â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
108 T›bbi ve Aromatik Bitkisel Ürünlerin Üretimi ve Kalite Kontrolü<br />
Yabanc› madde göz ile veya 6x büyütmeli bir mercek ile incelenir. Yabanc›<br />
maddeler ayr›l›r, tart›l›r ve yüzde miktar› belirlenir.<br />
Kül Miktar Tayini<br />
Bitkisel materyaldeki inorganik kirlilikleri belirler. 3 farkl› kül miktar tayini belirleme<br />
yöntemi vard›r: Bütün kül, Asitte erimeyen kül ve Sülfat külü.<br />
Bütün Kül: Belli miktar, tam tart›lm›fl, materyalin mümkün olan en az ›s›da<br />
(450 °C) beyaz kül haline gelinceye kadar yak›ld›ktan sonraki a¤›rl›¤›n›n yüzde<br />
cinsinden ifadesidir. Yak›lma an›nda organik maddelerdeki karbon, CO 2 haline<br />
geçer ve geride sadece inorganik maddeler kal›r. Materyal e¤er toprak, kum, tafl<br />
gibi kirlilikler tafl›yorsa, inorganik madde miktar› yüksek olaca¤›ndan Kül Miktar<br />
Tayini sonunda yüksek de¤erler bulunur. Farmakopelerde gösterilen limitler içinde<br />
veya alt›nda kalmayan droglar kalitesiz kabul edilir.<br />
Asitte Erimeyen Kül: Bu yöntemde, bütün kül miktar tayini sonunda elde edilen<br />
beyaz kül 5 dakika süreyle 25 ml seyreltik HCl (Hidroklorik asit) ile kaynat›l›r.<br />
Erimeyen k›s›m, yak›ld›¤›nda kül b›rakmayan süzgeç ka¤›d›ndan süzülür. S›cak<br />
suyla y›kan›r ve yak›l›r. Sinameki, Karanfil, Meyan kökü, Kediotu Kökü gibi droglarda<br />
bulunan yüksek Asitte Erimeyen Kül miktarlar› droglar›n inorganik maddelerle<br />
kirlenmifl oldu¤unu gösterir. Örne¤in, Sinameki Yapra¤›nda Asitte Erimeyen<br />
Kül Miktar› maksimum % 2 olmal›d›r, Banotu yapra¤›nda ise yap›flkan tüylere tak›lan<br />
inorganik kirlilikler yüzünden % 12’lik bir de¤er normal kabul edilir.<br />
Sülfat Külü: Bitkisel materyalin sülfürik asit ile ›slat›lmas›ndan sonra önce havada,<br />
sonra 800°C de kül f›r›n›nda yak›lmas› sonucu elde edilen küldür. Bu usulde<br />
materyalde bulunan oksit ve karbonatlar uçucu olmayan sülfatlar haline geçtiklerinden,<br />
bu tayinde daha sabit de¤erler elde edilmektedir. Sonuçlar di¤er iki yöntemde<br />
oldu¤u gibi % fleklinde verilir.<br />
Ekstre Edilebilir Madde Tayini<br />
Bir bitkisel materyalde bir çözücü ile ekstre edilebilen madde miktar›n› belirlemek<br />
için uygulan›r. Materyalin kimyasal ve biyolojik aktivitesi ile ilgili yeterli bilgi ve<br />
yöntemlerin olmad›¤› durumlarda fikir verecek bir yöntemdir.<br />
S›cakta Ekstraksiyon: Havada kurutulmufl ve toz edilmifl bitkisel materyalden<br />
4 g civar›nda tam olarak tart›lm›fl miktar cam kapakl› erlene konur. 100 ml su eklenerek<br />
tam tart›m› al›n›r. ‹yice çalkalanarak 1 saat bekletildikten sonra geri çeviren<br />
so¤utucu alt›nda 1 saat kaynat›l›r. So¤utulur, tart›l›r. ‹lk a¤›rl›¤›na su ile tamamlan›r.<br />
‹yice çalkalan›r, süzülür. Süzüntünün 25 ml si su banyosu üzerinde yo¤unlaflt›r›l›r.<br />
105 °C’de 6 saat kurutulur, 30 dakika desikatörde so¤utulur, tart›l›r. Materyalin<br />
su ile s›cakta ekstre edilebilir madde miktar› gr cinsinden hesaplan›r.<br />
So¤ukta Maserasyon: Havada kurutulmufl ve toz edilmifl bitkisel materyalden<br />
4 g civar›nda tam olarak tart›lm›fl miktar cam kapakl› erlene konur. 10 ml çözücü<br />
ile 6 saat ara s›ra çalkalanarak masere edilir. 18 saat bekletilir. Çözücü kayb›na sebebiyet<br />
vermeden dikkatle süzülür. Süzüntünün 25 ml si tart›ml› porselen kapsüle<br />
al›narak su banyosunda yo¤unlaflt›r›l›r. 105 °C’de 6 saat kurutulur, 30 dakika desikatörde<br />
so¤utulur, tart›l›r. Materyalin kullan›lan çözücü ile so¤ukta ekstre edilebilir<br />
madde miktar› g cinsinden hesaplan›r.<br />
Kullan›lan çözücüye göre suda çözünebilen veya etanolde çözünebilen madde<br />
miktar› belirlenmifl olur.
Change language