â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
5. Ünite - Üretim Yöntemleri-III: Di¤er Yöntemler<br />
85<br />
Çizme Yöntemi<br />
Maddelerin elde edilifl flekli genellikle uygun bir b›çak ya da kesici alet yard›m›yla<br />
bitkisel materyalin çizilmesi suretiyle oluflturulan yaralama sonucu bitkinin kendini<br />
iyilefltirme veya tedavi etme amac›yla ortaya ç›kard›¤› salg›n›n toplanmas› esas›na<br />
dayan›r.<br />
Çizme yöntemi için kullan›lan aletler özel yap› ve flekillere sahiptir. Uygulama<br />
çok dikkatli flekilde yap›l›r. Aksi halde yap›lan yanl›fl ve afl›r› yaralamalar bitkinin<br />
ölümüne veya hasar›na sebep olabilmektedir.<br />
Çizme ifllemi yerine, baz› durumlarda, sert malzeme ile bitkinin a¤›r darbelere<br />
maruz kalarak yaralanmas› flekli de uygulanabilmektedir. Çizme yöntemine en güzel<br />
örnek haflhafl bafllar›n›n henüz olgunlaflmadan özel b›çaklar yard›m›yla çizilmesi<br />
sonucu “Afyon” eldesi, kauçuk a¤ac›ndan kauçuk eldesi, “Günlük “ a¤ac›ndan<br />
yaralama ile balzam eldesi ve K›z›l çam gövdelerinden terementi eldesi verilebilir.<br />
KATI DESTEK ÜZER‹NE ADSORPS‹YON<br />
Ekstre edilmesi istenen bilefliklerin kat› bir destek üzerine kaplanan adsorban<br />
madde yüzeyinde fiziksel olarak tutunmalar›n› sa¤lama ifllemini ifade eder. Madde<br />
ile kimyasal bir etkileflim sözkonusu de¤ildir. Fiziksel flartlar›n de¤ifltirilmesi ile<br />
bu bileflikler kolayca serbest hale gelebilirler.<br />
Bu amaçla farkl› uygulama teknikleri gelifltirilmifltir. Bu teknikler afla¤›da teker<br />
teker aç›klanacakt›r.<br />
Tepe Bofllu¤u Yakalama Tekni¤i<br />
Tepe bofllu¤u yakalama tekni¤i aromatik materyallerin yayd›¤› kokular› yani uçucu<br />
bileflikleri tutmak için kullan›l›r. Koku ya do¤rudan ya da bir adsorban üzerinde<br />
zaptedilir. Zaptedilen uçucu bileflikler analiz edilmeden önce ya solvent ekstraksiyonuyla<br />
ya da ›s›l desorbsiyon yoluyla zaptedildikleri adsorbandan al›n›rlar.<br />
Tepe bofllu¤u yakalama tekni¤i flu flekilde s›n›fland›r›labilir;<br />
• Statik tepe bofllu¤u yakalama tekni¤i<br />
• Vakumlu tepe bofllu¤u yakalama tekni¤i<br />
• Dinamik tepe bofllu¤u yakalama tekni¤i<br />
Statik Tepe Bofllu¤u Yakalama Tekni¤i<br />
Bu teknikte materyal kapal› bir kapta tutulur. Kaptaki s›v› veya kat›n›n üzerindeki<br />
hava bir tepe bofllu¤u oluflturur. Bir gaz enjektör yard›m›yla bu k›s›mdan al›nan örnek<br />
do¤rudan gaz kromatografi sisteminde analiz edilebilir. Tepe bofllu¤undaki<br />
uçucu bileflikler gaz enjektör yerine bir adsorban üzerinde zaptedilerek de al›nabilir.<br />
Bu amaçla yine tepe bofllu¤unun oldu¤u k›s›ma enjektör ucuna yerlefltirilmifl<br />
bir adsorban belli bir süre burada tutulduktan sonra ya do¤rudan gaz kromatografisine<br />
enjekte edilip ›s›l desorpsiyonla analiz edilebilir ya da adsorban uygun bir<br />
çözücü ile y›kanarak al›n›r ve s›v› olarak analiz edilir. fiekil 5. 8’de statik tepe bofllu¤u<br />
zaptetme tekni¤i görülmektedir. Çok h›zl› bir teknik olmas›na ra¤men adsorbana<br />
ve ifllem süresine ba¤l› olarak farkl› analiz sonuçlar› gösterebilmektedir. Bazen<br />
önem tafl›yan uçucu bileflikler zaptedilemeyebiliyor.
Change language