â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
46 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ürünlerin Üretimi ve Kalite Kontrolü<br />
Dekoksiyondaki ›s›tma ifllemi süresi genelde yar›m saat olmakla birlikte baz›<br />
farmakopeler bu süreyi de¤iflik droglar için fark› de¤erlerde vermektedirler. Is›tma<br />
süresinin uzamas› ekstraksiyon verimini artt›r›rken ›s›ya hassas maddelerde bozunma<br />
riski mevcuttur.<br />
Süzme ifllemleri infüzyon da oldu¤u gibi yap›l›r.<br />
Perkolasyon<br />
Çözücünün küçük parçalara ayr›lm›fl drog içinden belli bir h›zda yavafl yavafl geçirilmesi<br />
ile gerçeklefltirildi¤i ekstraksiyon fleklidir. Perkolasyon ifllemi “perkolatör”<br />
olarak adland›r›lan kaplar içinde gerçeklefltirilir. Kapasiteleri çok küçük (~ 50-<br />
100g) olabildi¤i gibi çok büyük (birkaç ton) de olabilmektedir.<br />
Perkolasyon ifllemi oda s›cakl›¤›nda gerçeklefltirilebildi¤i gibi, perkolatörün d›-<br />
fl›ndan bir ceket yard›m›yla ›s›t›larak daha farkl› s›cakl›klarda gerçeklefltirilmesi de<br />
mümkündür. Burada yine dikkat edilecek olan, etken maddelerin s›cakl›k dolay›-<br />
s›yla bozunmas›na f›rsat verilmemesidir.<br />
Perkolasyon ifllemi farkl› flekillerde gerçeklefltirilebilir. Bunlar aras›nda en yayg›n<br />
olanlardan biri devaml› ekstraksiyon uygulamas›d›r. Devaml› ekstraksiyon<br />
Soxhlet apareyi kullan›larak gerçeklefltirilir (fiekil 3.3).<br />
fiekil 3.3<br />
Devaml›<br />
ekstraksiyon<br />
(Soxhlet)<br />
apareyi.<br />
Anfloraj Yöntemi (Kat› ya¤larla ekstraksiyon)<br />
Genellikle Fransa’da uygulanan bu yöntemin kullan›m› oldukça azalm›flt›r. Yasemin,<br />
sümbülteber (Tuberose) çiçeklerinin ekstraksiyonu örnek olarak verilebilir.<br />
Anfloraj yöntemi için çözücü olarak iki kat› ya¤›n kar›fl›m› kullan›l›r.<br />
• S›¤›r don ya¤›<br />
• Domuz don ya¤›<br />
Her iki ya¤›n da çok saf ve kokusuz olmas› gerekmektedir. Aksi halde istenilen<br />
kalitede ürün elde edilemez. Bu sebeple ya¤ temiz ve kokusuz olsa bile baz› özel<br />
ifllemlerden geçirilmeden kullan›lmaz. Bu ifllemler aras›nda ac›laflmas›n› önlemek<br />
için anti-oksidan maddelerle muamele etmek say›labilir.<br />
Bu iki ya¤ belli oranlarda kar›flt›r›l›p anti-oksidan maddelerle muamele edildikten<br />
sonra “haz›rlanm›fl ya¤”olarak adland›r›l›r ve tahta kasa içine yerlefltirilmifl cam<br />
plaklar›n alt ve üst yüzüne ince bir tabaka halinde sürülür. Ekstre edilecek çiçekler<br />
bu plaklar üzerine serpifltirilir. Bitkisel materyale<br />
göre 24 saat ya da 72 saat sonunda yeni<br />
materyalle yer de¤ifltirilir. Tahta kasalar s›k<br />
s›k alt-üst edilir ve 1 kg ya¤ için 1.8 kg çiçek<br />
iflleninceye kadar ifllem devam eder. Doygun<br />
ya¤ pomat (Pommade) ad›yla oldu¤u gibi kullan›labilir<br />
ancak daha çok etanol ile ekstre edilerek<br />
absolü haz›rlan›r.<br />
S›v›-S›v› Ekstraksiyonu<br />
S›v›-s›v› ekstraksiyonu birbiriyle kar›flmayan<br />
iki s›v› ile yap›l›r. Genellikle bir s›v›da bulunan<br />
maddelerin istenmeyen maddelerden veya safs›zl›klardan<br />
ar›nd›r›lmas› amac›yla kullan›lmaktad›r.
Change language