â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
34 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ürünlerin Üretimi ve Kalite Kontrolü PROB‹YOT‹KLER Probiyotik maddeler, sindirim sisteminde yerleflmifl mikrofloran›n ço¤almas›n› ve geliflmesini destekleyen canl› mikroorganizmalard›r. Mikroorganizman›n probiyotik özellik gösterebilmesi için; • Mide-ba¤›rsak sisteminin üst k›sm›ndaki asidik koflullarda canl› kalabilmesi, • Ba¤›rsaklarda ço¤alabilmesi, • Patojenik, mutajenik, toksik ve karsinojenik olmamas›, • Karsinojenik bilefliklere ve patojenik mikroorganizmalara antagonistik etki göstermesi, • Kolay bir flekilde ço¤alabilmesi, • G›dan›n ifllenmesi ve depolanmas› s›ras›nda canl›l›¤›n› koruyabilmesi gerekmektedir. Probiyotik ürünlerin sa¤l›k üzerindeki muhtemel etkileri; • Ba¤›rsak floras›n›n düzenlenmesi, • Diyarenin önlenmesi, • Kalsiyum emiliminin art›r›lmas›, • Kolestrol seviyesinin düflürülmesi, • Ba¤›fl›kl›k sisteminin güçlendirilmesine yard›mc› olmak fleklinde özetlenebilir. S‹NB‹YOT‹KLER Sinbiyotikler; prebiyotik ve probiyotikleri birarada bulunduran ürünlerdir. Bu flekilde probiyotik bakterilerin yaflam süreleri uzamakta ve ba¤›rsakta daha iyi kolonize olabilmektedirler. Sinbiyotik besinlere en güzel örnek yo¤urttur. Prebiyotikler, kal›n ba¤›rsaktaki flora üzerine, probiyotikler ise ince ba¤›rsak üzerine daha çok etki etmektedirler. Bu nedenle, sinbiyotik bir besinin gösterece¤i etki, tek bafl›na probiyotik ve prebiyotik özellikte bir besinin gösterece¤i etkiden çok daha fazlad›r.
2. Ünite - Bitkisel G›da Destekleri 35 Özet A MAÇ 1 A MAÇ 2 A MAÇ 3 ‘Bitkisel g›da desteklerini tan›mlayabilmek.’ Yaflam tarz›ndan kaynaklanan etkenlerden dolay› toplumda sa¤l›ks›z beslenme e¤ilimi artmaktad›r. Bu durum, günlük beslenmede vücut için gerekli ve yeterli miktarda besin ö¤elerinin al›- namamas›na yol açabilmektedir. Bu eksikli¤i tamamlamak üzere bu besin ö¤elerini içeren çeflitli g›da desteklerinin d›flar›dan al›nmas› söz konusu olmaktad›r. ‘Bitkisel g›da desteklerini ifade eden benzer terimleri karfl›laflt›rabilmek.’ G›da desteklerine ilgi ve talep artt›kça günümüzde bu tarz ürünleri ifade etmek üzere ‘Besin takviyesi’, ‘Fonksiyonel G›da’, ‘Nutrasötik’ gibi yeni terminolojilerin kullan›m› söz konusu olmufltur. Bu terimler genel olarak, tek veya kar›fl›m halde, bitkilerdeki etkin maddelerin bir g›da ürününün bileflimine girerek, destek veya sinerjistik etkiyle çeflitli hastal›klar›n gelifliminde koruyucu ve tedavi edici etkisi olabilecek ürünleri ifade etmektedir. ‘Bitkisel g›da desteklerinin fonksiyonlar›n› aç›klayabilmek.’ Yap›lan bilimsel araflt›rmalar, günlük diyette g›da desteklerinin tüketilmesi ile kardiyovasküler ve gastrointestinal sisteme iliflkin çeflitli sa¤l›k sorunlar›n›n azalt›labilece¤ini göstermifltir. A MAÇ 4 A MAÇ 5 ‘Bitkisel g›da desteklerinin tüketim nedenlerini yorumlayabilmek.’ Son y›llarda baz› besinlerin hastal›klar›n önlenmesi ve tedavisindeki etkinli¤inin bilimsel olarak ortaya konulmas›, sa¤l›¤›m›z›n korunmas›nda besin deste¤ininin önemini artt›rm›flt›r. Bu nedenle, bitkisel g›da destekleri, fonksiyonel g›dalar, nutrasötikler daha fazla tüketilir hale gelmifltir. ‘Bitkisel g›da desteklerinin üretimi ile ilgili mevcut yasal durumu sorgulayabilmek.’ ABD’de bitkisel g›da destekleri FDA taraf›ndan g›da olarak denetlenmektedir. Yani bu ürünlerin, ilaçlar ve reçetesiz sat›lan ilaçlar için geçerli güvenirlik, etkinlik gibi standartlar› tafl›mas› beklenmemektedir. Avrupa ülkelerinde g›da destekleri için herhangi bir yasal tan›m bulunmamaktad›r. G›dalarda ve takviyelerde sadece vücudun normal fonksiyonu üzerine olan etkilerini anlatan yap›sal ve fonksiyon iddialar ile hastal›k riskini azaltan iddialar olmak üzere iki çeflit iddiaya izin verilmektedir. Ülkemizde ise, bu tarz ürünler Sa¤l›k Bakanl›¤› yerine Tar›m Bakanl›¤›- n›n izni ile üretilmekte veya ithal edilip, sat›labilmektedir.
- Page 1 and 2: ‹çindekiler iii ‹çindekiler
- Page 3 and 4: ‹çindekiler v EKSTRAKS‹YON SON
- Page 5 and 6: ‹çindekiler vii Türk Farmakopes
- Page 8 and 9: 1TIBB‹ VE AROMAT‹K B‹TK‹SEL
- Page 10 and 11: 4 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 12 and 13: 6 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 14 and 15: 8 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 16 and 17: 10 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 18 and 19: 12 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 20 and 21: 14 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 22 and 23: 16 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 24: 18 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 27 and 28: Bitkisel G›da Destekleri B‹TK
- Page 29 and 30: 2. Ünite - Bitkisel G›da Destekl
- Page 31 and 32: 2. Ünite - Bitkisel G›da Destekl
- Page 33 and 34: 2. Ünite - Bitkisel G›da Destekl
- Page 35 and 36: 2. Ünite - Bitkisel G›da Destekl
- Page 37 and 38: 2. Ünite - Bitkisel G›da Destekl
- Page 39: 2. Ünite - Bitkisel G›da Destekl
- Page 43 and 44: 2. Ünite - Bitkisel G›da Destekl
- Page 45 and 46: Üretim Yöntemleri-I: Ekstraksiyon
- Page 47 and 48: 3. Ünite - Üretim Yöntemleri-I:
- Page 49 and 50: 3. Ünite - Üretim Yöntemleri-I:
- Page 51 and 52: 3. Ünite - Üretim Yöntemleri-I:
- Page 53 and 54: 3. Ünite - Üretim Yöntemleri-I:
- Page 55 and 56: • Yan›c› ve patlay›c› olm
- Page 57 and 58: SIRA S‹ZDE SIRA S‹ZDE DÜfiÜNE
- Page 59 and 60: 3. Ünite - Üretim Yöntemleri-I:
- Page 61 and 62: 3. Ünite - Üretim Yöntemleri-I:
- Page 63 and 64: 3. Ünite - Üretim Yöntemleri-I:
- Page 65 and 66: 3. Ünite - Üretim Yöntemleri-I:
- Page 67 and 68: 3. Ünite - Üretim Yöntemleri-I:
- Page 69 and 70: 3. Ünite - Üretim Yöntemleri-I:
- Page 72 and 73: 4TIBB‹ VE AROMAT‹K B‹TK‹SEL
- Page 74 and 75: SIRA S‹ZDE SIRA S‹ZDE 68 T›bb
- Page 76 and 77: 70 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 78 and 79: 72 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 80 and 81: 74 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 82 and 83: 76 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 84 and 85: 78 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 86 and 87: 5TIBB‹ VE AROMAT‹K B‹TK‹SEL
