Madde kullanımı ve eÅlik eden psikiyatrik durumlar - Kültegin Ãgel
Madde kullanımı ve eÅlik eden psikiyatrik durumlar - Kültegin Ãgel Madde kullanımı ve eÅlik eden psikiyatrik durumlar - Kültegin Ãgel
gerektii yolundadır. Ancak klinisyenler madde kullanımına balı olarak ortaya çıkan depresif belirtiler ile gerçek depresif bozukluu birbirinden ayırt etmenin zorluklarına balı olarak madde baımlısı olan hastalarda antidepresan tedavi balamaya karı bir direnç göstermektedirler. Bu nedenle bu alanda kanıta dayalı tedavi kılavuzları önem kazanmaktadır. Alkol ve madde kullanımını sürdüren hastalarda antidepresan tedavi etkinlii gösterilmitir. Opiyat, kokain ve alkol baımlılarında imipramin, sertralin, ve fluoksetin ile yapılmı ve ilacın faydalı olduunu gösteren plasebo kontrollü çalımalar vardır. Bu çalımalarda yalnızca kesitsel deerlendirme ile yetinilmemi ve DSM-IV’ün tanı ölçütleri kullanılmıtır. Bu ek tanı ölçütleri madde kullanımından önceki dönemde depresyonun varlıı, abstinens dönemlerinde de depresyonun sürmesi, ve imdiki depresif epizodun uzun süreli olmasıdır. Ancak yine bu ölçütleri kullanmı olan ve antidepresan tedavi etkinlii bakımından negatif sonuçlu çalımalar da vardır. Hangi hastaların antidepresan tedaviden faydalanacaını öngörmeye yardımcı olacak yordayıcılar henüz belirlenmemitir. Alkol baımlılıında trisiklik antidepresanlar (TCA) ve serotonin gerialım inhibitörleri (SSRI) alkol tüketimini azaltmakta ve depresyonu düzeltmektedir. SSRI ilaçların etkisi TCA’lara göre daha belirgindir. Opiyat baımlılarında imipraminin, kokain baımlılarında desipraminin tedavi edici etkileri gösterilmitir. Fluoksetin kokain baımlıları ve metadon alan opiyat baımlılarında kullanıldıında madde kullanımı ve depresyon semptomları üzerinde iyiletirici etkide bulunmamıtır. . Kullanılan maddeyle antidepresan ilacın etkileimine dikkat edilmesi gerekir. Bunun nedeni kiinin antidepresan tedavi sırasında madde kullanım riskinin olmasıdır. Maddeyle etkileimi olduu bilinen antidepresanların seçimi sakıncalı olabilir. Özellikle alkol ile birçok antidepresanın etkileim gösterdii bilinmektedir. SSRI grubu antidepresanların alkol ile en düük etkileimi olan antidepresan ilaçlar olduu bildirilmitir. Bu grup yan etkilerinin az olması, toksisite ve sedasyon riski yaratmamaları nedeniyle tercih edilmektedir. SSRI ile fayda elde edilememi ise noradrenerjik etkili veya baka etki mekanizmalı ilaçlar denenmelidir. Madde kullanıcılarında uyku bozukluu ve anksiyete belirtileri gözleniyorsa, bu durumda tedavide sedatif etkili antidepresanların seçilmesi yararlı olabilir. Bu seçim madde kullanıcısının tedaviye uyumunu artırabilir. Öte yandan, madde kullanma riski olan hastalarda sedatif etkisi fazla olan ilaçların kullanılması, sedatif etkinin potansiyalize olma riski yönünden tehlikeli olabilir. Sedatif etkili bir antidepresan ile birlikte madde kullanımı sonrası sedasyon fazla olabilir ve sorun yaratabilir. Letarji ve yorgunluk belirtilerinin ön planda olduu madde kullanıcılarında ise uyarıcı etkisi daha yüksek olan antidepresan ilaçlar seçilmelidir 10 . Düük terapötik indeksi olan antidepresanların madde kullanıcılarının tedavisinde seçilmemesi daha uygundur. Madde kullanıcılarında intihar riskinin yüksek olması nedeniyle düük terapötik indeksi olan antidepresanların seçilmesi risk yaratabilir. Antidepresanların alkol arayıını kısmen azalttıı belirtilmektedir. Ancak bu konuda yapılan çalımalar çok kesin sonuçlar vermemitir. Yine de madde kullanım bozukluu olan depresyonlu vakalarda uzun süreli antidepresan ilaç kullanımının yararlı olabilecei bildirilmektedir. 306
