â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
30 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ürünlerin Üretimi ve Kalite Kontrolü fiekil 2.3 Üzüm ve Rezveratrol. Ginseng Ginseng’in Latince ismi olan “Panax”, “her derde deva” anlam›na gelen “panacea” kelimesinden türetilmifltir. Kore ginsengi (Panax ginseng) ve Amerikan ginsengi (Panax quinquefolius) ginseng kaynaklar› olarak kullan›lmaktad›r. Kore ginsengi, Kuzey Çin ve Sibirya’n›n baz› bölgelerinde yetiflmekte ve do¤adan toplanmaktad›r. Buna beyaz ginseng denir. Bu drog bazen do¤rudan veya beyazlat›l›p kurutulur veya bir ifllemden geçirilip kurutulduktan sonra k›rm›z› ginseng ad›yla pazarlan›r. Amerikan ginsengi ise ABD’de yetiflir ve do¤adan toplan›r, ancak özellikle Çin’de tar›m› yap›lmaktad›r. Ginseng, Geleneksel Çin t›bb›nda enerji verici tonik olarak kullan›lmaktad›r. Etkili bir adaptojen (strese karfl› direnci art›ran ajan) oldu¤u düflünülmektedir. Antioksidan ve ba¤›fl›kl›k sistemini güçlendirici etkileri vard›r. Ginseng’in ço¤u etkilerinden triterpenik saponin yap›s›ndaki ginsenozitler (panaksozitler) olarak isimlendirilen bilefliklerin sorumlu oldu¤u düflünülmektedir. Ginsenozitler kökte %2-3 oran›nda bulunmaktad›rlar. Üzüm Halk aras›nda üzüm ve asma isimleriyle tan›nan Vitis vinifera, çok eski dönemlerden beri kültürü yap›lan t›rman›c› bir türdür. Çok fazla çeflide sahip üzüm, baflta ‹talya, Fransa ve ‹spanya gibi Akdeniz ülkeleri olmak üzere ABD ve Çin’de bol miktarda yetifltirilmektedir. Ülkemizde de en çok yetifltirilen meyvelerden biridir. Üzüm’den hem besin hem de içki yap›m›nda yararlan›lmas›n›n yan› s›ra geleneksel t›pta çeflitli hastal›klara karfl› kullan›ld›¤› bilinmektedir. Halk aras›nda yapraklar›ndan haz›rlanan infüzyon dahilen kab›z, haricen kanamay› durdurucu, yara iyi edici ve a¤r›y› azalmak için kullan›lmaktad›r. Üzüm, kuvvetli antioksidan etkili bir meyvedir. Antioksidan aktiviteden rezveratrol denilen stilben türevi bir bileflik sorumludur. Rezveratrol, ilk kez 1940 y›l›nda Veratrum grandiflorum’un köklerinden izole edilmifltir. Bitkinin so¤uk hava koflullar› gibi çevresel faktörler, mantar enfeksiyonlar› gibi mikrobiyal enfeksiyonlara karfl› kendini korumak amac›yla üretti¤i bir bilefliktir. Do¤ada bulunan en önemli yenebilir rezveratrol kayna¤›, yer f›st›¤›, üzüm ve k›rm›z› flarapt›r. Rezveratrol antioksidan ve antienflamatuar (iltihap önleyici) etkili bir bileflik olup, baflta koroner kalp hastal›klar› ve kanser olmak üzere pek çok hastal›¤›n önlenmesinde yard›mc› oldu¤u bilinmektedir.