- Page 88 and 89: 82 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
2. Ünite - Bitkisel G›da Destekleri<br />
35<br />
Özet<br />
A MAÇ<br />
1<br />
A MAÇ<br />
2<br />
A MAÇ<br />
3<br />
‘Bitkisel g›da desteklerini tan›mlayabilmek.’<br />
Yaflam tarz›ndan kaynaklanan etkenlerden dolay›<br />
toplumda sa¤l›ks›z beslenme e¤ilimi artmaktad›r.<br />
Bu durum, günlük beslenmede vücut için<br />
gerekli ve yeterli miktarda besin ö¤elerinin al›-<br />
namamas›na yol açabilmektedir. Bu eksikli¤i tamamlamak<br />
üzere bu besin ö¤elerini içeren çeflitli<br />
g›da desteklerinin d›flar›dan al›nmas› söz konusu<br />
olmaktad›r.<br />
‘Bitkisel g›da desteklerini ifade eden benzer terimleri<br />
karfl›laflt›rabilmek.’<br />
G›da desteklerine ilgi ve talep artt›kça günümüzde<br />
bu tarz ürünleri ifade etmek üzere ‘Besin takviyesi’,<br />
‘Fonksiyonel G›da’, ‘Nutrasötik’ gibi yeni<br />
terminolojilerin kullan›m› söz konusu olmufltur.<br />
Bu terimler genel olarak, tek veya kar›fl›m halde,<br />
bitkilerdeki etkin maddelerin bir g›da ürününün<br />
bileflimine girerek, destek veya sinerjistik<br />
etkiyle çeflitli hastal›klar›n gelifliminde koruyucu<br />
ve tedavi edici etkisi olabilecek ürünleri ifade<br />
etmektedir.<br />
‘Bitkisel g›da desteklerinin fonksiyonlar›n› aç›klayabilmek.’<br />
Yap›lan bilimsel araflt›rmalar, günlük diyette g›da<br />
desteklerinin tüketilmesi ile kardiyovasküler ve<br />
gastrointestinal sisteme iliflkin çeflitli sa¤l›k sorunlar›n›n<br />
azalt›labilece¤ini göstermifltir.<br />
A MAÇ<br />
4<br />
A MAÇ<br />
5<br />
‘Bitkisel g›da desteklerinin tüketim nedenlerini<br />
yorumlayabilmek.’<br />
Son y›llarda baz› besinlerin hastal›klar›n önlenmesi<br />
ve tedavisindeki etkinli¤inin bilimsel olarak<br />
ortaya konulmas›, sa¤l›¤›m›z›n korunmas›nda besin<br />
deste¤ininin önemini artt›rm›flt›r. Bu nedenle,<br />
bitkisel g›da destekleri, fonksiyonel g›dalar, nutrasötikler<br />
daha fazla tüketilir hale gelmifltir.<br />
‘Bitkisel g›da desteklerinin üretimi ile ilgili mevcut<br />
yasal durumu sorgulayabilmek.’<br />
ABD’de bitkisel g›da destekleri FDA taraf›ndan<br />
g›da olarak denetlenmektedir. Yani bu ürünlerin,<br />
ilaçlar ve reçetesiz sat›lan ilaçlar için geçerli<br />
güvenirlik, etkinlik gibi standartlar› tafl›mas› beklenmemektedir.<br />
Avrupa ülkelerinde g›da destekleri<br />
için herhangi bir yasal tan›m bulunmamaktad›r.<br />
G›dalarda ve takviyelerde sadece vücudun<br />
normal fonksiyonu üzerine olan etkilerini anlatan<br />
yap›sal ve fonksiyon iddialar ile hastal›k riskini<br />
azaltan iddialar olmak üzere iki çeflit iddiaya<br />
izin verilmektedir. Ülkemizde ise, bu tarz<br />
ürünler Sa¤l›k Bakanl›¤› yerine Tar›m Bakanl›¤›-<br />
n›n izni ile üretilmekte veya ithal edilip, sat›labilmektedir.
Change language