â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
24 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ürünlerin Üretimi ve Kalite Kontrolü<br />
Bitkisel Stanoller:<br />
Kolesterol’e benzer yap›da,<br />
g›da ile al›nan do¤al<br />
ürünlerdir. ‹nce ba¤›rsakta<br />
kolesterol’ün emilimini<br />
engellemede ve at›l›m›n›<br />
h›zland›rmada etkili<br />
olduklar› düflünülmektedir.<br />
Bu flekilde kolesterol<br />
seviyesinin düflürülmesinde<br />
faydal› olduklar›<br />
varsay›lmaktad›r.<br />
• G›da deste¤i içinde yer alan bileflenlerin haz›rlanma aflamas›nda besleyici<br />
özelliklerinde kay›p oluflmamal›d›r.<br />
• Söz konusu besin, günlük beslenmede s›k tüketilen bir besin olmal›d›r.<br />
• G›da deste¤i içinde yer alan bileflenler ilaç olarak kullan›lan maddeler olmamal›d›r.<br />
Amerikan G›da ve ‹laç ‹daresi (Food and Drug Administration-FDA) taraf›ndan<br />
onaylanan besin-sa¤l›k iliflkileri flu flekildedir.<br />
• Kalsiyum-osteoporoz<br />
• Sodyum-hipertansiyon<br />
• Besinlerdeki ya¤lar-kanser<br />
• Besinlerdeki doymufl ya¤lar ve kolesterol-koroner kalp hastal›¤›<br />
• Lif içeren tah›llar, sebze ve meyveler-kanser<br />
• Lif içeren tah›llar, sebze ve meyveler-koroner kalp hastal›¤›<br />
• Folat-nöral tüp hasarlar›<br />
• Besinlerdeki fleker alkolleri-difl çürükleri<br />
• Soya proteini-koroner kalp hastal›¤›<br />
• Bitkisel stanoller ve sterol esterleri-koroner kalp hastal›¤›<br />
Yap›lan bilimsel araflt›rmalar günlük beslenmede g›da desteklerinin düzenli tüketilmesi<br />
ile kalp-damar hastal›klar›, mide-ba¤›rsak sistemine ait rahats›zl›klar, çeflitli<br />
kanser türlerine karfl› riskin azalt›lmas›, osteoporoz, kolesterol ve menopoza<br />
ait belirtilerin kontrol alt›na al›nmas›nda etkili olabilece¤ini göstermifltir. Hastal›klara<br />
karfl› etkili oldu¤u düflünülen besin bileflikleri Tablo 2.1’de özetlenmifltir.<br />
Tablo 2.1<br />
Hastal›klara Karfl›<br />
Etkin Oldu¤u<br />
Düflünülen Besin<br />
Bileflikleri.<br />
Besin<br />
Domates ve ürünleri<br />
Havuç<br />
Çay<br />
Soya fasulyesi<br />
Üzüm<br />
So¤an<br />
Sar›msak<br />
Baz› lifli sebze ve meyveler<br />
Turunçgiller<br />
Meyveler (çilek vb.)<br />
Keten tohumu, çavdar ve çeflitli sebzeler<br />
M›s›r, soya, bu¤day<br />
Bileflik<br />
Karotenoit (Likopen)<br />
Karotenoit (β-Karoten)<br />
Flavonoitler (Kateflin, Polifenoller)<br />
‹zoflavonlar (Daidzein, Genistein)<br />
Rezveratrol<br />
Kükürtlü bileflikler<br />
Kükürtlü bileflikler<br />
‹zotiyosiyanatlar<br />
Flavanonlar<br />
Antosiyaninler<br />
Fitoöstrojenler<br />
Bitkisel steroller<br />
B‹TK‹SEL GIDA DESTEKLER‹N‹N KULLANIMINDA<br />
D‹KKAT ED‹LECEK HUSUSLAR<br />
Genel kan›, bitkisel g›da desteklerinin do¤al olmalar› nedeniyle tamamen zarars›z<br />
ya da yan etkisiz oldu¤u yönündedir. Ancak bu do¤ru de¤ildir. G›da deste¤i içinde<br />
yer alan bileflenlerin fizyolojik etkileri söz konusu oldu¤undan kullan›mlar›n›n<br />
yararlar›n›n yan› s›ra zararl› ya da yan etkilere neden olabilece¤i de dikkate al›nmal›d›r.<br />
Bir di¤er husus, genellikle ticari kayg› ile üretilen bu tip ürünlerin ne kadar›n›n<br />
ulusal ve uluslararas› sa¤l›k kriterlerine uygun olarak haz›rlan›p sat›ld›¤›
Change language