2. Ünite - Bitkisel G›da Destekleri 31 Ekinasya Echinacea purpurea, E. angustifolia, E. pallida, Kuzey Amerika ve Kanada’da yetiflmekte olup bu bölgelerde ve Orta Avrupa ile Rusya’da kültürü yap›lmaktad›r. Ekinasya türlerinin kök ve herba k›s›mlar›ndan haz›rlanan preparatlar özellikle ABD ve Avrupa’da so¤uk alg›nl›¤›, nezle, grip ve üst solunum yollar› rahats›zl›klar›n› önleyici ve tedavi edici olarak kullan›lmaktad›r. Güçlü bir immünostimüland›r. Ekinasya türlerinde etkiden sorumlu bileflikler kafeik asit türevleri, alkamitler ve polisakkaritlerdir. Ba¤›fl›kl›k sistemini güçlendirici etkiden özellikle polisakkaritlerin sorumlu oldu¤u bilinmektedir. Keten Tohumu Keten tohumu, tar›m› yap›lan ilk bitkilerden biri olan keten bitkisinin (Linum usitatissimum) olgun tohumlar›d›r. Linum ad›, Yunanca lif anlam›na gelen linon kelimesinden gelmektedir. Lifleri dokumac›l›kta kullan›lmaktad›r. Bunun yan› s›ra, tohumlar› ve bu tohumlardan elde edilen sabit ya¤› g›da olarak tüketilmektedir. Sabit ya¤›nda yüksek oranda linolenik asit bulunmaktad›r. Keten tohumu üzerine yap›lan araflt›rmalar antikarsinojenik ve hipolipidemik etkiler ile eklem romatizmas›ndaki yararl› etkilerinin tohumlarda yüksek oranda bulunan alfa-linolenik asit’den (omega-3)’den ileri geldi¤ini ortaya koymaktad›r. Keten tohumlar› ayr›ca protein, müsilaj, steroitler, siyanojenik glikozitler, lignanlar, yüksek oranda çözünür ve çözünmez lif tafl›r. Tohumlar, musilaj›ndan dolay› hafif laksatif olarak kullan›lmaktad›r. Kolon kanserini önleyici etkileri hayvan deneylerinde gösterilmifltir. Keten tohumu içeren g›da bütünleyicilerin tüketilmesi ile serum kolesterol seviyesinde düflme gözlenmifltir. Dikkat edilmesi gereken bir husus, tohumlar›n dahilen kullan›mda di¤er ilaç ve g›da maddelerinin emilimini azaltt›¤› için bir-iki saat arayla al›nmas›d›r. fiekil 2.4 Keten Tohumu.
- Page 1 and 2: ‹çindekiler iii ‹çindekiler
- Page 3 and 4: ‹çindekiler v EKSTRAKS‹YON SON
- Page 5 and 6: ‹çindekiler vii Türk Farmakopes
- Page 8 and 9: 1TIBB‹ VE AROMAT‹K B‹TK‹SEL
- Page 10 and 11: 4 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 12 and 13: 6 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 14 and 15: 8 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 16 and 17: 10 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 18 and 19: 12 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 20 and 21: 14 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 22 and 23: 16 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 24: 18 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 27 and 28: Bitkisel G›da Destekleri B‹TK
- Page 29 and 30: 2. Ünite - Bitkisel G›da Destekl
- Page 31 and 32: 2. Ünite - Bitkisel G›da Destekl
- Page 33 and 34: 2. Ünite - Bitkisel G›da Destekl
- Page 35: 2. Ünite - Bitkisel G›da Destekl
- Page 39 and 40: 2. Ünite - Bitkisel G›da Destekl
- Page 41 and 42: 2. Ünite - Bitkisel G›da Destekl
- Page 43 and 44: 2. Ünite - Bitkisel G›da Destekl
- Page 45 and 46: Üretim Yöntemleri-I: Ekstraksiyon
- Page 47 and 48: 3. Ünite - Üretim Yöntemleri-I:
