â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
3. Ünite - Üretim Yöntemleri-I: Ekstraksiyon<br />
47<br />
Likens-Nickerson Eflzamanl› Distilasyon-Ekstraksiyon<br />
Ayn› anda hem distilasyon hem de ekstraksiyon<br />
iflleminin gerçeklefltirildi¤i bir tekniktir. Bu<br />
amaçla distilasyon iflleminde elde edilen distilat<br />
bir organik çözücü ile ekstre edilerek distilat<br />
içindeki etken madde al›n›r. Ekstraksiyon<br />
için kullan›lacak çözücünün sudan a¤›r ya da<br />
hafif olmas›na göre iki tip tasar›ma sahiptir. fiekil<br />
3.4’de sudan hafif çözücü için tasarlanan<br />
mikro ölçek çal›flmalarda kullan›lan Likens Nickerson<br />
apareyi görülmektedir.<br />
So¤utma suyu<br />
girifl ve ç›k›fl›<br />
fiekil 3.4<br />
Sudan hafif<br />
çözücüler için<br />
eflzamanl›<br />
distilasyonekstraksiyon<br />
(Likens-Nickerson)<br />
apareyi.<br />
S›v›laflt›r›lm›fl Gazlarla Ekstraksiyon<br />
Gazlarla ekstraksiyon endüstriyel uygulamalarda<br />
büyük önem tafl›r ve yayg›n olarak kullan›l›r.<br />
S›v›larla yap›lan ekstraksiyon çal›flmalar›yla<br />
karfl›laflt›r›ld›¤›nda gazlar›n sahip oldu¤u<br />
baz› özellikler sebebiyle tercih edilir. Bu özelliklerin<br />
bafl›nda gazlar›n difüzyon özelli¤i gelir.<br />
Çözücü olarak s›v›lar›n kullan›m› son üründe<br />
kalan çözücü art›klar›n›n ciddi boyutlarda<br />
tehlike yaratmas› sebebiyle seçimde k›s›tlay›c›<br />
Sudan hafif<br />
çözücü<br />
faktör olarak karfl›m›za ç›kar. Oysa atmosfer bas›nc›nda<br />
gaz olan çözücüler s›k›flt›r›larak<br />
s›v›laflt›r›ld›¤›nda ekstraksiyon sonunda ortamdan<br />
kolayca uçup uzaklaflabilmektedir. Bu sebeple<br />
gazlar s›v›laflt›r›lm›fl formda ya da süper<br />
Bas›nç<br />
göstergesi<br />
kritik koflullara getirilerek kullan›lmaktad›r.<br />
Gazlar›n s›v›laflt›r›larak kullan›lmas›n›n bir<br />
örne¤i Fitosol ekstraksiyon tekni¤idir. Bu teknikte<br />
1,1,1,2-tetrafloroetan (HFC 134) kullan›-<br />
l›r. Ticari olarak “Phytosols (R) ” olarak adland›r›-<br />
lan bu gaz tek bafl›na kullan›ld›¤›nda Fitosol A,<br />
butan/izobutan ilavesiyle Fitosol B ve dimetileter<br />
ilavesiyle de Fitosol C ad›yla kullan›lmaktad›r.<br />
Kokusuz ve toksik olmayan bu gaz -<br />
Örnek<br />
26.2°C kaynama noktas›na sahiptir ve 5 bar’da<br />
s›v› hale gelebilmektedir. Bu özellikleri dolay›-<br />
s›yla genifl bir kullan›m alan›na sahiptir. Fitosol ekstraksiyonu için kullan›lan laboratuar<br />
ölçekli aparey fiekil 3.5’de görülmektedir.<br />
Fitosoller polar olmayan maddeleri ekstre eder. Fitosollere polar madde ilavesi<br />
bu dezavantaj› tamamen ortadan kald›ramaz. Bu sebeple polar madde ekstraksiyonlar›<br />
için tercih edilmez.<br />
Su<br />
Drog<br />
Fitosol<br />
çözücüsü<br />
fiekil 3.5<br />
Laboratuvar ölçekli<br />
Fitosol ekstraksiyon<br />
apareyi.
Change language