarda balayan, daha iddetli <strong>ve</strong> tekrar <strong>eden</strong>,<br />
tüm bunlarla birlikte çocuun destek alabilecei bir yakını da bulunmayan <strong>durumlar</strong>da bu<br />
yaantının etkisi oldukça aır olmaktadır.<br />
stismar <strong>ve</strong> ihmal yaantısı ile madde kullanımı arasındaki iliki<br />
Literatürde, istismar <strong>ve</strong> ihmal yaantısı ile madde kullanımı arasındaki ilikiyi aratıran pek<br />
çok aratırma vardır ancak bu çalımalar daha çok istismara odaklanmıtır. hmal yaantısının<br />
etkisinin ihmal edildiini söylemek yanlı olmaz. Oysa ki, ihmal de oldukça aır bir yaantıdır<br />
<strong>ve</strong> etkileri çok youn olabilmektedir. hmalin daha uzun süreli <strong>ve</strong> tekrarlayan bir deneyim<br />
olduunu göz önünde bulundurduumuzda, n<strong>eden</strong> youn klinik tablolar ortaya çıkarabilecei<br />
daha anlaılır olur. Ailenin çocuu fiziksel, duygusal <strong>ve</strong> sosyal olarak ihmal etmesi, çocuun<br />
aile dıındaki ilikilerinde de belirleyici etkiler bırakır <strong>ve</strong> istismar olasılıını arttırır. Özellikle<br />
son yıllarda yapılan bazı aratırmalardan <strong>ve</strong>riler <strong>ve</strong>rmek, tabloyu anlamak için fikir <strong>ve</strong>rici<br />
olabilir.<br />
<strong>Madde</strong> baımlılıı olan <strong>ve</strong> Bakırköy Ruh <strong>ve</strong> Sinir Hastalıkları Hastanesi AMATEM<br />
Kliniinde tedavi gören erkeklerle yapılan bir aratırmada, intihar giriimi bulunan madde<br />
kullanıcılarının dierlerine oranla çocukluklarında fiziksel <strong>ve</strong> duygusal istismar ya da ihmale<br />
daha fazla maruz kaldıkları, yaam boyu kendilerine zarar <strong>ve</strong>rme davranılarını daha fazla<br />
gösterdikleri <strong>ve</strong> madde kullanmaya daha erken yata baladıkları görülmütür (Evren <strong>ve</strong><br />
Evren, 2006).<br />
Türkiye’de 9 ilde <strong>ve</strong> Kıbrıs’ta yapılan baka bir aratırmada uçucu madde kullanan kiilerin %<br />
65.3’ünün çocukluunda fiziksel istismara uradıı görülmütür (Evren, Ögel, Tamar <strong>ve</strong><br />
Çakmak, 2001).<br />
stanbul’da sokakta yaayan ergenlerle yapılan bir aratırmada, ergenlerin % 78.4’ü fiziksel<br />
iddete, % 30.4’ü cinsel tacize, % 10.8’i tecavüze, % 35.6’sı ikenceye uradıını belirtmitir.<br />
Aile içinde fiziksel iddete maruz kalanlar % 72.8, cinsel istismara urayanlar % 12.1’dir.<br />
Bu bölüm Harika Yücel tarafından yazılmıştır.<br />
335
Change language