Madde kullanımı ve eşlik eden psikiyatrik durumlar - Kültegin Ögel

1. ZOFREN VE MADDE KULLANIM BOZUKLUKLARI
Bipolar bozukluk veya izofreni gibi ciddi psikiyatrik bozuklukları olan hastaların yarısı
yaamlarının bir bölümünde madde kötüye kullanımı ya da baımlılık tanısını alırlar.
Psikiyatrik bozukluu olan ve madde veya alkol kullanan bir hastada alkol ya da madde
kullanımının mental bozukluun belirtilerini taklit edebilecei için tanı koymak da güç
olabilir. Ayrıca madde baımlılıı ve ciddi mental hastalık ikili tanısı tedaviyi de
karmaıklatırabilir. izofrenide alkol, esrar, kokain ve nikotin en sık kullanılan maddelerdir.
Regier ve ark. (1990) izofrenide yaam boyu madde kullanım bozukluuna da baktıkları
çalımalarında hastaların %47 sinde herhangi bir alkol veya madde kullanım bozukluu,
%33.7 sinde herhangi bir alkol kullanım bozukluu ve %27,5 inde ise herhangi bir madde
kötüye kullanım bozukluu bulunduunu buldular. Bu çalımada izofreni hastalarında genel
topluma göre 4,6 kat daha fazla alkol ve/veya madde kullanım bozukluu, 3 kat daha fazla
alkol ve 9 kat daha fazla ise madde kullanım bozukluu bulunduu gösterilmitir.
Türkiye’de yapılan bir çalımada, paranoid ve farklılamamı tip 56 izofrenili hastan›n
%32’sinin son bir ay içinde alkol ve/veya madde kullandıkları bildirilmitir (Özünalan 2002).
Daha yakın zamanda yapılan bir çalımada ise 463 izofreni hastasında % 4,8 oranında sigara
ile birlikte alkol ve %1,1 inde ise esrar kullanımı olduu ve alkol madde kullanımı olan
hastaların tümünün erkek olduu bildirilmitir (Belli ve ark 2007). izofrenide madde
kullanımının doasına bakılacak olursa,
Tütün dıında dier maddelerin kullanımı ılımlı düzeydedir,
Kötüye kullanım baımlılıktan daha yaygındır
Ancak ılımlı kullanım bile izofrenin birincil belirtilerini alevlendirir noktalarına bizi
getirmektedir.
lk kez hastalanan 262 izofreni hastası ile yapılan baka bir çalımada ise hastaların %37
sinde madde kötüye kullanımı bulunmu ve madde kullanan hastalarda izofrenik bozukluk
kullanmayanlara göre daha erken balamıtı, psikotik belirtiler daha fazla bulunmutu, ayrıca
daha fazla tedavisiz geçen hastalık dönemleri vardı ve ilk tedaviye yanıtları daha kötüydü. lk
kez hastalanan izofrenik erkeklerde kadınlara göre daha fazla madde kötüye kullanımı
görülmütü. Esrar ve alkol ise en sık kullanılan maddelerdi (Green ve ark. 2004).
izofreni ve buna elik eden bir madde kötüye kullanımı olduunda bozukluun daha erken
baladıı (Green ve ark 2004, Hambrecht ve Hafner 1996, Tsuang ve ark 1982), yineleme
riskinin arttıı (Drake ve Brunette 1998, Gupta ve ark 1996), yine yinelemeyi artıran bir baska
etken olarak tedaviye uyumun daha kötü olduu (Owen ve ark 1996), antipsikotik tedaviye
daha düük yanıtın olduu (Bowers ve ark 1990), daha sık hastaneye yatırıldıkları (Brady ve
ark 1990), daha fazla iddet gösterdikleri (Swanson ve ark 1990) ve tedavi maliyetlerinin çok
yükseldii (Drake ve Brunette 1998, Brady ve ark 1990, Bowers ve ark 1990) gösterilmitir.
izofreni ile birlikte alkol/madde kullanımı birlikteliini anlamak için u soruları sorabiliriz.
Bu bölüm Figen Karadağ tarafından yazılmıştır.
299