Benzodiazepinler Benzodiazepinler madde kullanıcılarına yönelik depresyon tedavisinde dikkatle kullanılmalıdır. Benzodiazepinlerin tolerans gelitirme ve baımlılık gelitirme riski taıması nedeni ile madde kullanıcıları tarafından kötüye kullanım riski yüksektir. Çok gerekmedikçe benzodiazepinler madde kullanıcılarında tercih edilmemelidir. Kullanılması zorunlu durumlarda ise, düük dozda ve kısa süreli kullanılması uygundur. Psikososyal yaklaım Psikososyal yaklaım ve müdahaleler ( motivasyonel görüme, davranıcı tedaviler vb.) hem yatan hem de ayaktan hastaların madde kullanımını durdurabilmekte ya da azaltabilmektedir. Bu durumda eklenen antidepresan tedavinin elik eden depresyonun tedavisinde ve dolaylı olarak madde kullanım bozukluunun gidiinde önemli etkileri olduu bildirilmektedir. Psikososyal tedaviler aynı zamanda madde kullanımını azaltarak duygudurumu düzeltebilmekte, ve böylece ilaç tedavisi olmaksızın antidepresan etkide bulunmaktadırlar. Örnein bilisel davranıçı nüks önleme tedavilerinde disforik belirtilerle baa çıkma becerilerine yönelik modüller yer almaktadır. Bilisel davranıçı tedavinin depresif alkol baımlılarında faydalı olduunu gösterilmitir. Bazı aratırmacı ve klinisyenler önce psikososyal müdahalenin yapılması, bununla depresyonda düzelme salanmazsa antidepresan ilaç tedavisine balanmasını önermektedir. Tedavide öncelik Genel olarak birincil olan bozukluun tedavisinin önce yapılması gereklidir. Ancak hangi bozukluun birincil olduunu bilmek oldukça güçtür. Öte yandan madde kullanımı baımlılık düzeyinde ise, arındırma (detoksifikasyon) salanmadan depresyonun tedavisi de oldukça güçtür. Bu nedenle arındırmayı takiben depresyon tedavisinin balaması daha yararlı olacaktır. Depresyon, kiinin maddeyi bırakma istei üzerinde olumsuz etkide bulunabilir. Depresyona elik eden karamsar düünceler, umutsuzluk gibi etkenler madde kullanan kiinin motivasyonunu azaltabilir. “Depresyondayım, içerim” sözünde olduu gibi bu hastalarda motivasyon daha düük olacaktır. Bu nedenle depresyonlu kiinin maddeyi bırakma isteinin daha düük olacaı önceden hesaplanmalı ve göz önüne alınmalıdır. Madde arayıı içinde olan ve motivasyonu düük olan madde kullanıcılarında depresyon tanısı kötüye kullanılabilir. Hasta bu tanıyı içmeye devam etmesinin balıca gerekçesi olarak gösterir. Bu nedenle depresyon tanısı konduu zaman ve bu durum kiiye bildirilirken dikkat edilmesi gereklidir. Bazı hastalar ısrarla esas sorunlarının baımlılık olmadıını söyler ve anksiyetelerinin veya depresif durumlarının tedavi edilmesini talep ederler. Alkol veya madde kullanımı devam ederken anksiyete ve depresyon belirtilerinin tedavisinin mümkün olamayacaı hastaya söylenmelidir. Alkol ve madde kullanım bozukluu ek tanılı depresyon tedavisinde yatarak tedavinin düünülmesi gereken durumlar unlardır. a. iddetli depresyonu olanlar: iddetli depresyonu olan hastalarda yatırılarak tedavi daha uygundur. Madde kullanımına balı yoksunluk belirtilerini takiben 3 gün ve daha fazla depresyon belirtilerinin sürmesi ve bu belirtilerin iddetli depresyon kriterlerini karıladıı durumlarda yatarak tedavi gereklidir. 307
- Page 1 and 2: Bölüm IV MADDE KULLANIMI VE ELK E
- Page 3 and 4: 1. ZOFREN VE MADDE KULLANIM BOZUKLU
- Page 5 and 6: antagonizması madde kullanımını
- Page 7 and 8: 2. DEPRESYON VE ALKOL-MADDE KULLANI
- Page 9: depresyon olabildii gibi sıklıkla
- Page 13 and 14: 3. BPOLAR BOZUKLUK VE MADDE KULLANI
- Page 15 and 16: ve ark 2005). Bu hastalar 24 hafta
- Page 17 and 18: 4. ANKSYETE BOZUKLUKLARI VE MADDE K
- Page 19 and 20: ir bozukluktur ve bu anlamda alkol
- Page 21 and 22: 5. KLK BOZUKLUKLARI VE MADDE KULLAN
- Page 23 and 24: ozukluu olanlarda da düük eitimli
- Page 25 and 26: 6. DKKAT EKSKL HPERAKTVTE BOZUKLUU
- Page 27 and 28: çıkmaktadır. Ancak NIDA’nın d
- Page 29 and 30: 7. NTHAR VE MADDE KULLANIMI ntihar
- Page 31 and 32: Alkolik ve depresif hastalarda stre
- Page 33 and 34: 8. DSOSYATF BOZUKLUKLAR Mental bozu
- Page 35 and 36: olmayanlara göre hem daha gençtil
- Page 37 and 38: 9. KENDNE ZARAR VERME DAVRANII VE M
- Page 39 and 40: 10. ÇOCUKLUKTA YAANAN STSMAR/HMAL
- Page 41 and 42: eraberinde getiriyor olabilecei dü
- Page 43 and 44: Özelliklerine ve etkilerine göre
- Page 45 and 46: 11. TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUU (
