â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
50 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ürünlerin Üretimi ve Kalite Kontrolü<br />
fiekil 3.7<br />
Süperkritik ak›flkan<br />
ekstraksiyonunun<br />
flematik görünümü.<br />
Ekstraktör<br />
Bas›nç<br />
ayar<br />
vanas›<br />
Ay›r›c›<br />
So¤utucu<br />
Ön ›s›t›c›<br />
CO 2<br />
Deposu<br />
Pompa<br />
Süperkritik ekstraksiyon tekni¤inde oksidasyon olay›n›n gerçekleflmemesi sebebiyle<br />
elde edilen ürün koku ve di¤er özellikleri aç›s›ndan daha tercih edilen bir<br />
ürün al›nabilmektedir.<br />
Süperkritik CO 2<br />
molekül a¤›rl›¤› 250 nin alt›nda olan madde grubu için çok iyi<br />
bir çözücüdür. Bu grup hidrokarbonlar ve oksijenli monoterpenleri içine alan uçucu<br />
ya¤ bilefliklerinin ço¤unlu¤unu oluflturan gruptur. Molekül a¤›rl›¤› 250 ile 400<br />
aras›ndaki seskiterpen maddelerin bulundu¤u grup için süperkritik CO 2<br />
yine en iyi<br />
çözünürlü¤ü sa¤lamaktad›r. Ancak 400 den büyük molekül a¤›rl›kl› maddeler için<br />
ise çok zay›f çözünürlük sa¤lamaktad›r. Bu tür maddelerin (polifenoller, karbonhidratlar,<br />
karotenoitler, klorofiller ve mumlar) karbondioksitte çözünürlükleri hemen<br />
hemen yoktur.<br />
Klasik çözücü ekstraksiyon tekni¤inin fazla zaman gerektirmesi, iflçilik a¤›rl›kl›<br />
olmas›, büyük miktarda çözücü ihtiyac›, yüksek s›cakl›k dolay›s›yla bozunma, oksidasyon,<br />
üründe çözücü kal›nt›lar› ve çevreye verdi¤i zararlar gibi baz› dezavantajlar<br />
dolay›s›yla süperkritik CO 2<br />
ekstraksiyon tekni¤i birçok alanda yayg›n kullan›m<br />
imkân› bulmaktad›r. Di¤er taraftan süperkritik CO 2<br />
ekstraksiyonu flu avantajlar›<br />
sa¤lamaktad›r.<br />
• S›v› çözücülerden daha yüksek difüzyona sahiptir.<br />
• S›v› çözücülerden daha düflük viskoziteye sahiptir.<br />
• S›v› çözücülerden daha yüksek buhar bas›nc›na sahiptir.<br />
• Seçici ekstraksiyon yapmak mümkündür.<br />
• Çözünürlü¤ü bir ölçüde de¤ifltirmek ve kontrol etmek mümkündür.<br />
• CO 2 ’ in polaritesi polar madde ilavesiyle de¤ifltirilebilmektedir.<br />
• Is›ya hassas maddelerle çal›flmak mümkündür.<br />
• Üründe çözücü art›¤› kalmamaktad›r.<br />
• Çevre dostu uygulamaya sahiptir.<br />
• Az iflçilik gerektirir.<br />
Ancak, süperkritik CO 2<br />
ekstraksiyonunun sahip oldu¤u baz› dezavantajlar da<br />
mevcuttur. Bunlar k›saca;<br />
• CO 2 apolar özellikte oldu¤u için polar maddeleri ekstre etmez.<br />
• Az miktar su polarite düzenlemesi için uygun olmas›na ra¤men, ortamda fazla<br />
miktarda suyun bulunmas› baz› problemlere sebep olabilmektedir.<br />
• Az iflçilik gerektirmesine ra¤men pahal› bir tekniktir. Yat›r›m maliyeti yüksektir.
Change language