- Page 49 and 50: 3. Ünite - Üretim Yöntemleri-I:
- Page 51 and 52: 3. Ünite - Üretim Yöntemleri-I:
- Page 53 and 54: 3. Ünite - Üretim Yöntemleri-I:
- Page 55 and 56: • Yan›c› ve patlay›c› olm
- Page 57 and 58: SIRA S‹ZDE SIRA S‹ZDE DÜfiÜNE
- Page 59 and 60: 3. Ünite - Üretim Yöntemleri-I:
- Page 61 and 62: 3. Ünite - Üretim Yöntemleri-I:
- Page 63 and 64: 3. Ünite - Üretim Yöntemleri-I:
- Page 65 and 66: 3. Ünite - Üretim Yöntemleri-I:
- Page 67 and 68: 3. Ünite - Üretim Yöntemleri-I:
- Page 69 and 70: 3. Ünite - Üretim Yöntemleri-I:
- Page 72 and 73: 4TIBB‹ VE AROMAT‹K B‹TK‹SEL
- Page 74 and 75: SIRA S‹ZDE SIRA S‹ZDE 68 T›bb
- Page 76 and 77: 70 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 78 and 79: 72 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 80 and 81: 74 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 82 and 83: 76 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
- Page 84 and 85: 78 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ür
2. Ünite - Bitkisel G›da Destekleri<br />
31<br />
Ekinasya<br />
Echinacea purpurea, E. angustifolia, E. pallida, Kuzey Amerika ve Kanada’da yetiflmekte<br />
olup bu bölgelerde ve Orta Avrupa ile Rusya’da kültürü yap›lmaktad›r.<br />
Ekinasya türlerinin kök ve herba k›s›mlar›ndan haz›rlanan preparatlar özellikle<br />
ABD ve Avrupa’da so¤uk alg›nl›¤›, nezle, grip ve üst solunum yollar› rahats›zl›klar›n›<br />
önleyici ve tedavi edici olarak kullan›lmaktad›r. Güçlü bir immünostimüland›r.<br />
Ekinasya türlerinde etkiden sorumlu bileflikler kafeik asit türevleri, alkamitler ve<br />
polisakkaritlerdir. Ba¤›fl›kl›k sistemini güçlendirici etkiden özellikle polisakkaritlerin<br />
sorumlu oldu¤u bilinmektedir.<br />
Keten Tohumu<br />
Keten tohumu, tar›m› yap›lan ilk bitkilerden biri olan keten bitkisinin (Linum<br />
usitatissimum) olgun tohumlar›d›r. Linum ad›, Yunanca lif anlam›na gelen linon<br />
kelimesinden gelmektedir. Lifleri dokumac›l›kta kullan›lmaktad›r. Bunun yan› s›ra,<br />
tohumlar› ve bu tohumlardan elde edilen sabit ya¤› g›da olarak tüketilmektedir.<br />
Sabit ya¤›nda yüksek oranda linolenik asit bulunmaktad›r. Keten tohumu üzerine<br />
yap›lan araflt›rmalar antikarsinojenik ve hipolipidemik etkiler ile eklem romatizmas›ndaki<br />
yararl› etkilerinin tohumlarda yüksek oranda bulunan alfa-linolenik<br />
asit’den (omega-3)’den ileri geldi¤ini ortaya koymaktad›r. Keten tohumlar› ayr›ca<br />
protein, müsilaj, steroitler, siyanojenik glikozitler, lignanlar, yüksek oranda çözünür<br />
ve çözünmez lif tafl›r. Tohumlar, musilaj›ndan dolay› hafif laksatif olarak kullan›lmaktad›r.<br />
Kolon kanserini önleyici etkileri hayvan deneylerinde gösterilmifltir.<br />
Keten tohumu içeren g›da bütünleyicilerin tüketilmesi ile serum kolesterol seviyesinde<br />
düflme gözlenmifltir. Dikkat edilmesi gereken bir husus, tohumlar›n dahilen<br />
kullan›mda di¤er ilaç ve g›da maddelerinin emilimini azaltt›¤› için bir-iki saat arayla<br />
al›nmas›d›r.<br />
fiekil 2.4<br />
Keten Tohumu.
Change language