â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
52 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ürünlerin Üretimi ve Kalite Kontrolü<br />
fiekil 3.8<br />
Demlik ve Semaver.<br />
küle edilerek ekstraksiyonun gerçeklefltirildi¤i<br />
durumlar da mevcuttur. Bu tip ekstraktörlerin<br />
kapasiteleri uygulama alan›na göre<br />
çok küçükten çok büyü¤e kadar de¤iflebilmektedir.<br />
En basit ve en küçük uygulamas›<br />
evlerde çay ve kahve haz›rlamada kullan›-<br />
lan demlik, semaver gibi sistemleri örnek<br />
olarak gösterebiliriz (fiekil 3.8). Endüstride<br />
ise genelde büyük kapasiteli sistemler ve<br />
birden fazla perkolatörün ya ayr› ayr›, ya da<br />
fiekil 3.9’de görüldü¤ü gibi seri halde bir birlerine ba¤lanmas›yla oluflturulan batarya<br />
fleklinde uygulamalar bulunmaktad›r.<br />
fiekil 3.9<br />
Perkolatör<br />
Bataryas›.<br />
Tek bir perkolatör de çözücü tank içinde sirküle edilerek ekstraksiyon gerçeklefltirilirken,<br />
seri halde bir birine ba¤lanm›fl perkolatör bataryalar›nda ise seyreltik<br />
çözelti z›t ak›mla bir perkolatörden di¤erine aktar›larak istenilen konsantrasyona<br />
eriflinceye kadar ekstraksiyon ifllemine devam edilir.<br />
Soxhlet Ekstraktörü<br />
1879 y›l›nda Franz von Soxhlet taraf›ndan icat edilen bir laboratuvar cihaz›d›r. Önceleri,<br />
kat› numuneden sabit ya¤ ekstre edilmesi için tasarlanm›fl olmas›na ra¤men,<br />
kat› materyalden ekstraksiyon için kullan›lmaktad›r. Kuru materyal filtre ka¤›d›ndan<br />
yap›lm›fl torba fleklinde bir ekstraksiyon tüpü içinde Soxhlet ekstraktörüne<br />
yerlefltirilir. Ekstraktöre, çözücüyü tafl›yan bir ünite (kaynama balonu) ve so¤utucu<br />
tak›l›r. Çözücü kaynama balonunda ›s›t›larak buharlaflt›r›l›r. S›cak çözücü buhar›<br />
so¤utucuya ilerler, yo¤unlaflarak kat› numunenin üzerine düfler. Numuneyi içeren<br />
ekstraksiyon tüpünün bulundu¤u torba içindeki materyal yo¤unlaflan çözücü<br />
ile tam doldu¤unda, sifon seviyesine ulafl›r ve sifon oluflarak ekstre kaynama balona<br />
boflal›r. Bu yo¤unlaflma, yükselme ve sifon döngüsü olarak adland›r›l›r ve sürekli<br />
tekrar edilir. Her döngü s›ras›nda çözücü tekrar buharlafl›p so¤utucuya do¤ru<br />
yükselirken kat›dan çözünerek ayr›lm›fl olan madde afla¤›da kal›r, döngüye tekrar<br />
kat›lmaz. Bu durum, bu ekstraksiyon metodunun en önemli avantaj›d›r. Sadece<br />
saf çözücü kat›y› ekstre eder. Bu nedenle, klasik kaynatma yöntemiyle karfl›laflt›r›ld›¤›nda<br />
Soxhlet ekstraktörü ile yap›lan ekstraksiyonun verimi daha yüksektir<br />
(fiekil 3.3). Ekstraksiyon iflleminin sonunda arta kalan çözücü, ekstreden döner buharlaflt›r›c›<br />
(Rotary evaporatör) ile uzaklaflt›r›labilir.
Change language