â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
28 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ürünlerin Üretimi ve Kalite Kontrolü<br />
Sin: Sinonim. Efl anlaml›s›.<br />
Soya Fasulyesi<br />
Soya (Glycine max. Sin: Soya hispida), besin de¤eri oldukça yüksek bir bitki olup<br />
bafll›ca Çin ve Japonya’da tar›m› yap›lmaktad›r. Ülkemizde de bitkisel protein ve<br />
g›da deste¤i olarak yayg›n flekilde kullan›m›n›n artmas›yla birlikte tar›m›na bafllanm›flt›r.<br />
Tohumlar›ndan elde edilen ya¤da bulunan α-tokoferol ve δ-tokoferol soya ya-<br />
¤›n›n antioksidan etkisinden sorumlu bafll›ca bilefliklerdir. Soya fasulyesinin di¤er<br />
antioksidan etkili bileflikleri izoflavonlard›r. Soya fasulyesinde bulunan en önemli<br />
izoflavonlar genistein ve daidzein’dir. Bu bileflikler östrojenik sterollere yap›ca<br />
benzemelerinden dolay› fitoöstrojenler olarak tan›mlanmaktad›r. Steroit yap›da olmayan<br />
bu bileflikler östrojenik, enzim faaliyetini durdurucu ve antioksidan etkilere<br />
sahiptir. Bu nedenle, ani atefl basmas›, uykusuzluk, migren ve eklem a¤r›lar› gibi<br />
menopoz belirtilerinin tedavisinde kullan›lmaktad›r. Ayr›ca, yap›lan çal›flmalarda<br />
soya fasulyesinin kolesterol düflürücü ve kemik erimesini önleyici etkilerinin oldu¤u<br />
gösterilmifltir.<br />
Sar›msak<br />
Sar›msak (Allium sativum), çok eski dönemlerden beri hem g›da hem de ilaç olarak<br />
kullan›lan bir bitkidir. Sar›msak, Avrupa ve Orta Asya’da yetiflmekte olup günümüzde<br />
tüm dünyada kültürü yap›lmaktad›r. Ülkemizde beyaz ve siyah sar›msak<br />
olmak üzere iki çeflit sar›msak yetifltirilmektedir. Tedavide ise beyaz sar›msak kullan›lmaktad›r.<br />
Bilefliminde, karbonhidrat, kükürtlü bileflikler, protein, lif, serbest<br />
amino asitler ve su bulunur. Sar›msa¤›n karakteristik kokusundan ve biyolojik aktivitesinden<br />
yap›s›nda bulunan kükürtlü bileflikler sorumludur. Kükürtlü bilefliklerin<br />
yaklafl›k %85’ini alliin oluflturmaktad›r Sar›msak kesildi¤inde veya ezildi¤inde<br />
allinaz enzimi a盤a ç›kar ve bu enzimin etkisiyle kokusuz alliin h›zla kokulu allisin’e<br />
dönüflür. Yap›lan bilimsel araflt›rmalar, sar›msa¤›n damar sertli¤ini tedavi edici,<br />
tansiyon ve kolesterol düflürücü, sindirim rahats›zl›klar›n› önleyici etkileri oldu-<br />
¤unu göstermifltir. Ayr›ca, vücudun ba¤›fl›kl›k sistemini güçlendirici ve hücre koruyucu<br />
etkilerinin oldu¤una dair çok say›da bilimsel veri mevcuttur. Günümüzde, sar›msak<br />
tozu tabletleri, sar›msak ekstresi ya da sar›msak ya¤› fleklinde çeflitli sar›msak<br />
ürünleri yo¤un bir flekilde kullan›lmaktad›r.<br />
fiekil 2.2<br />
Sar›msak ve Etkili<br />
Bileflikleri.
Change language