- Page 47 and 48: aımlısı olması TSSB ile balant
- Page 49 and 50: olaylarla baa çıkabilmesi olarak
Benzodiazepinler<br />
Benzodiazepinler madde kullanıcılarına yönelik depresyon tedavisinde dikkatle<br />
kullanılmalıdır. Benzodiazepinlerin tolerans gelitirme <strong>ve</strong> baımlılık gelitirme riski taıması<br />
n<strong>eden</strong>i ile madde kullanıcıları tarafından kötüye kullanım riski yüksektir. Çok gerekmedikçe<br />
benzodiazepinler madde kullanıcılarında tercih edilmemelidir. Kullanılması zorunlu<br />
<strong>durumlar</strong>da ise, düük dozda <strong>ve</strong> kısa süreli kullanılması uygundur.<br />
Psikososyal yaklaım<br />
Psikososyal yaklaım <strong>ve</strong> müdahaleler ( motivasyonel görüme, davranıcı tedaviler vb.) hem<br />
yatan hem de ayaktan hastaların madde kullanımını durdurabilmekte ya da azaltabilmektedir.<br />
Bu durumda eklenen antidepresan tedavinin elik <strong>eden</strong> depresyonun tedavisinde <strong>ve</strong> dolaylı<br />
olarak madde kullanım bozukluunun gidiinde önemli etkileri olduu bildirilmektedir.<br />
Psikososyal tedaviler aynı zamanda madde kullanımını azaltarak duygudurumu<br />
düzeltebilmekte, <strong>ve</strong> böylece ilaç tedavisi olmaksızın antidepresan etkide bulunmaktadırlar.<br />
Örnein bilisel davranıçı nüks önleme tedavilerinde disforik belirtilerle baa çıkma<br />
becerilerine yönelik modüller yer almaktadır. Bilisel davranıçı tedavinin depresif alkol<br />
baımlılarında faydalı olduunu gösterilmitir. Bazı aratırmacı <strong>ve</strong> klinisyenler önce<br />
psikososyal müdahalenin yapılması, bununla depresyonda düzelme salanmazsa antidepresan<br />
ilaç tedavisine balanmasını önermektedir.<br />
Tedavide öncelik<br />
Genel olarak birincil olan bozukluun tedavisinin önce yapılması gereklidir. Ancak hangi<br />
bozukluun birincil olduunu bilmek oldukça güçtür. Öte yandan madde kullanımı baımlılık<br />
düzeyinde ise, arındırma (detoksifikasyon) salanmadan depresyonun tedavisi de oldukça<br />
güçtür. Bu n<strong>eden</strong>le arındırmayı takiben depresyon tedavisinin balaması daha yararlı<br />
olacaktır. Depresyon, kiinin maddeyi bırakma istei üzerinde olumsuz etkide bulunabilir.<br />
Depresyona elik <strong>eden</strong> karamsar düünceler, umutsuzluk gibi etkenler madde kullanan kiinin<br />
motivasyonunu azaltabilir. “Depresyondayım, içerim” sözünde olduu gibi bu hastalarda<br />
motivasyon daha düük olacaktır. Bu n<strong>eden</strong>le depresyonlu kiinin maddeyi bırakma isteinin<br />
daha düük olacaı önc<strong>eden</strong> hesaplanmalı <strong>ve</strong> göz önüne alınmalıdır.<br />
<strong>Madde</strong> arayıı içinde olan <strong>ve</strong> motivasyonu düük olan madde kullanıcılarında depresyon tanısı<br />
kötüye kullanılabilir. Hasta bu tanıyı içmeye devam etmesinin balıca gerekçesi olarak<br />
gösterir. Bu n<strong>eden</strong>le depresyon tanısı konduu zaman <strong>ve</strong> bu durum kiiye bildirilirken dikkat<br />
edilmesi gereklidir. Bazı hastalar ısrarla esas sorunlarının baımlılık olmadıını söyler <strong>ve</strong><br />
anksiyetelerinin <strong>ve</strong>ya depresif <strong>durumlar</strong>ının tedavi edilmesini talep ederler. Alkol <strong>ve</strong>ya madde<br />
kullanımı devam ederken anksiyete <strong>ve</strong> depresyon belirtilerinin tedavisinin mümkün<br />
olamayacaı hastaya söylenmelidir. Alkol <strong>ve</strong> madde kullanım bozukluu ek tanılı depresyon<br />
tedavisinde yatarak tedavinin düünülmesi gereken <strong>durumlar</strong> unlardır.<br />
a. iddetli depresyonu olanlar: iddetli depresyonu olan hastalarda yatırılarak tedavi daha<br />
uygundur. <strong>Madde</strong> kullanımına balı yoksunluk belirtilerini takiben 3 gün <strong>ve</strong> daha fazla<br />
depresyon belirtilerinin sürmesi <strong>ve</strong> bu belirtilerin iddetli depresyon kriterlerini karıladıı<br />
<strong>durumlar</strong>da yatarak tedavi gereklidir.<br />
307
Change language