Madde kullanımı ve eÅlik eden psikiyatrik durumlar - Kültegin Ãgel
Madde kullanımı ve eÅlik eden psikiyatrik durumlar - Kültegin Ãgel
Madde kullanımı ve eÅlik eden psikiyatrik durumlar - Kültegin Ãgel
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
kullanmaya daha istekli olabilirler. Ödül duyarlılıı histrionik <strong>ve</strong> narsisistik kiilik bozukluu<br />
ek tanılarını açıklayabilir (Evren, 2004).<br />
Alkol madde kullanım bozukluu olanlarda kiilik özelliklerinde saptanan temel benzerlikler<br />
unlardır:<br />
Yüksek yenilik arayıı davranıı<br />
Yüksek zarardan kaçınma davranıı<br />
Düük sebat gösterme davranıı<br />
Yüksek kendi kendini yönetme davranıı<br />
Tanı<br />
Tanı ölçütlerinin örtümesi ektanı koymayı zorlatıran bir etkendir. Borderline kiilik<br />
bozukluunun DSM-IV’e göre bir ölçütü dürtüsellik (impulsivite) <strong>ve</strong> alkol/madde kötüye<br />
kullanımını içermektedir. Antisosyal kiilik bozukluu ölçütlerinden biri madde kullanımının<br />
varlııdır. Antisosyal kiilik bozukluu ölçütlerinden birisi yalan söylemdir <strong>ve</strong> bu davranı<br />
yasa dıı bir eylem yapan madde kullanıcıları için yaamlarının bir parçasıdır. Bu durumda<br />
totoloji ortaya çıkmaktadır. Yani, madde kullanımı olanlarda antisosyal kiilik bozukluu,<br />
antisosyal kiilik bozukluu olanlarda madde kullanım bozukluu daha yaygın olmaktadır.<br />
Herhangi bir kiilik bozukluu bulunması duygudurum bozukluu olasılıını 2.5 kat,<br />
anksiyete bozukluu olasılıını ise 3.1 kat arttırmaktadır (Verheul, 2000). Cloninger’in alkol<br />
baımlılıı sınıflandırmasındaki Tip II alkol baımlılıının alkol baımlılıının bir alt<br />
tipinden ziyade antisosyal kiilik bozukluunu temsil ettii ileri sürülmektedir.<br />
Ektanının yaygınlıı<br />
Hem epidemiyolojik hem de klinik çalımalar, alkol madde kullanım bozukluu olan<br />
popülasyonlarda kiilik bozukluu yaygınlıının yüksek olduunu göstermektedir<br />
Alkol/madde baımlılarında herhangi bir kiilik bozukluu yaygınlıı aratırmalara göre<br />
deimekle birlikte %30 ile %75 arasında deimektedir. <strong>Madde</strong> baımlısı hastaların alkol<br />
baımlısı hastalara göre kiilik bozukluu tanısı alma olasılıkları daha yüksektir. Yatarak<br />
tedavi gören madde baımlılarında kiilik bozukluu oranları, ayaktan tedavi görenlere göre<br />
daha fazladır. Alkol madde kullanım bozukluu olan kadınlarda borderline kiilik bozukluu,<br />
erkek hastalarda ise antisosyal kiilik bozukluu en sık saptanan <strong>psikiyatrik</strong> tanılardan biridir<br />
(Evren, 2004).<br />
Opioid kötüye kullananlarda genel kiilik bozukluu yaygınlıı dier maddelere göre daha<br />
yüksek bulunmaktadır (Kokkevi <strong>ve</strong> ark. 1998). Kiilik bozukluu oranları yatan kokain<br />
kullanıcılarında %30 ile 75 arasında, opiyat kötüye kullanıcılarında %68 ile 80 arasında,<br />
çoul madde kötüye kullananlarda ise bu oranın yaklaık %90 olduu bildirilmitir (Skinstad<br />
<strong>ve</strong> Swain, 2001).<br />
Genel toplumda yapılan bir çalımada ASKB olan bireylerin çounda (%84) ayrıca yaam<br />
boyu alkol madde kullanım bozukluu saptanmıtır. Alkol kullanım bozukluu olan<br />
bireylerde ASKB yaygınlık oranı %14.3 iken, bu oran madde kullanım bozukluu olan<br />
bireylerde %17.8 olarak bulunmutur (Regier <strong>ve</strong> ark. 1990).<br />
Hastaların sosyoekonomik durumu da bir etkendir. Antisosyal kiilik bozukluu düük<br />
eitimli gruplarda daha yaygındır. Antisosyal kiilik bozukluunun alkol madde kullanım<br />
318
Change language